TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

De Ruiter
C-361/19

WYROK TSUE
z dnia 27-01-2021 r.
EU:C:2021:71
przedmiot:

Wykładnia art. 97 ust. 1 i art. 99 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (dalej: „rozporządzenie 1306/2013”) oraz art. 73 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 809/2014 z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli, środków rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (dalej: „rozporządzenie wykonawcze”) – wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym przedstawiony przez College van Beroep voor het bedrijfsleven (sąd apelacyjny ds. postępowania administracyjnego w sprawach gospodarczych, Holandia)

rostrzygnięcie:

Czy art. 99 ust. 1 rozporządzenia 1306/2013 oraz art. 73 ust. 4 akapit pierwszy lit. a) rozporządzenia wykonawczego są ważne w zakresie, w jakim stanowią, iż rok stwierdzenia niezgodności ma decydujące znaczenie dla określenia roku, w odniesieniu do którego oblicza się wysokość zmniejszenia płatności w związku z nieprzestrzeganiem przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności, w sytuacji gdy rok wystąpienia takiej niezgodności nie jest tożsamy z rokiem jej stwierdzenia?

Art. 97 ust. 1 akapit pierwszy i art. 99 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia 1306/2013 oraz art. 73 ust. 4 akapit pierwszy lit. a) rozporządzenia wykonawczego należy interpretować w ten sposób, że zmniejszenia płatności bezpośrednich z powodu nieprzestrzegania przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności należy obliczać na podstawie płatności, które zostały lub mają zostać przyznane w odniesieniu do roku, w którym taka niezgodność wystąpiła.

stan faktyczny:

W dniu 3 marca 2016 r. niderlandzki urząd kontroli żywności i produktów konsumpcyjnych przeprowadził kontrolę w skarżącej spółce De Ruiter vof (vennootschap onder firma – spółka nieposiadająca osobowości prawnej). Spółkę poinformowano w dniu 12 stycznia 2017 r. o zamiarze zmniejszenia wobec niej płatności bezpośrednich, będących instrumentem finansowania w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, o 5% w odniesieniu do roku 2016 w związku z nieprzestrzeganiem przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności ze względu na dwa przypadki niezgodności w dziedzinie zdrowia, które miały miejsce w 2015 r., oraz ze względu na przypadek niezgodności w dziedzinie dobrostanu zwierząt, który miał miejsce w 2016 r.

 

Sąd pytający, do którego zwróciła się skarżąca, wskazał, że rok, w którym miały miejsce dwa pierwsze przypadki niezgodności z przepisami dotyczącymi zasady wzajemnej zgodności, czyli rok 2015, nie jest tym samym rokiem, w którym miał miejsce trzeci przypadek niezgodności i w którym te dwa pierwsze przypadki zostały stwierdzone, czyli rok 2016.

 

Sąd odsyłający wskazał również, że zgodnie z art. 99 ust. 1 rozporządzenia nr 1306/2013 i art. 73 ust. 4 akapit pierwszy lit. a) rozporządzenia wykonawczego minister zastosował zmniejszenie w związku z nieprzestrzeganiem przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności w odniesieniu do roku, w którym niezgodności zostały stwierdzone.

 

Sąd ten wyraził wątpliwości co do ważności tych dwóch przepisów w świetle wyroku z dnia 25 lipca 2018 r., Teglgaard i Fløjstrupgård (C‑239/17, EU:C:2018:597, pkt 34–59), dotyczącego aktów poprzedzających rozporządzenia mające zastosowanie w niniejszej sprawie, wskazując jednocześnie,  że wersje językowe tych rozporządzeń różnią się od wersji językowych tych aktów.

 

Problem prawny w sprawie polega na tym czy poprzez przyjęcie za podstawę obliczenia zmniejszenia płatności bezpośrednich roku, w którym stwierdzono niezgodność, prawodawca Unii nie dokonał wyboru sprzecznego z zasadami równego traktowania, proporcjonalności i pewności prawa.

