Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczący wykładni art. 15 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (dalej: „rozporządzenie nr 44/2001”), złożony przez Vrhovno sodišče (Sąd Najwyższy, Słowenia)

Czy art. 15 ust. 1 rozporządzenia nr 44/2001 należy interpretować w ten sposób, że osoba fizyczna zamieszkała w państwie członkowskim, która, po pierwsze, zawarła ze spółką mającą siedzibę w innym państwie członkowskim umowę dotycząca gry w pokera w Internecie, obejmującą ogólne warunki określone przez tę spółkę, a po drugie, nie zgłosiła oficjalnie takiej działalności ani nie zaoferowała osobom trzecim wykonywania jej jako odpłatnej usługi, traci przymiot „konsumenta” w rozumieniu tego przepisu, gdy w skali dnia osoba ta gra w tę grę w znacznym wymiarze czasu i uzyskuje z tej gry znaczne wygrane?

Artykuł 15 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że osoba fizyczna zamieszkała w państwie członkowskim, która, po pierwsze, zawarła ze spółką mającą siedzibę w innym państwie członkowskim umowę dotyczącą gry w pokera w Internecie, obejmującą ogólne warunki określone przez tę spółkę, a po drugie, nie zgłosiła oficjalnie takiej działalności ani nie zaoferowała osobom trzecim wykonywania jej jako odpłatnej usługi, nie traci przymiotu „konsumenta” w rozumieniu tego przepisu, nawet jeśli w skali dnia osoba ta gra w tę grę w znacznym wymiarze czasu i uzyskuje z tej gry znaczne wygrane.

Personal Exchange International (dalej „PEI”) oferuje usługi gier losowych w Internecie za pośrednictwem strony internetowej www.mybet.com i kieruje swoją działalność handlową między innymi do Słowenii. B.B. utworzył konto użytkownika na tej stronie, w związku z czym musiał zaakceptować ogólne warunki jednostronnie sformułowane przez PEI, bez możliwości oddziałania na ich treść lub ewentualnie ich późniejszej zmiany. Przewidywały one w szczególności, że właściwe do rozstrzygania ewentualnych sporów dotyczących stosunków umownych są sądy Republiki Malty. W okresie od dnia 31 marca 2010 r. do dnia 10 maja 2011 r. B.B. wygrał, grając na wspomnianej stronie w pokera, około 227 000 EUR.

W dniu 10 maja 2011 r. konto B.B. zostało zablokowane przez PEI, a kwota ta została przez nią zatrzymana w oparciu o uzasadnienie, że tworząc dodatkowe konto użytkownika, na potrzeby którego identyfikował się jako A.B., B.B. naruszył ustanowiony przez PEI regulamin gry. W 2013 r. B.B. wytoczył w pierwszej instancji przed sądami słoweńskimi powództwo, w ramach którego dochodził od PEI zwrotu wygranej kwoty, powołując się na swój status konsumenta, który to miałby mu umożliwić wytoczenie powództwa przed sąd miejsca, w którym ma on miejsce zamieszkania, zgodnie z art. 16 ust. 1 rozporządzenia nr 44/2001. PEI wniosło o uznanie powództwa za niedopuszczalne, podnosząc, że sądy słoweńskie nie są właściwe do rozpoznania sporu stanowiącego przedmiot postępowania głównego. Ze względu na to, że B.B. jest zawodowym graczem w pokera, co w konsekwencji miałoby pozbawiać go ochrony przyznanej konsumentom. Zdaniem PEI jedynie sądy Republiki Malty, na której terytorium PEI ma swoją siedzibę, są właściwe do rozpoznania sporu stanowiącego przedmiot postępowania głównego.

Sąd pierwszej instancji uwzględnił powództwo B.B. Spółka PEI wniosła apelację do słoweńskiego sądu apelacyjnego, który utrzymał zaskarżony wyrok w mocy. PEI wniosło następnie skargę rewizyjną do sądu pytającego, Vrhovno sodišče. Postępowanie przed tym sądem dotyczy tylko B.B., albowiem postępowanie dotyczące A.B. zostało prawomocnie zakończone.

W tych okolicznościach sąd pytający zawiesił postępowanie i zwrócił się do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym.

