TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Eurobolt
C-644/17

WYROK TSUE
z dnia 03-07-2019 r.
EU:C:2019:555
przedmiot:

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 TFUE) dotyczący wykładni art. 15 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1225/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej (dalej: „rozporządzenie 1225/2009”), art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (dalej „KPP”), a także ważności rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 723/2011 z dnia 18 lipca 2011 r. rozszerzającego ostateczne cło antydumpingowe nałożone rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali wysyłanych z Malezji, zgłoszonych lub niezgłoszonych jako pochodzące z Malezji (dalej: „rozporządzenie wykonawcze 723/2011”), złożony przez Hoge Raad der Nederlanden (Sąd Najwyższy Niderlandów)

rostrzygnięcie:

Czy art. 267 TFUE należy interpretować w ten sposób, że w celu zakwestionowania ważności aktu prawa wtórnego Unii podmiot prawa może podnieść przed sądem krajowym zarzuty, które mogą być podniesione w ramach skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej na podstawie art. 263 TFUE, w tym zarzuty dotyczące niespełnienia przesłanek przyjęcia aktu?

Artykuł 267 TFUE należy interpretować w ten sposób, że w celu zakwestionowania ważności aktu prawa wtórnego Unii podmiot prawa może podnieść przed sądem krajowym zarzuty, które mogą być podniesione w ramach skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej na podstawie art. 263 TFUE, w tym zarzuty dotyczące niespełnienia przesłanek przyjęcia takiego aktu.

Czy art. 267 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy ma prawo zwrócić się do instytucji Unii uczestniczących w opracowywaniu aktu prawa wtórnego Unii, którego ważność jest przed nim kwestionowana, w celu uzyskania informacji co do okoliczności, które instytucje te wzięły lub powinny były wziąć pod uwagę przy przyjmowaniu tego aktu?

Artykuł 267 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy ma prawo, przed skierowaniem pytania do Trybunału, zwrócić się do instytucji Unii Europejskiej uczestniczących w opracowywaniu aktu prawa wtórnego Unii, którego ważność jest przed nim kwestionowana, w celu uzyskania od nich konkretnych informacji i okoliczności, które sąd krajowy uważa za niezbędne w celu rozwiania wszelkich swoich wątpliwości co do ważności danego aktu Unii i uniknięcia zwrócenia się przez niego do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym w przedmiocie oceny ważności tego aktu.

Czy rozporządzenie wykonawcze nr 723/2011 jest nieważne w świetle art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego ze względu na to, że uwagi przedstawione przez Eurobolt w odpowiedzi na dokonane przez Komisję ustalenia – jako istotne informacje w rozumieniu tego przepisu – nie zostały przekazane Komitetowi Doradczemu, o którym mowa w tym przepisie, na co najmniej 10 dni roboczych przed jego posiedzeniem?

Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 723/2011 z dnia 18 lipca 2011 r. rozszerzające ostateczne cło antydumpingowe nałożone rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali wysyłanych z Malezji, zgłoszonych lub niezgłoszonych jako pochodzące z Malezji, jest nieważne ze względu na to, że zostało przyjęte z naruszeniem art. 15 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1225/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej.

stan faktyczny:

Spółka Eurobolt z siedzibą w Niderlandach sprzedaje elementy złączne z żelaza i stali, nabywane od producentów i dostawców mających siedzibę w Azji w celu ich sprzedaży w Unii. Po wydaniu, w dniu 26 stycznia 2009 r. przez Radę rozporządzenia (WE) nr 91/2009, na mocy którego nałożone zostało ostateczne cło antydumpingowe na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chin, Eurobolt nabył takie elementy złączne od dwóch producentów z siedzibą w Malezji. Rozporządzeniem (UE) nr 966/2010 z dnia 27 października 2010 r. Komisja wszczęła zgodnie z art. 13 ust. 3 rozporządzenia 1225/2009 z własnej inicjatywy dochodzenie w sprawie ewentualnego obejścia środków antydumpingowych wprowadzonych względem przywozu niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chin. Następnie, w okresie od 29 października 2010 r. do 4 sierpnia 2011 r. Eurobolt złożył 32 zgłoszenia, w celu dopuszczenia do swobodnego obrotu nabytymi elementami. Zgodnie z rozporządzeniem nr 966/2010 elementy zostały zarejestrowane przez organy celne, które dopuściły je do swobodnego obrotu bez pobierania ceł antydumpingowych.

Po poinformowaniu o wszczęciu dochodzenia Eurobolt zgłosił się do Komisji, jako strona zainteresowana. Pismem z dnia 26 maja 2011 r. Komisja zakomunikowała Euroboltowi swoje wstępne ustalenia dokonane w ramach dochodzenia. Eurobolt ustosunkował się do tego pisma w wyznaczonym mu terminie, w dniu 13 czerwca 2011 r., na piśmie. Komitet Doradczy zebrał się w dniu 15 czerwca 2011 r. W wyniku tego, w drodze rozporządzenia wykonawczego 723/2011 ostateczne cło antydumpingowe zostało rozszerzone również na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali wysyłanych z Malezji. W efekcie wejścia w życie tego rozporządzenia, po przeprowadzeniu w Eurobolt kontroli, wezwano ten podmiot do zapłaty cła antydumpingowego w kwocie 587802,20 EUR.

