Wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczący wykładni art. 2 ust. 1, art. 7 ust. 3 akapit drugi i art. 11 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/126/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (dalej: „dyrektywa 2006/126”), złożony przez Bundesverwaltungsgericht (federalny sąd administracyjny, Niemcy)

Czy art. 2 ust. 1 i art. 11 ust. 4 akapit drugi dyrektywy 2006/126 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie, na którego terytorium posiadacz prawa jazdy kategorii A i B wydanego przez inne państwo członkowskie został pozbawiony prawa do kierowania pojazdami z powodu noszącego znamiona naruszenia zachowania, mającego miejsce podczas tymczasowego pobytu na tym terytorium po wydaniu tegoż prawa jazdy, i z powodu wynikającego stąd braku zdolności do kierowania pojazdami zgodnie z ustawodawstwem pierwszego państwa członkowskiego, odmówiło później uznania ważności tego prawa jazdy po tym, jak jego ważność została przedłużona na podstawie art. 7 ust. 3 tej dyrektywy przez państwo członkowskie, w którym znajduje się zwykłe miejsce zamieszkania posiadacza owego prawa jazdy w rozumieniu art. 12 akapit pierwszy wspomnianej dyrektywy?

Artykuł 2 ust. 1 i art. 11 ust. 4 akapit drugi dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/126/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie, na którego terytorium posiadacz prawa jazdy kategorii A i B wydanego przez inne państwo członkowskie został pozbawiony uprawnienia do kierowania pojazdami z powodu noszącego znamiona naruszenia zachowania, mającego miejsce podczas tymczasowego pobytu na tym terytorium po wydaniu tegoż prawa jazdy, odmówiło później uznania ważności tego prawa jazdy po tym, jak jego ważność została przedłużona na podstawie art. 7 ust. 3 tej dyrektywy przez państwo członkowskie, w którym znajduje się zwykłe miejsce zamieszkania posiadacza owego prawa jazdy w rozumieniu art. 12 akapit pierwszy wspomnianej dyrektywy. Do sądu pytającego należy jednak zbadanie, czy zgodnie z zasadą proporcjonalności przewidziane w prawie pierwszego państwa członkowskiego przepisy ustalające warunki, które posiadacz prawa jazdy musi spełnić, aby odzyskać uprawnienie do kierowania pojazdami na jego terytorium, nie wykraczają poza to, co jest odpowiednie i konieczne do osiągnięcia celu przyświecającego dyrektywie 2006/126, polegającemu na poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego.

F., obywatel niemiecki, został skazany w Niemczech za kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości w 1987 r., w 1990 r., w 1995 r. i w 2000 r. W związku z tym w 1990 r. cofnięto mu jego niemieckie prawo jazdy. W 1992 r. zostało mu wydane w Hiszpanii prawo jazdy dla kategorii A i B.

W 2008 r. F. kierował pojazdem w Niemczech w stanie nietrzeźwości, został on skazany na zapłatę grzywny prawomocnym nakazem karnym. Na podstawie tego samego nakazu został on również pozbawiony uprawnienia do kierowania pojazdami o napędzie silnikowym w Niemczech na podstawie hiszpańskiego prawa jazdy z powodu braku zdolności do kierowania pojazdami i zakazano mu ubiegania się o nowe prawo jazdy przez okres czternastu miesięcy. Wreszcie, prawo jazdy, które zostało mu wydane w Hiszpanii w 2007 r., zostało mu cofnięte i przekazane właściwym organom hiszpańskim. Następnie, w niedługim czasie organy te zwróciły F. dokument prawa jazdy.

Co więcej, w dniu 23 listopada 2009 r., czyli w okresie obowiązywania wspomnianego czternastomiesięcznego zakazu, organy hiszpańskie wydały F. nowe prawo jazdy, którego okres ważności odpowiadał okresowi ważności pierwotnego hiszpańskiego prawa jazdy.