• Art. 15 ust. 1 rozporządzenia nr 44/2001 ustanawia odstępstwo zarówno od uregulowania jurysdykcji ogólnej, ustanowionej w art. 2 ust. 1 tego rozporządzenia i przyznającej jurysdykcję sądom państwa członkowskiego, na którego terytorium pozwany ma miejsce zamieszkania, jak i od uregulowania jurysdykcji szczególnej w sprawach, których przedmiotem jest umowa lub roszczenia wynikające z umowy, ustanowionej w art. 5 pkt 1 owego rozporządzenia, zgodnie z którą sądem właściwym jest sąd miejsca, gdzie zobowiązanie będące przedmiotem powództwa zostało wykonane albo ma być wykonane. W związku z tym ów art. 15 ust. 1 należy interpretować ściśle, tak aby nie był interpretowany w sposób wykraczający poza stosowanie go do wypadków wyraźnie przewidzianych w rzeczonym rozporządzeniu. (nb. 24)
• Pojęcie „konsumenta” w rozumieniu art. 15-17 rozporządzenia nr 44/2001 należy interpretować w sposób autonomiczny, głównie poprzez odwołanie się do systematyki i celów tego rozporządzenia, tak aby zapewnić jego jednolite stosowanie we wszystkich państwach członkowskich. (nb. 28)
• Jedynie umowy zawarte poza zakresem jakiejkolwiek działalności lub poza jakimkolwiek celem gospodarczym lub zawodowym i niezależnie od nich, zawarte jedynie w celu zaspokojenia własnych prywatnych potrzeb konsumpcyjnych osoby, są objęte zakresem szczególnego systemu przewidzianego w owym rozporządzeniu w dziedzinie ochrony konsumenta uznawanego za słabszą stronę umowy, natomiast tego rodzaju ochrona nie znajduje uzasadnienia w przypadku umów, których celem jest działalność gospodarcza lub zawodowa. (nb. 30)
• Konieczność zapewnienia przewidywalności przepisów jurysdykcyjnych nabiera szczególnego znaczenia w kontekście gry w pokera, która jest grą losową obejmującą zarówno ryzyko utraty zainwestowanych kwot, jak i szansę wygrania znacznych kwot. W związku z tym określanie jurysdykcji w zależności od kwoty wygranej lub utraconej byłoby niezgodne z tym celem realizowanym przez rozporządzenie nr 44/2001. (nb. 36)
• Pojęcie „konsumenta” w rozumieniu art. 15 ust. 1 rozporządzenia nr 44/2001, definiowane jako przeciwieństwo pojęcia „podmiotu prowadzącego działalność zawodową lub gospodarczą”, ma charakter obiektywny i jest niezależne od konkretnego zasobu wiedzy czy umiejętności, jakie może mieć dana osoba, czy też od posiadanych przez nią w rzeczywistości informacji. (nb. 38)
• Podmiot korzystający z długookresowych usług mógłby powoływać się na przymiot „konsumenta”, jedynie jeśli zasadniczo niezwiązany z działalnością gospodarczą lub zawodową sposób korzystania z tychże usług, dla którego celów pierwotnie zawarł on odnośną umowę, nie nabrał z czasem charakteru zasadniczo gospodarczego lub zawodowego. (nb. 42)
• Regularność działalności jest jednym z wielu czynników, które należy wziąć pod uwagę, i sama w sobie nie przesądza o kwalifikacji, jaką należy nadać osobie fizycznej w odniesieniu do pojęcia „przedsiębiorcy”. (nb. 46)

brak

Rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2001, L 12, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 19, t. 4, s. 42)

https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie nr 44/2001

Rozporządzenie nr 44/2001 zostało uchylone przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2012, L 351, s. 1). Jednak z wyjątkiem niektórych jego przepisów, to ostatnie rozporządzenie stosuje się, zgodnie z jego art. 81, dopiero od dnia 10 stycznia 2015 r. Ze względu na datę wystąpienia okoliczności faktycznych, których dotyczy postępowanie główne, zastosowanie znajduje do nich nadal rozporządzenie nr 44/2001.

Art. 2 ust. 1

Art. 3 ust. 1

Art. 5 pkt 1 lit. a)

Art. 15

Art. 16 ust. 1

Art. 17

http://curia.europa.eu/C-774/19…