Izba

Rozpoznawanie spraw związków par jednopłciowych przez prawo krajowe

Art. 8 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z
uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności osób.”

Art. 14 EKPCz
„Korzystanie z praw i wolności wymienionych w niniejszej Konwencji powinno być zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów jak płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z jakichkolwiek innych przyczyn.”

Skarżący to trzy pary jednopłciowe, które w różnym czasie złożyły skargę do Trybunału w związku z odrzuceniem w urzędach stanu cywilnego ich zawiadomień o planowanym zawarciu małżeństwa. Ścieżka odwoławcza przed sądami I i II instancji w każdym przypadku okazała się bezskuteczna, ponieważ Kodeks rodzinny stanowi, że przesłanką zawarcia małżeństwa jest odmienność płci, zaś interpretacja przepisów krajowych przez skarżących wymyka się przyjętym w społeczeństwie tradycjom oraz jest wbrew orzecznictwu Sądu Konstytucyjnego.

• Zawisła przed Trybunałem sprawa dotyczy zarówno życia prywatnego, jak i życia rodzinnego. (§ 41)

• Ocena zarówno pozytywnych, jak i negatywnych obowiązków państwa opiera się na podobnych zasadach – należy zachować równowagę między konkurującymi interesami jednostki i wspólnoty jako całości, cele określone w art. 8 ust. 2 Konwencji mają znaczenie w dokonywaniu tej oceny.
  (§ 46)

• W kontekście „życia prywatnego” Trybunał uznał, że w przypadku gdy szczególnie ważne aspekty egzystencji lub tożsamości jednostki są zagrożone, margines oceny państwa przysługujący przy realizacji pozytywnych obowiązków będzie węższy. (§ 47)

• Pary jednopłciowe znajdują się w podobnej sytuacji co pary różnopłciowe jeśli chodzi o potrzebę prawnego rozpoznania ochrony ich relacji. (§ 48)

• Bez formalnego potwierdzenia parom jednopłciowym uniemożliwia się dostęp do mieszkalnictwa lub finansowania programów w tym zakresie, do wizyt u swoich partnerów w szpitalu, są pozbawieni określonych gwarancji w postępowaniu karnym oraz prawa do dziedziczenia majątku zmarłego partnera. Sytuacja ta stwarza konflikt między rzeczywistością społeczną wnioskodawców, którzy żyją w zaangażowanych relacjach opartych na wzajemnych uczuciach, a prawem, które nie chroni najbardziej regularnych „potrzeb” pojawiających się w kontekście wspólnego pożycia. Ten konflikt może skutkować poważnymi codziennymi przeszkodami dla pary osób tej samej płci. (§ 51)

• Nastroje społeczne mogą odgrywać rolę w ocenie Trybunału, jeśli chodzi o uzasadnienie na gruncie moralności społecznej. Jest jednak znacząca różnica między ustępowaniem miejsca powszechnemu poparciu na rzecz poszerzenia zakresu gwarancji Konwencji a sytuacją, w której poparcie społeczne dotyczy odmowy dostępu znacznej części ludności do podstawowych praw. Byłoby to niezgodne z wartościami leżącymi u podstaw Konwencji, jako instrumentu europejskiego porządku publicznego, jeżeli korzystanie z praw konwencyjnych przez grupę mniejszościową byłoby uzależnione od jego akceptacji przez większość. (§ 52)

Konstytucja Federacji Rosyjskiej

-Art. 15

1. Konstytucja Federacji Rosyjskiej ma najwyższą moc prawną, jest stosowana bezpośrednio i obowiązuje na całym terytorium Federacji Rosyjskiej. Ustawy i inne akty prawne wydawane w Federacji Rosyjskiej nie mogą być sprzeczne z Konstytucją Federacji Rosyjskiej. (…)

4. Ogólnie uznane zasady i normy prawa międzynarodowego oraz umowy międzynarodowe zawarte przez Federację Rosyjską stanowią część składową jej systemu prawnego. Jeżeli zawarta przez Federację Rosyjską umowa międzynarodowa stanowi inaczej niż przewiduje ustawa, stosuje się postanowienia umowy międzynarodowej.

– Art. 17

1. W Federacji Rosyjskiej uznaje się i gwarantuje prawa i wolności człowieka i obywatela zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami i normami prawa międzynarodowego oraz z niniejszą Konstytucją. (…)

3. Realizacja praw i wolności człowieka i obywatela nie może naruszać praw i wolności innych osób.

– Art. 19

1. Wszyscy są równi wobec prawa i sądu.

2. Państwo gwarantuje równość praw i wolności człowieka i obywatela niezależnie od płci, rasy, narodowości, języka, pochodzenia, stanu majątkowego i stanowiska służbowego, miejsca zamieszkania, stosunku do religii, przekonań, przynależności do organizacji społecznych, a także innych okoliczności. Zabrania się jakichkolwiek form ograniczania praw obywateli ze względu na przynależność społeczną, rasową, narodowościową, językową lub religijną.

Kodeks rodzinny

-Art. 12 Warunki zawarcia małżeństwa

„1. Wzajemna i dobrowolna zgoda mężczyzny i kobiety, którzy osiągnęli określony ustawą wiek są wymagane do zawarcia małżeństwa.

2. Małżeństwa nie można zarejestrować, jeżeli którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 14 Kodeksu jest obecna”

[“1. The mutual and voluntary consent of a man and a woman who have attained the age of marriage is required for the registration of a marriage.

2. Marriage cannot be registered if any of the circumstances listed in Article 14 of the Code are present.”]

Trybunał cytuje również orzeczenie Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej z 16 listopada 2006 r., 496-O ws. E. Murzina, w którym organ ten uznał, że z zobowiązań międzynarodowych ani Konstytucji nie wynika obowiązek państwa rozpoznawania spraw partnerstw jednopłciowych.

Pary jednopłciowe; związek partnerski; małżeństwo; LGBT; równość małżeńska

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-211016