Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 87 ust. 3 dyrektywy 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz.U. 2001, L 311, s. 67), zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/26/UE z dnia 25 października 2012 r. (Dz.U. 2012, L 299, s. 1) (zwanej dalej „dyrektywą 2001/83”), złożony przez Bundesgerichtshof (federalny trybunał sprawiedliwości, Niemcy).

Czy przepisy zawarte w tytule VIII dyrektywy 2001/83, a w szczególności art. 87 ust. 3 tej dyrektywy, sprzeciwiają się uregulowaniu krajowemu zakazującemu aptece, która sprzedaje produkty lecznicze drogą wysyłkową, organizowania akcji reklamowych w postaci gry promocyjnej umożliwiającej uczestnikom wygranie przedmiotów codziennego użytku innych niż produkty lecznicze, przy czym udział w tej grze jest uzależniony od przysłania zamówienia na produkt leczniczy stosowany u ludzi wydawany na receptę lekarską, wraz z tą receptą?

Dyrektywę 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi, zmienioną dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/26/UE z dnia 25 października 2012 r., należy interpretować w ten sposób, że nie ma ona zastosowania do uregulowania krajowego zakazującego aptece, która sprzedaje produkty lecznicze drogą wysyłkową, organizowania akcji reklamowych w postaci gry promocyjnej umożliwiającej uczestnikom wygranie przedmiotów codziennego użytku innych niż produkty lecznicze, przy czym udział w tej grze jest uzależniony od przysłania zamówienia na produkt leczniczy stosowany u ludzi wydawany na receptę lekarską, wraz z tą receptą.

Artykuł 34 TFUE należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się on takiemu uregulowaniu krajowemu.

DocMorris prowadzi aptekę wysyłkową mającą siedzibę w Niderlandach, która dostarcza klientom w Niemczech produkty lecznicze wydawane na receptę lekarską. W marcu 2015 r. rozpowszechniła ona w całych Niemczech prospekt reklamowy dotyczący „wielkiej gry promocyjnej”, w której główną nagrodą był bon na rower elektryczny o wartości 2500 EUR, a nagrody od drugiej do dziesiątej stanowiły elektryczne szczoteczki do zębów.

Izba aptekarska Nadrenii Północnej wniosła powództwo przeciwko DocMorris do Landgericht Frankfurt am Main (sądu krajowego we Frankfurcie nad Menem, Niemcy), mające na celu uzyskanie zaniechania przez DocMorris spornej reklamy, uzasadniając to tym, że reklama ta ma charakter antykonkurencyjny.

Sąd pytający zastanawia się, czy przepis prawa niemieckiego, który zakazuje aptece wysyłkowej z innego państwa członkowskiego pozyskiwania klientów poprzez przedstawioną powyżej organizację gry promocyjnej jest zgodny z przepisami dyrektywy 2001/83 o reklamie produktu leczniczego.

• Art. 87 ust. 3 dyrektywy 2001/83 reguluje treść przekazu reklamowego oraz sposoby reklamowania określonych produktów leczniczych, lecz nie reguluje reklamy usług sprzedaży wysyłkowej produktów leczniczych. (nb. 20)

• Zakaz organizowania gier promocyjnych służących promowaniu usług sprzedaży produktów leczniczych dostarczanych drogą wysyłkową nie jest przedmiotem harmonizacji na szczeblu Unii Europejskiej, gdyż ustalenie reguł w tej dziedzinie należy do kompetencji państw członkowskich, z zastrzeżeniem przestrzegania między innymi podstawowych swobód ustanowionych w traktacie FUE. (nb. 28)

• Uregulowanie krajowe, które zakazuje organizowania gry przeznaczonej do promowania sprzedaży produktów leczniczych może się wiązać zarówno ze swobodnym świadczeniem usług, gdyż takie uregulowanie ma zastosowanie do aptek, których działalność polega w szczególności na sprzedaży detalicznej produktów leczniczych, i ogranicza ich działania służące zapoznaniu się z ich usługami, w tym sprzedaży wysyłkowej, jak i ze swobodnym przepływem towarów, ponieważ reguluje ono pewną formę wprowadzania produktów leczniczych do obrotu, co do których jest bezsporne, że wchodzą one w zakres pojęcia „towarów” w rozumieniu postanowień traktatu FUE dotyczących swobodnego przepływu towarów (nb. 29)