Eurobolt zażalił powyższą decyzję. Zażalenie zostało jednak, przez urząd celny w Nijmegen oddalone. Następnie spółka wniosła skargę do Rechtbank Noord-Holland (Sądu Rejonowego Holandia Północna), podnosząc nieważność rozporządzenia wykonawczego 723/2011. Sąd ten, wyrokiem z dnia 1 sierpnia 2013 r., skargę oddalił. Wobec tego Eurobolt wniósł odwołanie do Gerechtshof Amsterdam (Sądu Apelacyjnego w Amsterdamie), który, wyrokiem z dnia 8 września 2015 r. żądanie spółki również oddalił, stwierdzając przy tym, że nie ma potrzeby zwracania się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym, dotyczącym ważności rozporządzenia wykonawczego 723/2011.

W tej sytuacji Eurobolt, w dniu 12 października 2015 r., wniósł odwołanie do Sądu Najwyższego Niderlandów, podnosząc nieważność rozporządzenia wykonawczego 723/2011, z uwagi na naruszenie 10 dniowego terminu, który powinien oddzielać przekazanie istotnych informacji członkom Komitetu Doradczego od jego posiedzenia, a który wynika z art. 15 ust. 2 rozporządzenia 1225/2009. Wobec powyższego sąd pytający powziął wątpliwości, w przedmiocie ważności aktu prawa wtórnego Unii Europejskiej i skierował pytanie prejudycjalnego do TSUE.

główne tezy:
  • Właściwość Trybunału do orzekania w trybie art. 267 TFUE o ważności aktów przyjętych przez instytucje Unii nie zawiera żadnego ograniczenia, jeśli chodzi o podstawy, na których można kwestionować ważność tych aktów.
  • Sądy krajowe mogą badać ważność aktu Unii, a jeśli nie uznają za zasadne podniesionych z urzędu lub podniesionych przez strony zarzutów nieważności, oddalić je, stwierdzając, że akt jest w pełni ważny. Natomiast sądy krajowe nie są właściwe, by samodzielnie stwierdzić nieważność aktów instytucji Unii.
  • Trybunał jest najbardziej predestynowany do orzekania o ważności aktów prawa wtórnego Unii w zakresie, w jakim instytucje Unii, których akty zostały zakwestionowane, mają na podstawie art. 23 akapit drugi statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej prawo do przedstawienia Trybunałowi uwag na piśmie w celu obrony ważności tych aktów. Trybunał może ponadto, na podstawie art. 24 akapit drugi tego statutu, nakazać instytucjom, organom lub jednostkom organizacyjnym Unii, niebędącym stronami w sprawie, aby dostarczyły wszelkich informacji, które Trybunał uzna za niezbędne w postępowaniu.
  • Sąd krajowy, przed ewentualnym wniesieniem pytania do Trybunału, może zwrócić się do instytucji Unii w celu uzyskania konkretnych informacji i okoliczności, które uważa za niezbędne w celu rozwiania wszelkich wątpliwości sądu krajowego co do ważności danego aktu Unii i uniknięcia w ten sposób wystąpienia do Trybunału z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w zakresie ważności.
  • Instytucje Unii są zobowiązane do lojalnej współpracy z organami sądowymi państw członkowskich, które mają czuwać nad stosowaniem i poszanowaniem prawa Unii w krajowym porządku prawnym.
  • Ze względu na ogólny charakter sformułowań użytych w art. 15 ust. 2 rozporządzenia 1225/2009 pojęcie „istotnych informacji” należy rozumieć bardzo szeroko. Podobnie ze względu na to, że zgodnie z tymi sformułowaniami „wszystkie” istotne informacje powinny zostać przekazane państwom członkowskim, z przepisu tego wyraźnie wynika, że dotyczy on możliwie najpełniejszego poinformowania Komitetu Doradczego.
  • Z samego brzmienia art. 15 ust. 2 rozporządzenia 1225/2009, który został zredagowany w sposób bezwarunkowy, wynika, że przewidziany w nim termin dziesięciodniowy ma charakter wiążący.
  • Termin z art. 15 ust. 2 rozporządzenia 1225/2009 ma na celu zagwarantowanie, by informacje i uwagi, które zainteresowane strony mają prawo przedstawić w toku dochodzenia, mogły zostać należycie uwzględnione w ramach procedury konsultacji w Komitecie Doradczym.
  • Wymóg przekazania wszystkich istotnych informacji Komitetowi Doradczemu nie później niż na dziesięć dni roboczych przed jego posiedzeniem, ustanowiony w art. 15 ust. 2 rozporządzenia 1225/2009, należy do istotnych wymogów proceduralnych prawidłowości postępowania, których naruszenie skutkuje nieważnością danego aktu.
opinia rzecznika generalnego:
powiązane sprawy:

