TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Repsol Petroleo
C-44/19

WYROK TSUE
z dnia 03-12-2020 r.
EU:C:2020:982
przedmiot:

Wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 21 ust. 3 dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (dalej: „dyrektywa 2003/96”), złożony przez Tribunal Supremo (sąd najwyższy, Hiszpania)

rostrzygnięcie:

Czy art. 21 ust. 3 zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy zakład produkujący produkty energetyczne przeznaczone do wykorzystania jako paliwo do ogrzewania lub paliwo silnikowe zużywa produkty energetyczne, które sam wytworzył, oraz gdy w wyniku tego procesu uzyskuje również w sposób nieunikniony produkty nieenergetyczne, część zużycia prowadząca do uzyskania tych produktów nieenergetycznych jest objęta przewidzianym w tym przepisie wyjątkiem od zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od produktów energetycznych?

Artykuł 21 ust. 3 zdanie pierwsze dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy zakład produkujący produkty energetyczne przeznaczone do wykorzystania jako paliwo do ogrzewania lub paliwo silnikowe zużywa produkty energetyczne, które sam wytworzył, oraz gdy w wyniku tego procesu uzyskuje również w sposób nieunikniony produkty nieenergetyczne, z których czerpie wartość ekonomiczną, część zużycia prowadząca do uzyskania takich produktów nieenergetycznych nie jest objęta przewidzianym w tym przepisie wyjątkiem od zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od produktów nieenergetycznych.

stan faktyczny:

Repsol, spółka prawa hiszpańskiego, prowadzi działalność między innymi w zakresie produkcji produktów energetycznych w procesie rafinacji ropy naftowej. Poza produktami energetycznymi w procesie rafinacji wytwarza się inne produkty, które są sprzedawane i wykorzystywane w przemyśle chemicznym, a częściowo także wykorzystywane ponownie w procesie produkcji.

 

W następstwie kontroli hiszpańskie organy podatkowe wydały decyzję nakładającą na Repsol obowiązek zapłaty podatku akcyzowego od olejów mineralnych, które przedsiębiorstwo samo wyprodukowało i następnie wykorzystywało w swych własnych instalacjach do celów produkcyjnych, w zakresie w jakim w procesie tym wytworzone zostały produkty uboczne niebędące produktami energetycznymi, takie jak między innymi siarka i dwutlenek węgla. Zdaniem organów podatkowych takie zużycie własne nie prowadzi, zgodnie z hiszpańskim prawem, do zwolnienia z podatku akcyzowego od olejów mineralnych.

 

Orzeczeniem z dnia 12 grudnia 2016 r. Audiencia Nacional (sąd centralny) oddalił skargę Repsolu w zakresie, w jakim dotyczyła ona zakwestionowania podatku od zużycia własnego olejów mineralnych, podczas którego wytwarzane są produkty nieenergetyczne.

 

Repsol wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku do sądu pytającego. Spółka twierdzi, że celem art. 21 ust. 3 dyrektywy 2003/96 jest opodatkowanie jedynie produktów energetycznych przekazanych do zużycia z wyłączeniem produktów przeznaczonych do zużycia własnego, to znaczy produktów wykorzystywanych do produkcji innych produktów energetycznych, nawet jeśli w trakcie tego procesu produkcji są w sposób nieunikniony uzyskiwane z produktów ubocznych nieenergetycznych. Tym samym praktyka hiszpańskich organów podatkowych polegająca na opodatkowaniu części zużycia własnego, która doprowadziła do wytworzenia tych produktów ubocznych, jest sprzeczna z celem dyrektywy 2003/96.

 

Zdaniem Repsolu praktyka ta mogła być uzasadniona pod rządami art. 4 ust. 3 dyrektywy 92/81, który wyłączył z opodatkowania zużycie olejów mineralnych dokonywane do celów produkcji olejów mineralnych.

 

Wątpliwości przy rozstrzygnięciu tej zmiany legislacyjnej poskutkowały skierowaniem pytania do Trybunału.

