Wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczący wykładni art. 20 i 45 TFUE, art. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (dalej: „rozporządzenie nr 883/2004”) oraz art. 7 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii (dalej: „rozporządzenie nr 492”), złożony przez Tribunal de grande instance de Rennes (sąd pierwszej instancji w Rennes, Francja)

Czy art. 45 TFUE i art. 7 rozporządzenia nr 492/2011 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które dla celów obliczenia wysokości świadczeń rodzinnych przyjmuje za rok referencyjny przedostatni rok poprzedzający okres płatności, skutkiem czego w przypadku znacznego wzrostu dochodów uzyskiwanych przez urzędnika krajowego podczas oddelegowania do pracy w instytucji Unii znajdującej się w innym państwie członkowskim urzędnik ten po powrocie do państwa członkowskiego pochodzenia przez dwa lata będzie otrzymywał zasiłek rodzinny w znacznie obniżonej wysokości?

Artykuł 45 TFUE i art. 7 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które dla celów obliczenia wysokości świadczeń rodzinnych przyjmuje za rok referencyjny przedostatni rok poprzedzający okres płatności, skutkiem czego w przypadku znacznego wzrostu dochodów uzyskiwanych przez urzędnika krajowego podczas oddelegowania do pracy w instytucji Unii znajdującej się w innym państwie członkowskim urzędnik ten po powrocie do państwa członkowskiego pochodzenia przez dwa lata będzie otrzymywał zasiłek rodzinny w znacznie obniżonej wysokości.

Małżonkowie, będący obywatelami francuskimi, otrzymywali zasiłek rodzinny w związku z posiadaniem czworga małoletnich dzieci. W wyniku oddelegowania do pracy w TSUE na okres trzech lat jednego z małżonków, wypłata zasiłku została wstrzymana. Jednocześnie rodzinie znacząco wzrosły dochody.

Po zakończeniu pracy w TSUE dochody rodziny wróciły do dawnego poziomu. Małżonkowie złożyli wniosek do francuskiego urzędu (CAF Ille-et-Vilaine) o ponowne przyznanie zasiłku z uwzględnieniem obecnego stanu dochodów. CAF stwierdził jednak, że przepisy francuskie stanowią, że podstawą do wysokości obliczenia zasiłku jest przedostatni rok kalendarzowy poprzedzający okres wypłacania świadczenia. Małżonkowie złożyli do sądu pytającego powództwo o uchylenie decyzji CAF.

Sąd pytający zastanawia się, czy w świetle prawa unijnego, w szczególności art. 20 i 45 TFUE oraz art. 4 rozporządzenia nr 883/2004 i art. 7 rozporządzenia nr 492/2011, przepis krajowy rozpatrywany w postępowaniu głównym ma charakter dyskryminacyjny, a jeśli tak, to czy może być on uzasadniony nadrzędnymi względami interesu ogólnego. Sytuacja, w której pracownik będący obywatelem państwa członkowskiego byłby po powrocie do tego państwa członkowskiego traktowany mniej korzystnie niż gdyby nie skorzystał z wprowadzonych traktatem ułatwień w zakresie swobodnego przepływu, byłaby w ocenie sądu niezgodna z prawem Unii.

