EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA

Stankūnaitė v. Litwa
67068/11

WYROK ETPCz z dnia 29-10-2019 r.
skład trybunału:

Izba

przedmiot:

Opieszałość organów wykonawczych jako naruszenie prawa do poszanowania prywatności i życia rodzinnego

wzorce kontroli:

Art. 8 EKPCz

 

„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób”

rozstrzygnięcie:

  • Umorzenie postępowania w zakresie stwierdzenia naruszenia art. 8 EKPCz [jednomyślnie]

stan faktyczny:

19.02.2004 Skarżąca urodziła córkę swojego partnera (D.K.), z którym nie pozostawała w związku małżeńskim. Wyrokiem z dnia 29.05.2008 sąd pierwszej instancji przyznał mężczyźnie prawa rodzicielskie nad dzieckiem. Na mocy ugody sądowej Skarżąca zachowała prawo do kontaktu z córką, a nawet mogła zabierać ją do swojego domu (would periodically take her to her home).

 

30.11.2008 miejscowa prokuratura, w związku z zawiadomieniem o przestępstwie, rozpoczęła postępowanie przygotowawcze mające wykazać czy miało miejsce zgwałcenie dziecka Skarżącej. Wedle D.K. miało mieć ono miejsce w mieszkaniu Skarżącej podczas jej obecności.

 

W związku z rozpoczęciem postępowania przygotowawczego D.K. wniósł o wydanie tymczasowego zakazu zbliżania się Skarżącej do swojej córki. Sąd nie uwzględnił wniosku, ale nakazał Skarżącej kontaktowanie się z córką jedynie w obecności pracownika opieki społecznej.

 

W niewyjaśnionych okolicznościach D.K. umiera, a opiekę nad dzieckiem sprawuje jego siostra N.V., która wnosi o odebranie praw rodzicielskich Skarżącej.

 

18.04.2012 uprawomocniła się decyzja o przyznaniu pełni praw rodzicielskich Skarżącej. Jednak z uwagi na nieudolność organów egzekucyjnych i opór N.V., wyrok nie zostaje wykonany przez kolejne trzy miesiące.

główne tezy:
  • Skarżąca nie odwołała się od decyzji sądu o ograniczeniu prawa do kontaktowania się z córką jedynie w obecności pracownika opieki społecznej, a zatem nie wyczerpała wszystkich krajowych środków odwoławczych. (§ 97)

 

  • Co do merytorycznych rozważań dotyczących zakresu prawa do kontaktowania się z dzieckiem, Trybunał odsyła do orzeczenia Khusnutdinov i X. v. Rosja.
odszkodowanie:

koszty postępowania:

powiązane sprawy:

Khusnutdinov i X. v. Rosja (76598/12)

Monory v. Rumunia i Węgry (71099/01)

Kosmopoulou v. Grecja (60457/00)

Pascal v.  Rumunia (805/09)

akty normatywne:

Konstytucja Republiki Litewskiej
– Art. 39
„Państwo sprawuje opiekę na rodzinami wychowującymi potomstwo i udziela im przewidzianego przez prawo wsparcia”
[The State shall take care of families raising and bringing up children at home, and shall render them support according to the procedure established by law]

 

Kodeks Postępowania Cywilnego Republiki Litewskiej
– Art. 764
„3. Jeżeli dłużnik nie pozwala na odebranie dziecka, komornik może wystąpić do sądu o udzielenie zgody na odebranie dziecka z użyciem siły.
4. W przypadku odebrania dziecka z użyciem siły, funkcjonariusze Policji usuwają przeszkody stojące na drodze do prawnego odebrania dziecka”
[3.  If the debtor does not comply with the bailiff’s order for the transfer of the child, the bailiff has the right to ask the court for permission to forcibly take the child.
4.  Where forcibly transferring a child, the police must remove obstacles for the enforcement of the decision for transfer…]

 

Ustawa o podstawowych zasadach ochrony praw dziecka (Vaiko teisių apsaugos pagrindų įstatymas)
-Art. 4


„Interes prawny dziecka jest najważniejszym dobrem branym pod uwagę podczas podejmowania decyzji dotyczących dziecka”
[…the legal interests of the child must always and everywhere be given priority consideration]

słowa kluczowe:

Umorzenie; dziecko; prawa rodzicielskie; art. 8 EKPCz; Stankūnaitė v. Litwa

autor omówienia:

Michał Macidłowski