główne tezy:
  • Przewidując, że zużycie produktów energetycznych na terenie zakładu, w którym zostały wyprodukowane, nie jest pod pewnymi warunkami uważane za zdarzenie powodujące powstanie zobowiązania podatkowego, art. 21 ust. 3 zdanie pierwsze tej dyrektywy stanowi, w ramach tej regulacji podatkowej, przepis wprowadzający odstępstwo, który należy interpretować ściśle. Z takiego wyjątku nie może korzystać zużycie tych produktów energetycznych, które odbywa się w celu wytworzenia produktów nieenergetycznych lub produktów energetycznych, które nie są przeznaczone do wykorzystania jako paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania. (nb. 24, 29)
  • W przypadku gdy na terenie jednego zakładu wytwarza się więcej produktów, aby ocenić, czy zużycie produktów energetycznych jest objęte wyjątkiem przewidzianym w art. 21 ust. 3 zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, należy zwrócić uwagę na różne cele takiego zużycia. W przypadku gdy w procesie produkcji jednocześnie są uzyskiwane produkty energetyczne przeznaczone do wykorzystania jako paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania oraz produkty nieenergetyczne, należy co do zasady uznać, że część produktów energetycznych zużywanych w ramach tego procesu do wytworzenia innych produktów energetycznych przeznaczonych do wykorzystania jako paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania jest objęta wyjątkiem przewidzianym w art. 21 ust. 3 zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, podczas gdy zużycie pozostałej części produktów energetycznych należy uważać za zdarzenie powodujące powstanie zobowiązania podatkowego w zakresie podatku od produktów energetycznych. (nb. 27, 30)
  • Brak opodatkowania produktów energetycznych wykorzystywanych w procesie produkcji, jeżeli uzyskane produkty nie są produktami energetycznymi, skutkowałby luką w systemie opodatkowania ustanowionym w dyrektywie 2003/96. Ponadto brak opodatkowania zużycia tej części produktów energetycznych nie zostałby skompensowany przez późniejsze opodatkowanie produktów końcowych wyprodukowanych z ich użyciem, ponieważ końcowe produkty uzyskane z tego zużycia albo nie są produktami energetycznymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 dyrektywy 2003/96, albo nie są przeznaczone do wykorzystania jako paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania w rozumieniu art. 2 ust. 4 lit. b) tiret pierwsze tej dyrektywy. (nb. 38)
  • Wobec braku doprecyzowania w dyrektywie 2003/96, do państw członkowskich należy określenie sposobów oceny ilości produktów energetycznych, która jest niezbędna do wytworzenia danej ilości innego produktu energetycznego przeznaczonego do wykorzystania jako paliwo do ogrzewania lub paliwo silnikowe. (nb. 40)
opinia rzecznika generalnego:
powiązane sprawy:

  • Wyrok z dnia 12 lutego 2015 r., Oil Trading Poland, C‑349/13, EU:C:2015:84
  • Wyrok z dnia 7 marca 2018 r., Cristal Union, C‑31/17, EU:C:2018:168
  • Wyrok z dnia 6 czerwca 2018 r., Koppers Denmark, C‑49/17, EU:C:2018:395
  • Wyrok z dnia 7 listopada 2019 r., Petrotel-Lukoil, C‑68/18, EU:C:2019:933
  • Wyrok z dnia 30 stycznia 2020 r., Autoservizi Giordano, C‑513/18, EU:C:2020:59

akty prawne:

Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa2003/96…

Art. 21 ust. 3

Zużycie produktów energetycznych na terenie zakładu produkującego produkty energetyczne nie jest uważane za zdarzenie powodujące powstanie zobowiązania podatkowego, jeśli zużyciu ulegają produkty energetyczne produkowane na terenie zakładu. Państwa członkowskie mogą uznać także zużycie energii elektrycznej i innych produktów energetycznych niewyprodukowanych na terenie takiego zakładu oraz zużycie produktów energetycznych i energii elektrycznej na terenie zakładu produkującego paliwa, wykorzystywanych do wytwarzania energii elektrycznej, jako niepowodujące zdarzenia powodującego powstanie zobowiązania podatkowego. W przypadku gdy zużycie następuje na cele niezwiązane z produkcją produktów energetycznych, w szczególności do napędu pojazdów, wówczas jest to uznawane za zdarzenie powodujące powstanie zobowiązania podatkowego.

 

Dyrektywa Rady 92/81/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od olejów mineralnych

Art. 4 ust. 3

użycie produktów energetycznych na terenie zakładu produkującego oleje mineralne nie jest uważane za zdarzenie powodujące powstanie zobowiązania podatkowego, jeśli zużycie to zostaje dokonane z przeznaczeniem na wspomnianą produkcję.

Jednakże w przypadku, gdy wspomniane zużycie następuje w celach niezwiązanych z tą produkcją, w szczególności do napędu pojazdów, wówczas jest ono uznawane za zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego.

 

Prawo hiszpańskie

Ustawa nr 38/1992 o podatku akcyzowym z dnia 28 grudnia 1992 r.

Art. 47. Przypadki zwolnienia

1. Nie podlega opodatkowaniu zużycie własne obejmujące:

(…)

b) wykorzystanie olejów mineralnych jako paliwa w procesie produkcji olejów mineralnych w systemie zawieszenia poboru podatku.

słowa kluczowe:

Pytanie prejudycjalne; Dyrektywa 2003/96/WE; opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej; brak zdarzenia powodującego powstanie zobowiązania podatkowego

autor omówienia:

Jakub Dziadur