• Jeżeli przepis prawa krajowego wiąże się zarówno ze swobodnym przepływem towarów, jak i ze swobodnym świadczeniem usług, Trybunał poddaje go analizie zasadniczo pod kątem jednej tylko z tych dwóch podstawowych swobód, jeżeli okaże się, że jedna z nich ma zupełnie drugorzędne znaczenie w stosunku do drugiej i można ją z tą drugą powiązać. (nb. 30)

• Swobodny przepływ towarów stanowi podstawową zasadę traktatu FUE, która znajduje wyraz w ujętym w art. 34 TFUE zakazie ograniczeń ilościowych w przywozie między państwami członkowskimi oraz wszelkich środków o skutku im równoważnym. (nb. 33)

• Ustanowiony w art. 34 TFUE zakaz środków o skutku równoważnym z ograniczeniami ilościowymi obejmuje wszelkie przepisy państw członkowskich mogące bezpośrednio lub pośrednio, rzeczywiście lub potencjalnie, utrudnić przywóz pomiędzy państwami członkowskimi. (nb. 34)

• Zastosowanie do towarów pochodzących z innych państw członkowskich przepisów krajowych, które ograniczają niektóre sposoby prowadzenia sprzedaży lub ich zakazują, pod podwójnym warunkiem, że po pierwsze, są one stosowane do wszystkich zainteresowanych podmiotów gospodarczych prowadzących działalność na terytorium kraju, i po drugie, dotyczą w ten sam sposób, z prawnego i faktycznego punktu widzenia, obrotu towarami krajowymi i towarami pochodzącymi z innych państw członkowskich, nie jest w stanie utrudnić, bezpośrednio lub pośrednio, rzeczywiście lub potencjalnie, wymiany handlowej między państwami członkowskimi. Jeżeli warunki te są spełnione, zastosowanie uregulowań tego typu do sprzedaży produktów pochodzących z innego państwa członkowskiego, zgodnych z przepisami tego państwa, nie jest bowiem w stanie uniemożliwić ich dostępu do rynku lub ograniczyć tego dostępu w stopniu większym niż ma to miejsce w odniesieniu do produktów krajowych. (nb. 35)

• „Przepisy regulujące sposoby sprzedaży” to przepisy ograniczające między innymi możliwość prowadzenia przez przedsiębiorstwo działań reklamowych. (nb. 36)

• Przepisy krajowe zakazujące określonego rodzaju reklamy w konkretnych sektorach wpływają w ten sam sposób z prawnego i faktycznego punktu widzenia na sprzedaż towarów krajowych i na sprzedaż towarów pochodzących z innych państw członkowskich, w związku z czym stanowią one sposoby sprzedaży nieobjęte zakresem stosowania art. 34 TFUE. (nb. 40)

• Nie można wykluczyć, iż całkowity zakaz w danym państwie członkowskim określonej formy promocji produktu, który jest tam sprzedawany zgodnie z prawem, ma większy wpływ na produkty pochodzące z innych państw członkowskich. (nb. 41)

• Zakaz gier mających na celu promowanie sprzedaży produktów leczniczych ma dużo słabsze skutki dla aptek wysyłkowych niż całkowity zakaz konkurencji cenowej. Ponadto taki zakaz dotyczy również tradycyjnych aptek, które także miały interes w promowaniu sprzedaży swoich produktów leczniczych za pośrednictwem gier reklamowych. (nb. 44)

Brak

Dyrektywa 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U. 1998, L 204, s. 37), zmienionej dyrektywą 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r. (Dz.U. 1998, L 217, s. 18)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 98/34…

Art. 1

Dyrektywa 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym) (Dz.U. 2000, L 178, s. 1)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2000/31…

Art. 1

Art. 2

Dyrektywa 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz.U. 2001, L 311, s. 67), zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/26/UE z dnia 25 października 2012 r. (Dz.U. 2012, L 299, s. 1)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2001/83…

Art. 86

Art. 87

Art. 88

https://curia.europa.eu/c-190/20…