F. złożył wniosek do miasta Karlsruhe o uznanie ważności jego hiszpańskiego prawa jazdy na terytorium Niemiec. Wniosek ten został oddalony z uwagi na fakt, że w Niemczech jego hiszpańskie prawo jazdy zostało mu cofnięte z powodu kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości, który to środek pozbawił go definitywnie możliwości kierowania pojazdami na terytorium Niemiec do momentu ponownej weryfikacji jego zdolności do kierowania pojazdami.

F. wniósł zatem skargę o stwierdzenie nieważności tej decyzji, która została oddalona zarówno w pierwszej instancji, jak i w postępowaniu odwoławczym. F. wniósł skargę rewizyjną (Revision) do Bundesverwaltungsgericht (federalnego sądu administracyjnego, Niemcy).

Sąd pytający ma wątpliwości co do kwestii, w jakim stopniu przewidziana w art. 2 ust. 1 dyrektywy 2006/126 zasada wzajemnego uznawania praw jazdy znajduje również zastosowanie w przypadkach przedłużenia ważności prawa jazdy na podstawie art. 7 ust. 3 akapit drugi dyrektywy 2006/126, dokonanego przez państwo członkowskie zwykłego miejsca zamieszkania po tym, jak państwo członkowskie tymczasowego pobytu pozbawiło zainteresowanego – z powodu kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości i wynikającej stąd niezdolności do kierowania pojazdami – prawa do posługiwania się jego prawem jazdy na swoim terytorium.

• Do wydającego państwa członkowskiego należy zbadanie, czy spełnione są minimalne warunki nałożone przez prawo Unii, w szczególności te dotyczące miejsca zamieszkania i zdolności do kierowania pojazdami, przewidziane w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2006/126, a zatem czy wydanie prawa jazdy jest uzasadnione. (nb. 27)
• Art. 2 ust. 1 oraz art. 11 ust. 4 akapit drugi dyrektywy 2006/126 należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie, na którego terytorium posiadacz wydanego w innym państwie członkowskim prawa jazdy przebywa tymczasowo, odmówiło uznania ważności tego prawa jazdy ze względu na noszące znamiona naruszenia zachowanie posiadacza na tym terytorium po wystawieniu rzeczonego prawa jazdy, które to zachowanie zgodnie z prawem krajowym pierwszego państwa członkowskiego powoduje niezdolność do kierowania pojazdami o napędzie silnikowym. (nb. 30)
• W sytuacji, w której zdolność do kierowania pojazdami została zakwestionowana nie na etapie wydawania prawa jazdy, lecz w następstwie naruszenia popełnionego przez posiadacza tego prawa jazdy po jego wydaniu, za które to naruszenie sankcja wywołuje skutki jedynie na terytorium państwa członkowskiego, na którym zostało ono popełnione, owo państwo członkowskie jest właściwe do ustalenia warunków, które posiadacz prawa jazdy musi spełnić, by odzyskać uprawnienie do kierowania pojazdami na terytorium tego państwa. Zadaniem sądu pytającego jest zaś zbadanie, czy przez zastosowanie własnych przepisów rzeczone państwo członkowskie nie odmawia w rzeczywistości bezterminowo uznania prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie. Co więcej, w tej sytuacji do sądu tego należy również zweryfikowanie, czy warunki przewidziane w prawie pierwszego państwa członkowskiego nie wykraczają – zgodnie z zasadą proporcjonalności – poza to, co jest odpowiednie i konieczne do osiągnięcia celu przyświecającego dyrektywie 2006/126, polegającego na poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego. (nb. 32-33)
• Państwo członkowskie nie może uzależnić uznania ważności prawa jazdy wydanego w innym państwie członkowskim od warunku przewidzianego w uregulowaniu pierwszego państwa członkowskiego w związku z wydawaniem praw jazdy, takiego jak przedłożenie opinii medyczno-psychologicznej, jeżeli to prawo jazdy zostało wydane po cofnięciu przez pierwsze państwo członkowskie wcześniejszego prawa jazdy, po upływie ewentualnego okresu zakazu ubiegania się o nowe prawo jazdy. W takiej sytuacji bowiem brak zdolności do kierowania pojazdami, który ukarano cofnięciem prawa jazdy w państwie członkowskim, został sanowany dzięki kontroli zdolności do kierowania pojazdami przeprowadzonej przez inne państwo członkowskie przy późniejszym wydawaniu prawa jazdy. (nb. 34-35)
• W sytuacji zwykłego przedłużenia ważności prawa jazdy kategorii A i B na podstawie art. 7 ust. 3 dyrektywy 2006/126 przez państwo członkowskie zwykłego miejsca zamieszkania posiadacza tego prawa jazdy nie można tej sytuacji utożsamiać z wydaniem nowego prawa jazdy w rozumieniu art. 7 ust. 1 tej dyrektywy, ponieważ warunki przedłużenia ważności i wydania nie są identyczne. Aby takie utożsamienie mogło nastąpić, brak zdolności do kierowania pojazdami o napędzie silnikowym stwierdzony w państwie członkowskim tymczasowego pobytu musiałby zostać usunięty wskutek przedłużenia ważności prawa jazdy mającego miejsce w państwie członkowskim zwykłego miejsca zamieszkania. (nb. 37-38)
• Obowiązek wzajemnego uznawania przez państwa członkowskie ważności praw jazdy kategorii AM, A, A1, A2, B, B1 i BE wydanych przez inne państwa członkowskie nie może być stosowany z urzędu do przedłużania ważności tych praw jazdy, ponieważ warunki przedłużenia ważności mogą się różnić w poszczególnych państwach członkowskich. Wprawdzie taki obowiązek wzajemnego uznawania nie może zostać uzależniony od weryfikacji przez państwo członkowskie, na którego terytorium posiadacz prawa jazdy, wydanego i przedłużonego w innym państwie członkowskim przebywa tymczasowo, warunków, na jakich ważność tego prawa jazdy została przedłużona, jednak posiadacz prawa jazdy, który po upływie ewentualnego okresu zakazu ubiegania się o nowe prawo jazdy chce móc na nowo dysponować uprawnieniem do kierowania pojazdami w pierwszym państwie członkowskim, musi mieć możliwość przedstawienia organom tego ostatniego państwa dowodu, że jego zdolność do kierowania pojazdami została poddana kontroli przy przedłużaniu ważności jego prawa jazdy w drugim państwie członkowskim. (nb. 43-44)

