Izba

Charakter prawny opinii w postępowaniu administracyjnym

Art. 6 ust. 1 EKPCz

„Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postępowanie przed sądem jest jawne, jednak prasa i publiczność mogą być wyłączone z całości lub części rozprawy sądowej ze względów obyczajowych, z uwagi na porządek publiczny lub bezpieczeństwo państwowe w społeczeństwie demokratycznym, gdy wymaga tego dobro małoletnich lub gdy służy to ochronie życia prywatnego stron albo też w okolicznościach szczególnych, w granicach uznanych przez sąd za bezwzględnie konieczne, kiedy jawność mogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru sprawiedliwości.”

18.01.2011 r. Skarżąca wystąpiła z wnioskiem o przyznanie wcześniejszej emerytury ze względu na opiekę nad niepełnosprawnym synem, który zmarł w wieku siedmiu lat.

06.06.2011 r. Łotewski Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Valsts sociālās apdrošināšanas aģentūra, dalej: ZUS) przedmiotowy wniosek rozpatrzył negatywnie uzasadniając, że ustawową przesłanką nabycia prawa do wcześniejszej emerytury ze względu na opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem jest sprawowanie opieki co najmniej do ukończenia ósmego roku życia przez małoletniego (Art. 11 ustawy o emeryturach i rentach, por. Akty Prawne).

W wyniku odwołania od decyzji ZUS, sąd administracyjny I instancji orzekł na korzyść Skarżącej.

Postępowanie przed sądem II instancji zakończyło się zmianą zaskarżonego przez ZUS wyroku. Kluczowymi dowodami w sprawie okazały się opinie sporządzone przez sejmową komisję ds. świadczeń socjalnych i pracy (Saeimas Sociālo un darba lietu komisija), Ministerstwo Finansów i Rzecznika Praw Obywatelskich (Tiesībsargs). Organy w swoich opiniach jednogłośnie stwierdziły, że art. 11 ustawy o emeryturach i rentach należy interpretować w ten sposób, że dziecko musi ukończyć ósmy rok życia.

Przedmiotowe opinie nie zostały doręczone stronom postępowania. Skarżąca zauważyła je podczas wypożyczenia akt sprawy. Na rozprawie Skarżąca wniosła o dołączenie do akt sprawy jej stanowiska w przedmiocie wydanych opinii. Sąd wniosek odrzucił wskazując, że kodeks postępowania administracyjnego nie przewiduje możliwości złożenia uwag do opinii organu nie będącego stroną postępowania.

• Prawo do rzetelnego procesu sądowego obejmuje wszystkie rodzaje postępowań sądowych, w tym postępowanie administracyjne. (§ 21)

• Możliwość zapoznania się z dowodami zebranymi w sprawie i odniesienia się do nich podczas rozprawy stanowi istotny element gwarantujący sprawiedliwość postępowania sądowego (§ 22). Następcze stwierdzenie, że dowód taki nie zaważył definitywnie na sentencji wyroku nie zapobiega naruszeniu art. 6 ust. 1 EKPCz w wymiarze proceduralnym. (§ 24)

Ustawa o emeryturach i rentach
– Art. 11 ust. 4
Prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje każdemu kto opiekował się co najmniej piątką dzieci lub dzieckiem niepełnosprawnym do ukończenia przez nie ósmego roku życia. Wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury można złożyć na pięć lat przez osiągnięciem wieku emerytalnego.
[section 11(4) of the Law on State Pensions provided that persons who had cared for five or more children or for a disabled child until they had reached the age of eight had a right to request a retirement pension five years before the retirement age.]

Postępowanie administracyjne; opinia; charakter prawny; Łotwa; Vorotņikova; art. 6 EKPCz; dziecko; niepełnosprawność; emerytura; wcześniejsza emerytura

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-207632