EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA

Cälin v. Rumunia
54491/14

WYROK ETPCz z dnia 05-04-2022 r.
skład trybunału:

Izba

przedmiot:

Granice dopuszczalności zabezpieczenia mienia w postępowaniu karnym

wzorce kontroli:

Art. 6 ust. 1 EKPCz

„Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postępowanie przed sądem jest jawne, jednak prasa i publiczność mogą być wyłączone z całości lub części rozprawy sądowej ze względów obyczajowych, z uwagi na porządek publiczny lub bezpieczeństwo państwowe w społeczeństwie demokratycznym, gdy wymaga tego dobro małoletnich lub gdy służy to ochronie życia prywatnego stron albo też w okolicznościach szczególnych, w granicach uznanych przez sąd za bezwzględnie konieczne, kiedy jawność mogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru sprawiedliwości”

 

Art. 1 Protokołu nr 1 do EKPCz

„Każda osoba fizyczna i prawna ma prawo do poszanowania swego mienia. Nikt nie może być pozbawiony swojej własności, chyba że w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych przez ustawę oraz zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego.

Powyższe postanowienia nie będą jednak w żaden sposób naruszać prawa państwa do stosowania takich ustaw, jakie uzna za konieczne do uregulowania sposobu korzystania z własności zgodnie z interesem powszechnym lub w celu zabezpieczenia uiszczania podatków bądź innych należności lub kar pieniężnych”

rozstrzygnięcie:

  • Naruszenie art. 6 ust. 1 EKPCz [jednomyślnie]

 

  • Naruszenie art. 1 Protokołu nr 1 do EKPCz [jednomyślnie]

stan faktyczny:

W toku postępowania przygotowawczego dokonano zabezpieczenia na mieniu Skarżącego w postaci nieruchomości i dwóch samochodów. Skarżący mógł ich używać, natomiast ograniczone zostało prawo do rozporządzania ww. rzeczami.

 

Postępowanie w stosunku do Skarżącego umorzono, a przedmiotowe zabezpieczenie upadło. Pomimo tego, wobec licznych pism Skarżącego, do dnia 12.12.2019 r. dokumenty potwierdzające prawo własności rzeczy nie zostały zwrócone. Prokuratura i Policja zasłaniają się treścią art. 168 rumuńskiego kodeksu karnego w dawnym brzmieniu.

główne tezy:

Biorąc pod uwagę w szczególności czas trwania zabezpieczenia aktywów należących do Skarżącego, ich wartość, brak możliwości skutecznego zakwestionowania środka nałożonego w postępowaniu karnym oraz brak dowodów na to, że mógł on uzyskać odszkodowanie w odrębnym postępowaniu cywilnym (nie istnieje bowiem w tym zakresie orzecznictwo sądów krajowych), w niniejszej sprawie nie została zachowana właściwa równowaga między ogólnym interesem społeczeństwa a słusznym interesem Skarżącego. (§ 84)

odszkodowanie:

15000 EUR

koszty postępowania:

powiązane sprawy:

Hábenczius v. Węgry (44473/06)

Arcuri v. Włochy (52024/99)

akty normatywne:

Kodeks postępowania karnego Rumunii (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.01.2014 r.)

-Art. 168 ust. 1 i 3

„(1) Podejrzany, oskarżony i każda inna osoba mająca w tym interes prawny mogą złożyć skargę na działanie organów na każdym etapie postępowania… 

(3) Po zapadnięciu prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie w sytuacji, gdy w toku postępowania nie wniesiono skargi na zastosowany środek zapobiegawczy, przysługuje w tym zakresie powództwo cywilne.”

[„(1) The suspect, accused, party liable under civil law and any other interested person may lodge a complaint with the prosecutor or the court, at any stage of the criminal proceedings …

(3)  After the adoption of a final decision in the criminal trial, in the event that no complaint has been lodged with respect to the enforcement of the precautionary measure, a complaint may be lodged under the provisions of civil law.”]

słowa kluczowe:

Zabezpieczenie mienia; postępowanie karne; środek zapobiegawczy

autor omówienia:

Michał Macidłowski