Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczący wykładni art. 1 ust. 1, art. 3 i art. 5 dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług, oraz art. 10 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85, złożony przez Gyulai Közigazgatási és Munkaügyi Bíróság (sąd administracyjny i pracy w Gyuli, Węgry).

1) Czy dyrektywę 96/71 należy interpretować w ten sposób, że ma ona zastosowanie do transnarodowego świadczenia usług w sektorze przewozu drogowego?

Dyrektywę 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług należy interpretować w ten sposób, że ma ona zastosowanie do transnarodowego świadczenia usług w sektorze przewozu drogowego.

2) Czy art. 1 ust. 1 dyrektywy 96/71 w związku z art. 3 i 5 tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że na naruszenie przez pracodawcę z siedzibą w danym państwie członkowskim przepisów innego państwa członkowskiego w dziedzinie minimalnego wynagrodzenia za pracę mogą się powołać przeciwko temu pracodawcy pracownicy delegowani z pierwszego państwa członkowskiego, przed sądem w tym państwie?

Artykuł 3 ust. 1 i art. 6 dyrektywy 96/71, rozpatrywane w związku z jej art. 5, należy interpretować w ten sposób, że wymagają one, by na naruszenie przez pracodawcę z siedzibą w danym państwie członkowskim przepisów innego państwa członkowskiego w dziedzinie minimalnego wynagrodzenia za pracę mogli powołać się przeciwko temu pracodawcy pracownicy delegowani z pierwszego państwa członkowskiego, przed sądem w tym państwie, jeśli ma on właściwość.

3) Czy art. 3 ust. 7 akapit drugi dyrektywy 96/71 należy interpretować w ten sposób, że diety dzienne mające na celu pokrycie wydatków poniesionych w okresie delegowania pracowników za granicą należy uznać za stanowiące część minimalnego wynagrodzenia za pracę?

Artykuł 3 ust. 7 akapit drugi dyrektywy 96/71 należy interpretować w ten sposób, że dieta dzienna, której kwota różni się w zależności od okresu delegowania pracownika, stanowi dodatek właściwy delegowaniu będący częścią minimalnego wynagrodzenia, chyba że jest ona wypłacana tytułem zwrotu wydatków faktycznie poniesionych na skutek delegowania, takich jak wydatki na podróż, zamieszkanie i wyżywienie, lub że odpowiada ona podwyższeniu wynagrodzenia zmieniającemu relację między z jednej strony świadczeniem pracownika a z drugiej strony otrzymywanym przez niego świadczeniem wzajemnym.

4) Czy art. 10 rozporządzenia nr 561/2006 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przyznaniu kierowcom przez przedsiębiorstwo przewozów drogowych premii obliczonej przy uwzględnieniu oszczędności zrealizowanych w formie zmniejszenia zużycia paliwa na przejechanej trasie?

Artykuł 10 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on co do zasady na przeszkodzie przyznaniu kierowcom przez przedsiębiorstwo przewozów drogowych premii obliczonej przy uwzględnieniu oszczędności zrealizowanych w formie zmniejszenia zużycia paliwa na przejechanej trasie. Jednakże taka premia naruszałaby zakaz określony w tym przepisie, gdyby – zamiast odnosić się jedynie do oszczędności w zakresie paliwa – wynagradzała ona takie oszczędności, przy uwzględnieniu przebytej odległości lub ilości przewożonych towarów, na warunkach zachęcających kierowcę do zachowań zagrażających bezpieczeństwu drogowemu lub do popełniania naruszeń rozporządzenia nr 561/2006.

5) Czy dyrektywa, której nie transponowano do prawa krajowego, może nakładać na jednostkę obowiązek, na który może powołać się przeciwko niej przed sądem inna jednostka?

Pytanie piąte jest niedopuszczalne.