 

Sąd pytający wskazał, że Trybunał orzekł we wspomnianym powyżej wyroku, po pierwsze, iż uwzględnienie roku, w którym stwierdzono nieprzestrzeganie przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności w celu obliczenia zmniejszenia płatności bezpośrednich niesie za sobą ryzyko, że kwota płatności, do których stosuje się obniżkę, będzie zdecydowanie wyższa niż kwota płatności w roku, w którym wystąpiła wspomniana niezgodność, lub też przeciwnie, że zastosowana obniżka będzie zdecydowanie niższa w przypadku zmniejszenia się kwoty płatności bezpośrednich między rokiem, w którym wystąpiła wspomniana niezgodność a rokiem, w którym została ona stwierdzona; po drugie, że wspomniane uwzględnienie nie zawsze zapewni związek między zachowaniem rolnika a wynikającymi z tego zachowania obniżką bądź cofnięciem, a po trzecie, że danemu rolnikowi trudno będzie przewidzieć konsekwencje finansowe, jakie będzie musiał w związku z takim uwzględnieniem ponieść.

główne tezy:
  • Z łącznej lektury art. 97 ust. 1 akapit pierwszy i art. 99 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1306/2013 nie wynika jasno, że zmniejszenie płatności bezpośrednich ze względu na nieprzestrzeganie przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności należy obliczać na podstawie płatności, które zostały lub mają zostać przyznane w odniesieniu do roku stwierdzenia tej niezgodności. (nb. 26)
  • Przyjęcie za podstawę obliczenia obniżki płatności bezpośrednich tych płatności, które zostały lub mają zostać przyznane za rok, w którym wystąpiło nieprzestrzeganie przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności, pozwala uniknąć ryzyka, że kwota płatności, do której stosuje się obniżkę, będzie zdecydowanie wyższa niż kwota płatności we wspomnianym roku, lub, przeciwnie, że zastosowana obniżka będzie zdecydowanie niższa – w przypadku zmniejszenia się kwoty płatności bezpośrednich między rokiem, w którym miało miejsce to nieprzestrzeganie przepisów, a rokiem, w którym zostało ono stwierdzone, co mogło tym samym zapewnić równość traktowania rolników. (nb. 36)
  • Przestrzeganie zasady proporcjonalności jest zawsze zapewnione, gdy obniżka lub cofnięcie płatności bezpośrednich są obliczane w stosunku do kwoty płatności bezpośrednich, które zostały lub mają zostać przyznane w roku kalendarzowym, w którym miało miejsce nieprzestrzeganie przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności, ponieważ w ten sposób zostaje zachowany związek między zachowaniem rolnika leżącym u podstaw takiej obniżki lub takiego cofnięcia a tą obniżką bądź tym cofnięciem, a obliczone w ten sposób obniżka lub cofnięcie są zdatne do osiągnięcia celu przyświecającego uregulowaniu Unii w tej dziedzinie, jakim jest ukaranie przypadków nieprzestrzegania przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności, i nie wykraczają one poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu. (nb. 37)
  • Jeżeli obniżka lub cofnięcie płatności bezpośrednich zostają obliczone na podstawie kwoty płatności bezpośrednich, które zostały lub mają zostać przyznane w roku kalendarzowym, w którym miało miejsce nieprzestrzeganie przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności, nie występuje ryzyko, że konsekwencje finansowe dla danego rolnika będą trudne do przewidzenia, ponieważ ewentualna zmiana okoliczności faktycznych po zaistnieniu tego naruszenia, w świetle których są przyznawane wspomniane płatności, nie będzie miała wpływu na konsekwencje finansowe, jakie będzie musiał ponieść rolnik. (nb. 38)
opinia rzecznika generalnego:

Henrika Saugmandsgaarda Øe

http://curia.europa.eu/orzg_C-361/19…

powiązane sprawy:

  • Wyrok z dnia 25 lipca 2018 r., Teglgaard i Fløjstrupgård, C‑239/17, EU:C:2018:597
  • Wyrok z dnia 17 lipca 1997 r., Krüger, C‑344/95, EU:C:1997:378
  • Wyrok z dnia 14 maja 2020 r., T-Systems Magyarország, C‑263/19, EU:C:2020:373
  • Wyrok z dnia 21 lutego 1991 r., Niemcy/Komisja, C‑28/89, EU:C:1991:67
  • Wyrok z dnia 14 kwietnia 2005 r., Hiszpania/Komisja, C-468/02, EU:C:2005:221

akty prawne:

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz.U. 2013, L 347, s. 549; sprostowanie: Dz.U. 2016, L 130, s. 11)

https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie 1306/2013…

Motyw 57

Art. 91 ust 1

Art. 92 akapit pierwszy

Art. 97

Art. 99 ust. 1

 

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 809/2014 z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli, środków rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności

https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie wykonawcze…

Art. 73 ust. 4 akapit pierwszy lit. a)

słowa kluczowe:

wspólna polityka rolna; płatności bezpośrednie; rolnictwo; zasada wzajemnej zgodności; pytanie prejudycjalne

autor omówienia:

Maciej Gorazdowski