Izba

Kryteria zatarcia skazania

Art. 7 EKPCz
„1. Nikt nie może być uznany za winnego popełnienia czynu polegającego na działaniu lub zaniechaniu działania, który według prawa wewnętrznego lub międzynarodowego nie stanowił czynu zagrożonego karą w czasie jego popełnienia. Nie będzie również wymierzona kara surowsza od tej, którą można było wymierzyć w czasie, gdy czyn zagrożony karą został popełniony.
2. Niniejszy artykuł nie stanowi przeszkody w sądzeniu i karaniu osoby winnej działania lub zaniechania, które w czasie popełnienia stanowiły czyn zagrożony karą według ogólnych zasad uznanych przez narody cywilizowane.”

Art. 8 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności osób.”

Art. 14 EKPCz
„Korzystanie z praw i wolności wymienionych w niniejszej konwencji powinno być zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów, jak płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z jakichkolwiek innych przyczyn.”

W sierpniu 2007 r. Skarżąca spowodowała wypadek samochodowy, a następnie zbiegła z miejsca zdarzenia.

Kilka lat później Skarżąca otrzymała propozycję zatrudnienia w Chinach. Wymogiem formalnym było przedstawienie rozszerzonego zaświadczenia o niekaralności (enhanced criminal record certificate). W dokumencie figurował wpis opisujący zdarzenie z sierpnia 2007 r. Skarżąca twierdzi, że ujawnienie informacji dotyczącej skazania pozbawiło ją możliwości zatrudnienia w Chinach.

Dnia 27.03.2013 r. Skarżąca złożyła wniosek o usunięcie danych dotyczących jej skazania z centralnego rejestru skazanych. Niezależna komisja ds. skarg na działanie Policji (Independent Police Complaints Commission) nie znalazła do tego podstaw.

W świetle zmiany przepisów z maja 2013 r. (por. Akty Prawne) przestępstwo popełnione przez Skarżącą nie podlega ujawnieniu w centralnym rejestrze skazanych i nie powinno być zawarte w rozszerzonym zaświadczeniu o niekaralności. Na mocy reguł intertemporalnych informacje te figurowały we wskazanym rejestrze do dnia 31.08.2018 r.

• Odwołanie do organu odpowiedzialnego jedynie za zamieszczenie wpisu w rejestrze nie może być uznane za skuteczny środek prawny w świetle EKPCz. Organ ten nie ma kompetencji do rozpoznawania sporów dotyczących treści orzeczeń sądowych. (§ 36)

• Rolą Trybunału nie jest komentowanie obowiązującego prawa krajowego, tylko zbadanie czy mechanizm przewidziany w ustawie jest zgodny z zasadą demokratycznego państwa prawa. W tym zakresie ETPCz sprawdza nie tyle dotkliwość sankcji i jej możliwe skutki, ile bada czy państwo tworząc przepisy działało w granicach wyznaczonych przez EKPCz. (§ 49)

• W sprawach, w których należy wyważyć dwie wartości, tj. ochronę życia prywatnego skazanego i interes publiczny, nie można a priori przyznawać pierwszeństwa tej drugiej. (§ 50-52)

• Istotą władzy sądowniczej jest przyznanie pewnego zakresu swobody oceny dowodów i odpowiedniego zastosowania przepisów. Sam fakt, że sędzia wymierzył karę surową, ale mieszczącą się w granicach prawa nie stanowi o tym, że państwo naruszyło EKPCz. (§ 24, 54)

• Nie jest sprzeczne z EKPCz ustalenie różnych terminów zatarcia skazania dla różnych rodzajów przestępstw. (§ 55)

Ustawa o Policji
– Art. 113 B
Wskazany przepis zezwala na prowadzenie centralnego rejestru skazanych, w którym zawarte są dane dotyczące wcześniejszych skazań osoby i inne informacje uznane przez Policję za istotne. Kopia wpisu w rejestrze jest obligatoryjnie przesyłana skazanemu.
[„In short, an ECRC issued under section 113B contained a record of all previous convictions as well as other information held by the police and deemed relevant by them. The law required that a copy of the certificate be sent to the registered person”]

Ustawa o rehabilitacji przestępców z 1974 r. (obowiązująca w czasie popełnienia przestępstwa)
Ustawa przewiduje zatarcie skazania dla niektórych rodzajów przestępstw, przyznając sędziom luz decyzyjny w zakresie ustalenia odpowiedniego terminu nastąpienia zatarcia. Jednakże w przypadku przestępstw przeciwko wolności seksualnej dzieci lub z wykorzystaniem bezradności osoby dorosłej, wpis w centralnym rejestrze skazanych nie podlega wykreśleniu nawet po zatarciu skazania.
[„The Rehabilitation of Offenders Act 1974 (“the 1974 Act”) provides for eligible convictions to become “spent” after a specified period of time, known as the rehabilitation period. The effect of rehabilitation is that the person is treated for all purposes in law as a person who has not committed, or been charged with, prosecuted for or convicted of, the offence in question. If asked about previous convictions, a person is to treat the question as not relating to spent convictions and may frame his answer accordingly. The rehabilitation period depends on the sentence imposed, rather than the nature of the offence. However, the Rehabilitation of Offenders Act 1974 (Exceptions) Order 1975 (“the 1975 Order”) provides that in certain limited circumstances generally linked to employment involving contact with children or vulnerable adults, even convictions which were spent had to be disclosed.”]

Ustawa o rehabilitacji przestępców z 1974 r. (zmiany legislacyjne z maja 2013 r.)
Rozszerzone zaświadczenie o niekaralności nie zawiera informacji dotyczących skazania, jeżeli:
(1) od skazania upłynęło 11 lat, lub 5,5 lat w razie skazania małoletniego;
(2) jest to jedyne skazanie dotyczące danej osoby;
(3) nie została orzeczona kara pozbawienia wolności;
(4) popełniony czyn nie należał do kategorii przestępstw szczególnie ciężkich (głównie przestępstwa przeciwko wolności seksualnej dzieci lub z wykorzystaniem bezradności osoby dorosłej).
[„Under the amended provisions, a conviction will not be disclosed on an ECRC if the following conditions apply:
(1) eleven years have elapsed since the date of conviction, or five and a half years for convictions imposed on individuals under the age of eighteen (“the currency rule”);
(2) it is the person’s only offence (“the multiple conviction rule”);
(3) it did not result in a custodial sentence;
(4) it was not for a specified offence (mainly offences of violence, sexual offences and other offences relevant to safeguarding children and vulnerable persons)”]

Zatarcie skazania; luz decyzyjny; władza sądownicza; zaświadczenie o niekaralności; art. 8 EKPCz; skazany

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-208876

W kontekście niniejszej sprawy warto zapoznać się z uzasadnieniem orzeczenia Sądu Najwyższego Królestwa z dnia 30.01.2019 r. w sprawie Lorraine Gallagher i R (P, G, W) [https://www.supremecourt.uk/cases/docs/uksc-2016-0195-judgment.pdf].