brak

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/126/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (Dz.U. 2006, L 403, s. 18)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2006/126…

Art. 2 ust. 1

Prawa jazdy wydawane przez państwa członkowskie są wzajemnie uznawane.

Art. 7

1. Prawa jazdy są wydawane tylko tym kandydatom, którzy:

a) zdali egzamin umiejętności i zachowania oraz egzamin teoretyczny i zadowalająco przeszli badanie lekarskie, zgodnie z przepisami załączników II i III;

(…)

e) mają zwykłe miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego wydającego prawo jazdy lub którzy mogą przedstawić dowód potwierdzający, że uczą się w tym kraju od co najmniej sześciu miesięcy.

2. a) Od 19 stycznia 2013 r. administracyjny okres ważności praw jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B, B1 i BE wydawanych przez państwa członkowskie wynosi 10 lat.

Państwo członkowskie może postanowić o wydawaniu takich praw jazdy z administracyjnym okresem ważności wynoszącym do 15 lat.

(…)

3. Ważność praw jazdy, po wygaśnięciu administracyjnego okresu ich ważności, jest przedłużana zależnie od tego, czy:

a) kierowca nieprzerwanie spełnia minimalne wymagania dotyczące fizycznej i psychicznej zdolności do kierowania pojazdami kategorii C, CE, C1, C1E, D, DE, D1, D1E, określone w załączniku III; oraz

b) (zwykłe) miejsce zamieszkania kierowcy znajduje się na terytorium państwa członkowskiego wydającego prawo jazdy lub od tego, czy kierowca przedłożył dowód potwierdzający, że uczy się w tym państwie od co najmniej sześciu miesięcy.