• Obywatelom Unii pracującym na rzecz instytucji lub organu Unii w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie ich pochodzenia nie można odmawiać praw i korzyści socjalnych wynikających z art. 45 TFUE. (nb. 20)
• Art. 20 TFUE na mocy którego ustanowiono obywatelstwo Unii, ogranicza się do stwierdzenia, iż obywatele Unii korzystają z praw i podlegają obowiązkom przewidzianym traktatem. Nie może być on zatem w tym względzie stosowany w sposób autonomiczny w stosunku do szczególnych postanowień traktatu regulujących prawa i obowiązki obywateli Unii, takich jak art. 45 TFUE. W konsekwencji wykładnia art. 20 TFUE nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu rozpatrywanego w postępowaniu głównym. (nb. 21-22)
• Celem równego traktowania, o którym mowa w art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 492/2011, jest rozciągnięcie na pracowników będących obywatelami innych państw członkowskich wszystkich przywilejów socjalnych, które – niezależnie od tego, czy są one związane z umową o pracę, czy nie – zwykle przysługują pracownikom krajowym głównie w związku z posiadaniem przez nich obiektywnego statusu pracowników lub po prostu w związku z posiadaniem przez nich miejsca zamieszkania na terytorium krajowym. (nb. 25)
• Uregulowanie krajowe, nakazujące ustalać wysokość należnych świadczeń rodzinnych z uwzględnieniem dochodów uzyskanych przez pracownika w referencyjnym roku kalendarzowym, który został zdefiniowany jako przedostatni rok poprzedzający okres płatności, ma bezwarunkowe zastosowanie do wszystkich pracowników, niezależnie od ich obywatelstwa, w związku z czym nie stanowi ono przejawu dyskryminacji bezpośrednio opartej na obywatelstwie. (nb. 28)
• Beneficjenci zasiłków rodzinnych, którzy skorzystali z prawa do swobodnego przemieszczania się, nie są traktowani mniej korzystnie na gruncie art. 45 TFUE od beneficjentów takich zasiłków, którzy nie skorzystali z tego prawa. Pracownik będący obywatelem państwa członkowskiego, którego poziom dochodów zmienił się wskutek przeniesienia się do innego państwa członkowskiego – na lepsze albo na gorsze – podlega takim samym zasadom obliczania wysokości zasiłków rodzinnych, uwzględniającym dochody uzyskane w okresie referencyjnym, jak pracownik, który nie opuścił swojego państwa członkowskiego pochodzenia i którego poziom dochodów zmienił się w identyczny sposób. (nb. 33-34)
• Prawo pierwotne UE nie może gwarantować osobie ubezpieczonej, że przeniesienie się do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie pochodzenia będzie obojętne z punktu widzenia zabezpieczenia społecznego, w szczególności w zakresie świadczeń chorobowych lub emerytalnych, a nawet świadczeń rodzinnych. Należy bowiem przypomnieć, że przeniesienie się pracownika do innego państwa członkowskiego może, w zależności od przypadku i z uwagi na rozbieżności między systemami i ustawodawstwami państw członkowskich, być dla zainteresowanego bardziej lub mniej korzystne w aspekcie ochrony socjalnej. (nb. 39)
• Powody, dla których pracownik migrujący postanawia skorzystać z prawa do swobodnego przemieszczania się w ramach Unii, nie mogą być brane pod uwagę przy ocenie dyskryminującego charakteru przepisu krajowego. (nb. 42)

brak

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii (Dz.U. 2011, L 141, s. 1)

https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie nr 492/2011…

Art. 7

1. Pracownik będący obywatelem państwa członkowskiego nie może być, na terytorium innego państwa członkowskiego, traktowany – ze względu na swą przynależność państwową – odmiennie niż pracownicy krajowi pod względem warunków zatrudnienia i pracy, w szczególności warunków wynagrodzenia, zwolnienia oraz, w przypadku utraty pracy, powrotu do pracy lub ponownego zatrudnienia.

2. Pracownik taki korzysta z takich samych przywilejów socjalnych i podatkowych, jak pracownicy krajowi.

Prawo francuskie

Code de la sécurité sociale (kodeks zabezpieczenia społecznego)

Art. L. 521-1.

Zasiłek rodzinny przysługuje na drugie i każde kolejne dziecko pozostające na utrzymaniu. Wysokość zasiłku rodzinnego jest określana w zależności od liczby dzieci pozostających na utrzymaniu oraz od dochodów gospodarstwa domowego.

(…)

Art. R. 532-3.

W celu obliczenia wysokości zasiłku rodzinnego uwzględniane są dochody uzyskane w referencyjnym roku kalendarzowym. Referencyjnym rokiem kalendarzowym jest przedostatni rok poprzedzający okres płatności.

https://curia.europa.eu/C-27/20…