Izba

Niezapobieżenie przez szpital psychiatryczny popełnieniu samobójstwa przez jedną z pacjentek

Art. 2 EKPCz

„1. Prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez ustawę. Nikt nie może być umyślnie pozbawiony życia, wyjąwszy przypadki wykonania wyroku sądowego, skazującego za przestępstwo, za które ustawa przewiduje taką karę.

2. Pozbawienie życia nie będzie uznane za sprzeczne z tym artykułem, jeżeli nastąpi w wyniku bezwzględnego koniecznego użycia siły:

a) w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą;

b) w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem;
c) w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstania.”

W 1999 r. u M.R. (matki i żony Skarżących) zdiagnozowano depresję. W latach 2000-2007 M.R. była kilkukrotnie hospitalizowana. W tym okresie, w trakcie czasowego pobytu w domu, kobieta podjęła 3 próby samobójcze. Po jednym z powrotów z przepustki, M.R., będąc pod opieką szpitala, skoczyła z mostu ze skutkiem śmiertelnym, pomimo wcześniejszego podania jej leków uspokajających.

Skarżący wnieśli przeciwko szpitalowi pozew o odszkodowanie. W trakcie toczącego się postępowania, pracownicy szpitala zeznali, że stan M.R. nie uzasadniał jej umieszczenia w oddziale zamkniętym. Według zespołu z Wydziału Medycznego w Kragujevacu, M.R. powinna zostać umieszczona na oddziale zamkniętym, z uwagi na jej wcześniejsze próby samobójcze. Z kolei zdaniem zespołu z Wydziału Medycznego w Nowym Sadzie, stan M.R nie uzasadniał umieszczenia jej na oddziale zamkniętym ani stosowania mechanicznych środków przymusu. Wobec sprzecznych opinii, sąd wezwał Skarżących do przedstawienia trzeciej opinii biegłych, czego nie uczynili.

Sąd wydał wyrok, w którym uznał, że M.R. nie wykazywała żadnych oznak myśli samobójczych w dniu swojej śmierci. Sąd przyjął również ocenę pielęgniarki, że zastosowanie środków farmakologicznych w celu umożliwienia M.R. przespania się przez kilka godzin i przygotowania jej do regularnej terapii było adekwatne i proporcjonalne w danych okolicznościach.

• W celu ustalenia, czy władze wiedziały lub powinny były wiedzieć, że życie konkretnej osoby było narażone na rzeczywiste i bezpośrednie ryzyko, Trybunał bierze pod uwagę szereg czynników, takich jak historia problemów ze zdrowiem psychicznym, wcześniejsze próby popełnienia samobójstwa lub samookaleczenia, myśli lub groźby samobójcze oraz oznaki cierpienia fizycznego lub psychicznego. (§ 38)

• W niniejszej sprawie nie wykazano, iż władze wiedziały lub powinny były wiedzieć, że w dniu śmierci M.R. istniało bezpośrednie zagrożenie jej życia. W związku z tym Trybunał nie musi oceniać drugiej części testu Osman/Keenan, a mianowicie, czy władze podjęły środki, których można było od nich rozsądnie oczekiwać. (§ 43-44)

Od dnia 4 czerwca 2005 r. obowiązuje Ustawa o zdrowiu psychicznym z 2005 r. Zgodnie z artykułem 8 tej ustawy, osoby chore psychicznie mają prawo do opieki w najmniej restrykcyjnym środowisku oraz do najmniej restrykcyjnego lub inwazyjnego leczenia, jakie jest dostępne. Zgodnie z artykułem 43 tej Ustawy środek przymusu może być stosowany tylko w ostateczności, „przez okres od kilku minut do kilku godzin”.

Art. 2 EKPCz; prawo do życia; samobójstwo; szpital psychiatryczny; hospitalizacja; pozytywne obowiązki państwa

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-211672