Państwa członkowskie mogą uzależnić przedłużenie ważności prawa jazdy kategorii AM, A, A1, A2, B, B1 i BE od wyników badań stwierdzających spełnianie minimalnych wymagań w zakresie fizycznej i psychicznej zdolności do kierowania pojazdami, określonych w załączniku III. (…).

5. (…) Bez uszczerbku dla art. 2, państwo członkowskie wydające prawo jazdy stosuje należytą staranność w celu zapewnienia, aby osoba spełniała wymagania określone w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz stosuje własne przepisy krajowe w zakresie unieważnienia lub cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami w razie stwierdzenia, że prawo jazdy zostało wydane pomimo niespełnienia wymagań.

Art. 11

1. Posiadacz ważnego krajowego prawa jazdy wydanego przez jedno państwo członkowskie, który ma zwykłe miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim, może złożyć wniosek z prośbą o wymianę jego prawa jazdy na prawo jazdy równoważne. Obowiązkiem państwa członkowskiego wydającego prawo jazdy równoważne jest sprawdzenie, jakiej kategorii uprawnienia faktycznie zachowują ważność na mocy przedstawionego prawa jazdy.

(…)

4. Państwo członkowskie odmawia wydania prawa jazdy osobie, której prawo jazdy podlega ograniczeniu, zawieszeniu lub cofnięciu w innym państwie członkowskim.

Państwo członkowskie odmawia uznania ważności jakiegokolwiek prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie osobie, której prawo jazdy podlega ograniczeniu, zawieszeniu lub cofnięciu na terytorium wydającego państwa członkowskiego.

Państwo członkowskie może także odmówić wydania prawa jazdy osobie ubiegającej się o prawo jazdy, której prawo jazdy zostało w innym państwie członkowskim unieważnione.

5. Wtórnik prawa jazdy, które zostało, przykładowo, zagubione lub skradzione, może zostać wydany jedynie przez właściwe organy państwa członkowskiego, w którym posiadacz prawa jazdy ma zwykłe miejsce zamieszkania; organy te wydają wtórnik na podstawie informacji, jakimi dysponują, lub, w stosownych okolicznościach, na podstawie poświadczenia ze strony właściwych organów państwa członkowskiego, które wydało oryginał prawa jazdy.

(…).

Art. 12

Do celów niniejszej dyrektywy „zwykłe miejsce zamieszkania” oznacza miejsce, w którym osoba fizyczna mieszka zwykle, to znaczy przez co najmniej 185 dni w każdym roku kalendarzowym, ze względu na swoje więzi osobiste i zawodowe, lub – w przypadku osoby niezwiązanej z tym miejscem zawodowo – ze względu na więzi osobiste, które wskazują na istnienie ścisłych powiązań między tą osobą a miejscem, w którym mieszka.

(…).

Prawo niemieckie:

Rozporządzenie dotyczące dopuszczenia osób do ruchu drogowego z dnia 13 grudnia 2010 r.

§ 29. 1) Posiadacze zagranicznego prawa jazdy mogą, w zakresie dozwolonym przez to prawo jazdy, kierować pojazdami o napędzie silnikowym na terytorium kraju, gdy nie mają tu zwykłego miejsca zamieszkania w rozumieniu § 7.

(…)

3) Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje posiadaczom zagranicznego prawa jazdy,

(…)

3. Jeżeli na terytorium kraju (Niemiec) cofnięto im czasowo lub ostatecznie prawo jazdy na podstawie orzeczenia sądowego bądź pod rygorem natychmiastowej wykonalności, lub ostatecznie na podstawie decyzji organu administracyjnego, jeżeli w drodze ostatecznej decyzji odmówiono im wydania prawa jazdy bądź jeśli nie zostało ono cofnięte jedynie dlatego, że w międzyczasie zrezygnowali oni z jego uzyskania.

(…)

4) Prawo do posługiwania się na terytorium kraju (Niemiec) zagranicznym prawem jazdy po jednej z decyzji wymienionych w ust. 3 pkt 3 i 4 jest przyznawane na wniosek, gdy ustaną przyczyny jego cofnięcia.

https://curia.europa.eu/C-47/20…