Wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Juzgado de lo Mercantil n.^o 2 de Madrid (sąd gospodarczy nr 2 w Madrycie, Hiszpania), dotyczy wykładni art. 7 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2012, L 351, s. 1).

Czy art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że na rynku, na który wywierały wpływ praktyki antykonkurencyjne mające znamiona zmowy dotyczącej określenia i podwyżki cen towarów, sądem – mającym jurysdykcję międzynarodową oraz właściwość miejscową do rozpoznania w oparciu o łącznik miejsca urzeczywistnienia się szkody powództwa o naprawienie szkody spowodowanej przez owe praktyki sprzeczne z art. 101 TFUE – jest sąd, w którego obszarze właściwości przedsiębiorstwo uznające się za poszkodowane kupiło towary, na które porozumienie to wywarło wpływ, czy też – w przypadku zakupu tychże towarów w wielu miejscach – sąd, w obszarze właściwości którego znajduje się siedziba owego przedsiębiorstwa?

Artykuł 7 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że na rynku, na który wywierały wpływ praktyki antykonkurencyjne mające znamiona zmowy dotyczącej określenia i podwyżki cen towarów, sądem – mającym jurysdykcję międzynarodową oraz właściwość miejscową do rozpoznania w oparciu o łącznik miejsca urzeczywistnienia się szkody powództwa o naprawienie szkody spowodowanej przez owe praktyki sprzeczne z art. 101 TFUE – jest sąd, w którego obszarze właściwości przedsiębiorstwo uznające się za poszkodowane kupiło towary, na które porozumienie to wywarło wpływ, względnie – w przypadku zakupu towarów przez owo przedsiębiorstwo w wielu miejscach – sąd, w obszarze właściwości którego znajduje się siedziba owego przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo RH, z siedzibą w Kordobie (Hiszpania), nabyło w tym mieście w od dealera Volvo Group España pięć samochodów ciężarowych.

Kilka lat później Komisja Europejska wydała decyzję, w której stwierdziła istnienie kartelu producentów samochodów ciężarowych z rożnych państw. Komisja nałożyła grzywny na wszystkie przedsiębiorstwa biorące udział w kartelu, z wyjątkiem jednego z nich, któremu w związku z postępowaniem w sprawie łagodzenia sankcji przyznano całkowite zwolnienie z grzywny.

Przedsiębiorstwo RH wytoczyło powództwo odszkodowawcze przeciwko Volvo (Göteborg, Szwecja), Volvo Group Trucks Central Europe (Ismaning, Niemcy), Volvo Lastvagnar (Göteborg) i Volvo Group España (Madryt, Hiszpania), w którego uzasadnieniu podniosło szkodę poniesioną w związku z zapłatą dokonaną przy zakupie pięciu ww. samochodów ciężarowych nadwyżki w cenie, wynikającej z zastosowania praktyk antykonkurencyjnych.

Mimo iż przedsiębiorstwo RH nabyło sporne samochody w Kordobie, mieście, w którym mieści się również jego siedziba, wytoczyło ono powództwo przed Juzgado de lo Mercantil n.^o 2 de Madrid (sądem gospodarczym nr 2 w Madrycie, Hiszpania). Strona pozwana podniosła natomiast zarzut braku jurysdykcji międzynarodowej, uznając, że „miejscem, w którym nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę” w rozumieniu art. 7 pkt 2 unijnego rozporządzenia nr 1215/2012 jest miejsce nastąpienia zdarzenia powodującego powstanie szkody – w tym wypadku miejsce, w którym zawarto kartel dotyczący samochodów ciężarowych, a nie miejsce siedziby strony powodowej. Biorąc pod uwagę, że kartel został zawarty w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, strona pozwana uważa, że sąd hiszpański nie jest właściwy.

Wątpliwości sądu poskutkowały pytaniem do Trybunału.