Kierowcy zatrudnieni przez Spółkę Rapidsped w ramach wykonywania swoich obowiązków pracowniczych realizowali przejazdy międzynarodowe oraz krajowe. Wynagrodzenie kierowców obejmowało dietę dzienną oraz premię za oszczędność paliwa. Na początku każdego okresu delegowania za granicę Rapidsped przekazywał kierowcom zaświadczenie wykazujące, że ich wynagrodzenie za godzinę pracy wynosi 10,40 EUR, czyli więcej niż minimalne francuskie wynagrodzenie za godzinę pracy mające zastosowanie w sektorze przewozu drogowego – wynoszące 9,76 EUR za godzinę pracy. W rzeczywistości kierowcy otrzymywali 3.24 EUR za godzinę pracy. Spółka Rapidsped twierdzi, że różnica między faktycznym wynagrodzeniem kierowców i francuskim minimalnym wynagrodzenie była pokrywana przez premie i dietę. Kierowcy nie zgadzają się, iż premia i dieta stanowią część ich wynagrodzenia.

Zdaniem sądu pytającego do przytoczonego stanu faktycznego ma zastosowanie dyrektywa 96/71, ponieważ pracodawca zarejestrowany na Węgrzech (spółka Rapidsped), deleguje węgierskich kierowców zatrudnionych na mocy węgierskiego prawa pracy do pozostałych państw członkowskich Unii Europejskiej, na swój rachunek i pod swoim kierownictwem, w celu świadczenia usług przewozu towarów na rzecz klientów miejsca delegowania.

Wątpliwości poskutkowały pytaniem do Trybunału.

• Art. 3 ust. 1 dyrektywy 96/71 przewiduje, że państwa członkowskie zapewnią, iż bez względu na to, jakie prawo jest właściwe do stosunku pracy, w ramach transgranicznego świadczenia usług przedsiębiorstwa będą gwarantowały pracownikom delegowanym na ich terytorium obowiązujące stawki minimalnego wynagrodzenia. [nb. 38]

• Art. 5 dyrektywy 96/71 nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia by pracownicy delegowani dysponowali odpowiednimi procedurami gwarantującymi wykonanie zobowiązań przewidzianych w dyrektywie. [nb. 39]

• Artykuł 6 dyrektywy 96/71 stanowi, że pracownicy w celu ochrony swoich praw mogą wnieść powództwo zarówno do sądów właściwych zgodnie z istniejącymi międzynarodowymi konwencjami jak i do sądów właściwych państwa członkowskiego, na terytorium którego są lub byli delegowani. [nb. 40]

• Dietę należy zakwalifikować jako „dodatek właściwy delegowaniu” będący częścią minimalnego wynagrodzenia, gdy nie jest ona wypłacana pracownikom tytułem zwrotu wydatków faktycznie poniesionych na skutek delegowania. [nb. 49]

• Dodatki, które nie są zdefiniowane jako składniki minimalnej płacy przez prawo lub praktykę krajową państwa członkowskiego, na którego terytorium pracownik jest delegowany, i które prowadzą do zmiany równowagi między świadczeniem pracownika a otrzymywanym przez niego wynagrodzeniem, nie powinny być uznane za takie elementy na mocy przepisów dyrektywy 96/71 np. wynagrodzenie za nadgodziny. [nb. 52]

• 10 ust. 1 rozporządzenia nr 561/2006 zakazuje przedsiębiorstwom przewozowym wynagradzania kierowców, których zatrudniają lub których im udostępniono, przy uwzględnieniu przebytej odległości lub ilości przewiezionych towarów, nawet w formie premii czy dodatku do wynagrodzenia, jeśli przyznanie takiego wynagrodzenia może zagrażać bezpieczeństwu drogowemu lub zachęcać do naruszeń tego rozporządzenia. [nb. 56]

• Prawo Unii wymaga, by kierowcy kierowali pojazdem w sposób racjonalny i oszczędny. W związku z tym art. 10 ust. 1 rozporządzenia nr 561/2006 nie można uznać za zakazujący przedsiębiorstwom drogowym promowania tego rodzaju jazdy poprzez zachętę pieniężną w formie premii. [nb. 59]