  • Wyrok z dnia 12 grudnia 1972 r., International Fruit Company i in., od 21/72 do 24/72, EU:C:1972:115
  • Wyrok z dnia 16 czerwca 1998 r., Racke, C‑162/96, EU:C:1998:293
  • Wyrok z dnia 16 czerwca 1981 r., Salonia, 126/80, EU:C:1981:136
  • Wyrok z dnia 22 października 1987 r., Foto-Frost, 314/85, EU:C:1987:452
  • Wyrok z dnia 6 grudnia 2005 r., Gaston Schul Douane-expediteur, C‑461/03, EU:C:2005:742
  • Postanowienie z dnia 6 grudnia 1990 r., Zwartveld i in., C‑2/88-IMM, EU:C:1990:440
  • Wyrok z dnia 29 lipca 2010 r., Grecja/Komisja, C‑54/09 P, EU:C:2010:451
  • Wyrok z dnia 20 września 2017 r., Tilly-Sabco/Komisja, C‑183/16 P, EU:C:2017:704
  • Wyrok z dnia 10 lutego 1998 r., Niemcy/Komisja, C‑263/95, EU:C:1998:47

akty prawne:

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE 2016 C 202, s. 1)

(https://eur-lex.europa.eu/TFUE…)

Art. 263

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej kontroluje legalność aktów ustawodawczych, aktów Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego, innych niż zalecenia i opinie, oraz aktów Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej zmierzających do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich. Kontroluje również legalność aktów organów lub jednostek organizacyjnych Unii, które zmierzają do wywarcia skutków prawnych wobec osób trzecich.

W tym celu Trybunał jest właściwy do orzekania w zakresie skarg wniesionych przez Państwo Członkowskie, Parlament Europejski, Radę lub Komisję, podnoszących zarzut braku kompetencji, naruszenia istotnych wymogów proceduralnych, naruszenia Traktatów lub jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z ich stosowaniem lub nadużycia władzy.

Trybunał jest właściwy, na tych samych warunkach, do orzekania w zakresie skarg wniesionych przez Trybunał Obrachunkowy, Europejski Bank Centralny i Komitet Regionów, zmierzających do zapewnienia ochrony ich prerogatyw.

Każda osoba fizyczna lub prawna może wnieść, na warunkach przewidzianych w akapitach pierwszym i drugim, skargę na akty, których jest adresatem lub które dotyczą jej bezpośrednio i indywidualnie oraz na akty regulacyjne, które dotyczą jej bezpośrednio i nie wymagają środków wykonawczych.

Akty tworzące organy i jednostki organizacyjne Unii mogą przewidywać wymogi i warunki szczególne dotyczące skarg wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne na akty tych organów lub jednostek organizacyjnych zmierzające do wywarcia skutków prawnych wobec tych osób.

Skargi przewidziane w niniejszym artykule wnosi się w terminie dwóch miesięcy, stosownie do przypadku, od daty publikacji aktu lub jego notyfikowania skarżącemu lub, w razie ich braku, od daty powzięcia przez niego wiadomości o tym akcie.

Art. 267 TFUE

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym:

a) o wykładni Traktatów;

b) o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii;

W przypadku gdy pytanie z tym związane jest podniesione przed sądem jednego z Państw Członkowskich, sąd ten może, jeśli uzna, że decyzja w tej kwestii jest niezbędna do wydania wyroku, zwrócić się do Trybunału z wnioskiem o rozpatrzenie tego pytania.

W przypadku gdy takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, sąd ten jest zobowiązany wnieść sprawę do Trybunału.

Jeżeli takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej przed sądem krajowym dotyczącej osoby pozbawionej wolności, Trybunał stanowi w jak najkrótszym terminie.

Traktat o Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE 2012 C 326, s. 1)

(https://eur-lex.europa.eu/TUE…)

Art. 4 ust. 3

Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy Unia i Państwa Członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów.

Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji Unii.

Państwa Członkowskie ułatwiają wypełnianie przez Unię jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów Unii.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1225/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej (Dz.U. 2009, L 343, s. 51; sprostowanie Dz.U. 2010, L 7, s. 22)

(https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie1225/2009…)

Art. 15 ust. 2

Komitet obraduje po zwołaniu przez przewodniczącego. Przewodniczący bezzwłocznie, jednak nie później niż na 10 dni przed posiedzeniem przekazuje państwom członkowskim wszelkie istotne informacje.

Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 723/2011 z dnia 18 lipca 2011 r. rozszerzające ostateczne cło antydumpingowe nałożone rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali wysyłanych z Malezji, zgłoszonych lub niezgłoszonych jako pochodzące z Malezji (Dz.U. 2011, L 194, s. 6)

(https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie-wyk723/2011…)

Statut Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

(https://curia.europa.eu/StatutTSUE…)

słowa kluczowe:

akt prawa wtórnego; ważność aktu prawa wtórnego UE; cło antydumpingowe; pojęcie „istotnych informacji”; pytanie prejudycjalne; art. 267 TFUE

autor omówienia:

Aleksander Leszczyński