• W zakresie, w jakim rozporządzenie nr 1215/2012 uchyla i zastępuje rozporządzenie nr 44/2001, które z kolei zastąpiło Konwencję z dnia 27 września 1968 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, zmienioną późniejszymi konwencjami dotyczącymi przystąpienia nowych państw członkowskich do tej konwencji, dokonana przez Trybunał wykładnia przepisów tych ostatnich instrumentów prawnych obowiązuje także w odniesieniu do przepisów rozporządzenia nr 1215/2012, jeżeli przepisy te można uznać za im „równoważne”. (nb. 28)

• Pojęcie „miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę” należy rozumieć w ten sposób, że obejmuje ono swoim zakresem zarówno miejsce urzeczywistnienia się samej szkody, jak i miejsce wystąpienia zdarzenia powodującego powstanie tej szkody, wobec czego możliwe jest pozwanie pozwanego, zgodnie z wyborem powoda, przed sąd w którymkolwiek z tych miejsc. (nb. 29)

• Stwierdzone naruszenie art. 101 TFUE leżące u źródła podnoszonej szkody obejmowało cały rynek EOG i w związku z tym spowodowało zakłócenie konkurencji na tym rynku. W tej sytuacji należy uznać, że dla celów stosowania art. 7 pkt 2 rozporządzenia miejsce urzeczywistnienia się szkody znajduje się na owym rynku, którego część stanowi Hiszpania. (nb. 31)

• Zgodnie z art. 6 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II) (Dz.U. 2007, L 199, s. 40) prawem właściwym w przypadku powództw o odszkodowanie związanych z aktem ograniczającym konkurencję jest prawo państwa, na którego rynku praktyki te wywołują skutek lub na którego rynku zachodzi prawdopodobieństwo wywołania przez nie skutku. (nb. 32)

• Z samego brzmienia art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 wynika, że przepis ten przyznaje bezpośrednio i natychmiastowo zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową sądowi, w którego obszarze właściwości wystąpiła szkoda. Państwa członkowskie nie mogą stosować innych łączników jurysdykcyjnych aniżeli te wynikające z art. 7 pkt 2. Należy jednakże sprecyzować, że wytyczenie granic obszaru właściwości, w którym znajduje się miejsce, w którym urzeczywistniła się szkoda w rozumieniu analizowanego przepisu, należy, co do zasady, do kompetencji w zakresie organizacji systemu sądownictwa państwa członkowskiego, do którego sąd ów należy. (nb. 33, 34)

• Art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 nie stoi na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie postanowiło powierzyć pewien typ sporów jednemu tylko sądowi, przyznając mu w ten sposób kompetencję wyłączną, niezależnie od miejsca urzeczywistnienia się szkody na terytorium tego państwa członkowskiego. (nb. 35)

• Koncentracja właściwości na rzecz jednego wyspecjalizowanego sądu może być uzasadniona względami prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości. (nb. 36)

• Techniczna złożoność przepisów mających zastosowanie do powództw o odszkodowanie za naruszenia przepisów prawa konkurencji może również przemawiać za koncentracją właściwości. (nb. 37)

• Zidentyfikowanie miejsca, w którym urzeczywistniła się szkoda dla celów ustalenia sądu właściwego w obrębie państw członkowskich dla rozpoznania powództwa o naprawienie szkody wynikającej z praktyk antykonkurencyjnych mających znamiona zmowy, sprzecznych z art. 101 TFUE musi odpowiadać celom bliskości i przewidywalności przepisów jurysdykcyjnych, a także celowi prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości, przypomnianym w motywach 15 i 16 rozporządzenia nr 1215/2012. (nb. 38)

• W przypadku nabycia towaru, który w wyniku manipulacji dokonanej przez producenta ma mniejszą wartość aniżeli wartość wynikająca z ceny jego sprzedaży, sądem właściwym do rozpoznania powództwa zmierzającego do uzyskania odszkodowania z tytułu szkody odpowiadającej nadwyżce w cenie zapłaconej przez kupującego jest sąd właściwy ze względu na miejsce nabycia towaru. (nb. 39)

• Miejsce, w którym urzeczywistniła się szkoda, można zidentyfikować jedynie w odniesieniu do każdego uważającego się za poszkodowanego z osobna i co do zasady będzie nim siedziba danego przedsiębiorstwa. (nb. 41)

• W sytuacji gdy towary są kupowane w kilku miejscach, przyznanie jurysdykcji sądowi, w którego obszarze właściwości leży siedziba poszkodowanego przedsiębiorstwa, jest zgodne z wymogiem przewidywalności, ponieważ stanowiące stronę pozwaną przedsiębiorstwa uczestniczące w kartelu nie mogą nie wiedzieć, że podmioty kupujące towary mają siedzibę na obszarze rynku, na który wpływ wywierają praktyki antykonkurencyjne. (nb. 42)

https://curia.europa.eu/juris/orzg 30/20…

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2012, L 351, s. 1)

https://eur-lex.europa.eu/rozporzadzenie 1215/2012…

Motyw 15

Motyw 16

Motyw 34

Art. 5

Art. 7

https://curia.europa.eu/C-30/20…