• Gdy dokonanie wykładni zgodnej prawa krajowego okazuje się niemożliwe, nawet jasny, precyzyjny i bezwarunkowy przepis dyrektywy mający na celu przyznanie praw jednostkom lub nałożenie na nie obowiązków nie może być stosowany w ramach sporu toczącego się wyłącznie między jednostkami. [nb. 65]

https://curia.europa.eu/juris/orzg 428/19…

Dyrektywa 96/71 WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług (Dz.U. 1997, L 18, s. 1)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 96/71…

Artykuł 1 ust. 1, 3 lit. a

Artykuł 2 ust. 1-2

Artykuł 3 ust. 1 i 7

Artykuł 5

Artykuł 6

Dyrektywa 2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób, zmieniająca rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 oraz dyrektywę Rady 91/439/EWG i uchylająca dyrektywę Rady 76/914/EWG (Dz.U. 2003, L 226, s. 4)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2003/59…

Motyw 10

Artykuł 1

Załącznik I do dyrektywy 2003/59/WE „Minimalne wymogi w zakresie kwalifikacji i wyszkolenia”:

Sekcja 1 pkt 1.3

Cel: umiejętność optymalizacji zużycia paliwa: optymalizacja zużycia paliwa z zastosowaniem know-how w zakresie ppkt 1.1 i 1.2. Prawa jazdy kategorii C, C + E, C1, C1 + E

Rozporządzenie nr 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85

https://eur-lex.europa.eu/rozporzadzenie 561/2006…

Art. 10 ust. 1

Rozporządzenie (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2012, L 351, s. 1)

https://eur-lex.europa.eu/rozporzadzenie 1215/2012…

Motyw 8

Art. 21 ust. 1 lit. a

Art. 62

Prawo węgierskie

A munka törvénykönyvéről szóló 2012. évi I. törvény  (ustawa nr I z 2012 r. ustanawiająca kodeks pracy)

Art. 3

2. Z zastrzeżeniem odmiennych przepisów – kodeks ten ma zastosowanie, gdy pracownik zwykle wykonuje pracę na Węgrzech.

Art. 285

1. Pracownicy i pracodawcy mogą wnosić do sądu powództwa wynikające ze stosunku pracy lub z niniejszej ustawy, natomiast związki zawodowe i rady zakładowe mogą wnosić do sądu powództwa wynikające z niniejszej ustawy, układu zbiorowego lub porozumienia zakładowego. […]

4. Zgodnie z art. 295 pracownicy mogą również wnosić do sądów węgierskich powództwa przysługujące im w odniesieniu do czasu przepracowanego na Węgrzech.

Art. 295

1. Jeżeli na podstawie umowy z osobą trzecią pracodawca zagraniczny zatrudni pracownika na terytorium Węgier poprzez ustanowienie stosunku pracy, do którego niniejsza ustawa nie ma zastosowania zgodnie z jej art. 3 ust. 2, do tego stosunku pracy, z zastrzeżeniem przepisów ust. 4, ma zastosowanie prawo węgierskie, jak również postanowienia mającego zastosowanie do stosunku pracy układu zbiorowego, w zakresie, w jakim odnoszą się do:

a) maksymalnego okresu pracy lub minimalnego okresu odpoczynku;

b) minimalnego wymiaru płatnych urlopów rocznych;

c) wysokości płacy minimalnej;

d) warunków ustanowionych w art. 214–222 w odniesieniu do udostępniania siły roboczej;

e) warunków dotyczących bezpieczeństwa pracy;

f) warunków zatrudnienia i pracy kobiet w ciąży i kobiet z małymi dziećmi, a także młodych pracowników; oraz

g) obowiązków w zakresie równego traktowania.

Art. 299

Kodeks ma za przedmiot w szczególności transpozycję dyrektywy 96/71 do prawa wewnętrznego.

https://eur-lex.europa.eu/c-428/19…