Izba

Samowola budowlana jako mieszkanie

Art. 8 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2.Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób.”

Skarżący, małżonkowie będący obywatelami Maroka, przebywają na terytorium Hiszpanii kolejno od 2001 i 2003 r. Od 2005 r. Skarżący wraz z dzieckiem zamieszkują nielegalnie wybudowany przez siebie budynek znajdujący się na obszarze rejonu Cañada Real Galiana.

Obszar ten, zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego, od lat 60’ ubiegłego wieku jest wyłączony spod możliwości prywatnej zabudowy. Niemniej w jego obrębie wzniesiono liczne budynki (slumsy). Zgodnie ze spisem przeprowadzonym w 2011 r. rejon Cañada Real Galiana zamieszkiwało nielegalnie ponad 5.000 osób.

Dnia 17.03.2005 r. w toku rutynowego patrolu funkcjonariusze Policji zauważyli Skarżącego podczas pracy nad nielegalnym budynkiem. Sporządzono protokół ze zdarzenia, a Skarżący otrzymał formalne ostrzeżenie (denuncia) o skutkach niezaprzestania wznoszenia budynku. Dnia 07.05.2005 r. wydano decyzję administracyjną o rozbiórce samowoli budowlanej. Skarżący nie wnieśli zażalenia w przewidzianym przez prawo terminie. Dnia 18.10.2007 r. budynek został zburzony po raz pierwszy.

Samowola została odbudowana. Dnia 06.09.2011 r. budynek został ponownie zburzony.

Skarżący złożyli skargę konstytucyjną powołując się na prawo do poszanowania miejsca zamieszkania (art. 18 ust. 2 konstytucji Hiszpanii, por. Akty Prawne)

• Pojęcie „mieszkania” w rozumieniu art. 8 EKPCz nie może być utożsamiane z definicją legalną lokalu mieszkalnego lub nieruchomości budynkowej w świetle prawa krajowego. Na gruncie Konwencji za „mieszkanie” należy uznać miejsce stanowiące ośrodek życia jednostki. W szczególności mieszkaniem będzie miejsce, z którym jednostka jest faktycznie związana w sposób ciągły. (§ 55)

• Art. 8 ust. 2 EKPCz ustala zasady ingerencji państwa w dobra wymienione w art. 8 ust. 1 EKPCz. Ingerencja musi być dokonana w sposób „przewidziany przez ustawę” i jednocześnie musi być „konieczna w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób”. (§ 56-66)

• Nie ma znaczenia fakt, że przez dekady władze lokalne tolerowały istnienie licznych samowoli budowlanych. W świetle prawa pozostają one budynkami wzniesionymi z naruszeniem obowiązującego prawa. (§ 67-69)

• Na gruncie niniejszej sprawy Skarżący mieli możliwość wniesienia zażalenia na obie decyzje o rozbiórce samowoli budowlanej. Nie skorzystali z przyznanego im prawa, kontynuując wznoszenie budynku. W tych okolicznościach nie sposób twierdzić, że działali oni w dobrej wierze. (§ 71-72)

• W przypadku eksmisji lokatorów, państwo nie ma pozytywnego obowiązku zapewnienia im lokalu zastępczego. (§ 78)

Konstytucja Hiszpanii (w tłum. Wydawnictwa Biblioteki Sejmowej, http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/hiszpania.html)
– art. 18 ust. 2
„Mieszkanie jest nienaruszalne. Wejść do mieszkania lub dokonać w nim rewizji można tylko za zezwoleniem właściciela lub na mocy postanowienia sądu. Zasada ta nie dotyczy wypadku ujęcia na gorącym uczynku.”

Zgodnie z postanowieniami ustawy o gruntach autonomicznego regionu Madryt (Ley del suelo de la Comunidad de Madrid) nieruchomość budynkowa wzniesiona wbrew planowi zagospodarowania przestrzennego podlega rozbiórce na koszt właściciela, chyba że w odpowiednim czasie wniesie on o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego i uzyska pozytywną decyzję administracyjną. [§ 39]

Zgodnie z postanowieniami ustawy o pędzeniu zwierząt (Ley de vias pecuaria) teren, przez który pędzi się zwierzęta stanowi res omnium communes. W następstwie przyjęcia ustawy z dnia 15 marca 2011 r. dotyczącej rejonu Cañada Real Galiana, obszar ten przestał być uznawany za teren, przez który pędzi się bydło i stał się własnością gminy (municipio) Madryt. [§ 41-43]

Samowola budowlana; art. 8 EKPCz; mieszkanie; lokal mieszkalny; rozbiórka; lokal zastępczy; Hiszpania; Ghailan

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-208751