TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

BGL BNP Paribas
C-548/18

WYROK TSUE
z dnia 09-10-2019 r.
EU:C:2019:848
przedmiot:

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 TFUE) dotyczący wykładni art. 14 rozporządzenia (WE) nr 593/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 2008 r. dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań umownych (dalej: „rozporządzenie 593/2008”), złożony przez Saarländisches Oberlandesgericht (Wyższy Sąd Okręgowy dla Kraju Saary, Niemcy)

rostrzygnięcie:

Czy art. 14 Rozporządzenia ma zastosowanie do skutków wielokrotnego przelewu wobec osób trzecich; jeśli tak, to jakiemu prawu podlegają w takim przypadku skutki wobec osób trzecich oraz czy ów przepis znajduje zastosowanie przez analogię?

Artykuł 14 rozporządzenia (WE) nr 593/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 2008 r. dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) należy interpretować w ten sposób, że nie wskazuje on – ani bezpośrednio, ani poprzez analogię – prawa właściwego dla kwestii skuteczności wobec osób trzecich przelewu wierzytelności w przypadku wielokrotnego przelewu wierzytelności dokonywanego przez tego samego wierzyciela na rzecz kolejnych cesjonariuszy.

stan faktyczny:

Zamieszkała w Niemczech obywatelka Luksemburga, pracownica służby cywilnej tegoż kraju, zawarła 29 marca 2011 roku z niemieckim TeamBank Nürnberg AG umowę pożyczki zgodnie z prawem niemieckim, zaś 15 czerwca 2011 roku – z BGL BNP Paribas SA w oparciu o prawo luksemburskie. Obie umowy w ramach zabezpieczenia przewidywały przelew tych samych wierzytelności przysługujących dłużniczce wobec jej luksemburskiego pracodawcy, o czym został pracodawca został powiadomiony listem poleconym tylko w drugim przypadku.

5 lutego 2014 roku Sąd Rejonowy w Saarbrücken wszczął wobec dłużniczki postępowanie upadłościowe. Syndyk ściągnął od luksemburskiego pracodawcy upadłej część wynagrodzenia w wysokości 13 901,64 EUR, przekazując ową kwotę do depozytu sądowego niemieckiego Sądu Rejonowego w Merzig.

Z powództwem żądania zwolnienia kwoty zdeponowanej w całości, jak i powództwem do niego wzajemnym, wystąpiły do Sądu Rejonowego w Merzig odpowiednio TeamBank i BGL BNP Paribas. Powództwo pierwszego z wierzycieli uwzględniono zaś drugiego – oddalono. Drugi z powodów wystąpił tym samym do Wyższego Sądu Okręgowego dla Kraju Saary ze środkiem odwoławczym, zawierającym twierdzenie o rzekomej bezskuteczności przelewu wierzytelności pierwszego wierzyciela spowodowanej niepoinformowaniem luksemburskiego pracodawcy o jego dokonaniu, co stanowi przedmiot powinności na gruncie prawa luksemburskiego, a także przesłankę ważności przelewu. Na tej podstawie BGL BNP Paribas uznał się za jedynego właściwego do żądania zwolnienia zdeponowanej kwoty.

W konsekwencji Wyższy Sąd Okręgowy dla Kraju Saary, w związku z  brakiem regulacji o właściwości przepisów, które winny znaleźć zastosowanie w owej sprawie i jej pokrewnych, zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym, po wcześniejszym ustaleniu swojej jurysdykcji międzynarodowej na podstawie art. 26 rozporządzenia nr 1215/2012, z pytaniami prejudycjalnymi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w trybie art. 267 TFUE.

główne tezy:
  • Kwestie wstępne dotyczące przelewu wierzytelności, mimo że mogą mieć skutki rozporządzające, nie wchodzą w zakres pojęcia „stosunku” między zbywcą i nabywcą w rozumieniu art. 14 ust. 1 rozporządzenia 593/2008. Motyw 38 owego rozporządzenia zaś precyzuje, że termin „stosunek” powinien być ściśle ograniczony do tych aspektów, które mają bezpośrednie znaczenie dla danego przelewu wierzytelności.
  • Ze Sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego na temat kwestii skutków przelewu lub subrogacji wierzytelności dla osób trzecich oraz kwestii pierwszeństwa przenoszonej wierzytelności przed prawami innych osób wynika, że nie istnieją jednolite normy kolizyjne regulujące skutki przelewu wierzytelności wobec osób, wskutek czego prawodawca Unii winien je ustanowić.
opinia rzecznika generalnego:

brak

powiązane sprawy:

brak

akty prawne:

Konwencja o prawie właściwym dla zobowiązań umownych,  otwartej do podpisu w Rzymie w dniu 19 czerwca 1980 r. (Dz.U. 1980, L 266)

(https://eur-lex.europa.eu/konwencja…)

Art. 14 ust. 1

Dla wzajemnych zobowiązań cedenta i cesjonariusza wierzytelności właściwe jest prawo, które zgodnie z niniejszą Konwencją ma zastosowanie do zawartej pomiędzy nimi umowy.

Art. 14 ust. 2

Prawo, któremu podlega przeniesiona wierzytelność, rozstrzyga o jej zbywalności, stosunku pomiędzy cesjonariuszem a dłużnikiem, przesłankach skuteczności przelewu wobec dłużnika oraz zwalniającym skutku świadczenia przez dłużnika.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2012, L 351)

(https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie1215/2012…)

Art. 26 ust. 1

Jeżeli sąd państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji na podstawie innych przepisów niniejszego rozporządzenia, uzyskuje on jurysdykcję, jeżeli pozwany przed tym sądem wda się w spór.

słowa kluczowe:

pytanie prejudycjalne; cesja wierzytelności; prawo właściwe dla zobowiązań umownych; skuteczność wobec osób trzecich

wyrok TSUE:

http://curia.europa.eu/C-548/18…

autor omówienia:

Krzysztof Colbert