Izba

Odpowiedzialność cywilna redaktora portalu internetowego za niedokonanie deindeksacji artykułu wbrew woli jego bohaterów

Art. 10 EKPCz

„1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.

2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej.”

Skarżący był redaktorem naczelnym gazety internetowej. W marcu 2008 r. opublikował on artykuł dotyczący bójki w restauracji, w której doszło do ataku nożem. W artykule wymieniono nazwiska osób biorących udział w bójce, a mianowicie rodziny – dwóch braci i ich synów – właścicieli restauracji. Podano również, że powodem bójki była prawdopodobnie kłótnia na tle finansowym dotycząca własności budynku oraz podano szczegóły dotyczące zatrzymania członków rodziny.

We wrześniu 2010 r. V.X. i restauracja W wysłały formalne zawiadomienie do skarżącego z prośbą o usunięcie artykułu z Internetu, ale bezskutecznie. W październiku 2010 r. V.X. i W złożyli dwa pozwy do Sądu Okręgowego w Chieti przeciwko, odpowiednio, Google Italy S.r.l. i skarżącemu, na podstawie art. 152 Kodeksu Ochrony Danych Osobowych.

Postanowieniem z dnia 16 stycznia 2013 r. Sąd Okręgowy w Chieti stwierdził na wstępie, że w świetle informacji dostarczonych przez skarżącego w dniu 23 maja 2011 r. nie ma potrzeby badania części skargi V.X. dotyczącej żądania usunięcia artykułu z Internetu. Jednakże, łatwy dostęp przez Internet do informacji na temat postępowania karnego od marca 2008 r. do maja 2011 r., kiedy to skarżący deindeksował artykuł, naruszył prawo powodów do reputacji. Zauważył on w szczególności, że brak deindeksowania przez skarżącego tagów do artykułu oznaczało, że każdy mógł uzyskać dostęp do wrażliwych danych dotyczących postępowania jedynie wpisując nazwę/nazwisko powodów w wyszukiwarce.

Sąd zasądził na rzecz każdego z powodów 5.000 euro (EUR) tytułem zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową oraz koszty procesu. Na skutek wniesionego środka zaskarżenia wyrokiem z dnia 24 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy utrzymał w mocy orzeczenie pierwszej instancji w całości i oddalił apelację skarżącego. Sąd Najwyższy zauważył, że przetwarzanie danych osobowych powodów było niezgodne z prawem w zakresie, w jakim artykuł, opublikowany w dniu 29 marca 2008 r., pozostał dostępny w Internecie, pomimo wspomnianego wyżej formalnego wezwania wysłanego we wrześniu 2010 r. oraz że możliwość dostępu do artykułu była łatwa i bezpośrednia.

• Trybunał podziela stanowisko Rządu, że stwierdzenie odpowiedzialności Skarżącego było konsekwencją braku usunięcia z wyszukiwarki internetowej tagów do artykułu opublikowanego przez niego (co uniemożliwiłoby powszechny dostęp do artykułu poprzez wpisanie nazwiska V.X. lub nazwy jego restauracji), oraz że obowiązek deindeksacji może zostać nałożony nie tylko na dostawców wyszukiwarek internetowych, lecz również na administratorów archiwów gazet i czasopism dostępnych w Internecie. (§ 51)

• Istnieje wyraźne rozróżnienie między, z jednej strony, wymogiem usunięcia z wyników a, z drugiej strony, trwałym usunięciem lub skasowaniem artykułów informacyjnych opublikowanych przez prasę. W niniejszym przypadku Trybunał wskazał, że odpowiedzialność skarżącego została stwierdzona wyłącznie z uwagi na pierwszy wymóg, co oznacza, że trwałe usunięcie artykułu nie był przedmiotem sporu przed sądami krajowymi. Podobnie, sprawa nie dotyczy jakiejkolwiek anonimizacji przedmiotowego artykułu. (§59)

• Dla niniejszej sprawy dystynktywne są dwa elementy: po pierwsze, okres, przez jaki artykuł pozostawał w Internecie i jego wpływ na prawo danej osoby do poszanowania jej dobrego imienia, zaś druga cecha odnosi się do charakteru podmiotu danych, o którym mowa, tj. osoby prywatnej, niedziałającej w kontekście publicznym. W istocie każdy – znany lub nie – może być przedmiotem wyszukiwania w Internecie, a prawa tej osoby mogą zostać naruszone przez stały dostęp do jej danych osobowych przez Internet. (§ 62)

• Należy zwrócić szczególną uwagę na (i) długość okresu przez jaki artykuł był przechowywany w Internecie – w szczególności w świetle celów, dla których których dane V.X. były pierwotnie przetwarzane; (ii) wrażliwość przedmiotowych danych oraz (iii) uciążliwość nałożonej sankcji. (§ 64)

• Skarżący naruszył prawo V.X. do poszanowania jego dobrego imienia z uwagi na ciągłą obecność w Internecie spornego artykułu i zaniechanie deindeksacji, wobec czego nałożona sankcja stanowiła uzasadnione ograniczenie jego swobody wypowiedzi, tym bardziej, że na skarżącego nie został nałożony żaden obowiązek trwałego usunięcia artykułu z Internetu. (§ 70)

Dekret ustawodawczy nr 196 z 30 czerwca 2003 r. – Kodeks Ochrony Danych Osobowych

-Art.15: szkoda powstała podczas przetwarzania danych

„Osoba, która wyrządza szkodę osobie trzeciej w wyniku przetwarzania jej danych osobowych musi naprawić szkodę osobie, której one dotyczą, na podstawie art. 2050 Kodeksu cywilnego. Osoba ta jest również uprawniona do uzyskania zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową wynikającą z naruszenia art. 11.”

[“A person causing damage to a third person as a consequence of the processing of

his or her personal data must compensate the person concerned under Article 2050 of

the Civil Code. The person concerned is also entitled to obtain compensation for nonpecuniary

damage resulting from the breach of Article 11.”]

-Art. 152: ochrona sądowa

„1. Zwykły organ sądowy jest właściwy do rozstrzygania wszelkich sporów dotyczących stosowania przepisów zawartych w niniejszym kodeksie…

2. W celu wszczęcia postępowania dotyczącego wszystkich sporów wymienionych w ust. 1 powyżej, odwołanie wnosi się do sekretariatu sądu właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, której dane (osobowe) są przetwarzane.

3. Sąd rozpoznaje [sprawę] w składzie jednego sędziego.

…

13. Od wyroku nie można wnieść odwołania co do istoty sprawy do sądu drugiej instancji; może jednak on podlegać zaskarżeniu co do prawa do Sądu Kasacyjnego…”

[“1. A standard judicial authority [autorità giudiziaria ordinaria] has jurisdiction to

settle all disputes concerning the application of the provisions contained in the present

code …

2. In order to institute proceedings concerning all disputes mentioned in paragraph 1

above, an appeal shall be lodged with the registry of the court serving the place of

residence of the person whose (personal data) are being processed.

3. The court will decide [a case] sitting in a single-judge composition.

…

13. A judgement may not be subject to an appeal on the merits before a secondinstance

court; however, it may be subject to an appeal on points of law before the

Court of Cassation. …”]

Prawo do bycia zapomnianym; dane osobowe; Internet; odpowiedzialność cywilna; dziennikarz

https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-213827