TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Tronex
C-624/17

WYROK TSUE
z dnia 04-07-2019 r.
EU:C:2019:564
przedmiot:

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 TFUE) dotyczący wykładni art. 2 pkt 1 rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (dalej: „rozporządzenie 1013/2006”) w związku z art. 3 pkt 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (dalej: „dyrektywa 2008/98”), złożony przez Gerechtshof Den Haag (Sąd Apelacyjny w Hadze, Niderlandy)

rostrzygnięcie:

Czy przemieszczenie do państwa trzeciego partii urządzeń elektrycznych lub elektronicznych, takich jak urządzenia będące przedmiotem postępowania głównego, które były pierwotnie przeznaczone do sprzedaży detalicznej, ale zostały zwrócone przez konsumenta, lub które z różnych względów zostały odesłane przez sprzedawcę detalicznego dostawcy, należy uznać za „przemieszczanie odpadów” w rozumieniu art. 1 ust. 1 rozporządzenia nr 1013/2006 w związku z jego art. 2 pkt 1 i z art. 3 pkt 1 dyrektywy 2008/98?

Przemieszczenie do państwa trzeciego partii urządzeń elektrycznych lub elektronicznych, takich jak urządzenia będące przedmiotem postępowania głównego, które były pierwotnie przeznaczone do sprzedaży detalicznej, ale zostały zwrócone przez konsumenta, lub które z różnych względów zostały odesłane przez sprzedawcę detalicznego dostawcy, należy uznać za „przemieszczanie odpadów” w rozumieniu art. 1 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów w związku z jego art. 2 pkt 1 i z art. 3 pkt 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy, jeżeli ta partia zawiera urządzenia, których sprawne funkcjonowanie nie zostało wcześniej stwierdzone lub które nie są odpowiednio zabezpieczone przed uszkodzeniami podczas transportu. Z drugiej strony tego rodzaju towary w nieotwartych oryginalnych opakowaniach, które stały się zbędne w asortymencie sprzedawcy, nie mogą być uznawane za odpady, jeśli nie ma ku temu dodatkowych wskazań.

stan faktyczny:

Przedsiębiorstwo Tronex, prowadzące sprzedaż hurtową resztek towarów elektronicznych, zakupiło za kwotę 2396,01 EUR partię urządzeń, z których większość znajdowała się w oryginalnych opakowaniach. Były to w części urządzenia zwrócone przez konsumentów w ramach rękojmi za wady danego produktu, a w części towary, które zostały usunięte przez sprzedawcę z asortymentu na skutek jego zmiany. Wiadomo również, że kilka spośród urządzeń było wadliwych.

W dniu 10 lutego 2014 r. stwierdzono, że spółka miała zamiar dokonać przemieszczenia partii urządzeń elektrycznych lub elektronicznych do osoby trzeciej z siedzibą w Tanzanii. Przemieszczenia to nastąpiło bez zgłoszenia lub zgody określonych w rozporządzeniu 1013/2006, a w konsekwencji stanowiło, zgodnie z prawem holenderskim, przestępstwo gospodarcze. Zdaniem bowiem prokuratury urządzenia, które składały się na rozpatrywaną partię nie nadawały się już do zwykłej sprzedaży konsumentom, co skłoniło dostawców ze spółki Tronex do „usunięcia” tych urządzeń. Posiadanie zaś przez te urządzenia pewnej wartości odtworzeniowej i fakt, że spółka zapłaciła za nie pewną kwotę nie miały znaczenia. Tronex podnosił z kolei, że nie pozbywał się urządzeń w rozumieniu art. 3 pkt. 1 dyrektywy 2008/98, lecz sprzedał je, jako zwykłe towary o określonej wartości rynkowej.

W pierwszej instancji na Tronex została nałożona warunkowo grzywna za zarzucane mu przewinienie. Spółka złożyła następnie środek odwoławczy do Sądu Apelacyjnego w Hadze. Sąd ten powziął z kolei wątpliwości, które skłoniły do zadania TSUE pytania prejudycjalnego.

główne tezy:
  • Pojęcie „odpadów” oraz wyrażenie „pozbywać się” w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy 2008/98, nie może być interpretowane w sposób zawężający ze względu na cel dyrektywy, którym jest zmniejszenie negatywnych skutków wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi dla zdrowia ludzkiego i środowiska.
  • Przy kwalifikowania danego przedmiotu lub danej substancji jako „odpadów” należy zwrócić szczególną uwagę na okoliczność, czy rozpatrywany przedmiot lub substancja nie są jej posiadaczowi przydatne lub nie są mu już przydatne, skutkiem czego przedmiot ten lub ta substancja stanowią obciążenie, którego posiadacz zamierza się pozbyć.
  • Stopień prawdopodobieństwa ponownego wykorzystania towaru, substancji lub produktu bez wstępnego przetwarzania stanowi istotną przesłankę w kontekście oceny, czy są one odpadami w rozumieniu dyrektywy 2008/98. Jeżeli poza zwykłą możliwością ponownego wykorzystania towaru, substancji lub produktu istnieje jeszcze korzyść gospodarcza, którą ich posiadacz może odnieść wskutek tego, prawdopodobieństwo takiego ponownego wykorzystania jest wysokie. W takich okolicznościach dany towar, substancja lub produkt nie mogą być nadal traktowane jako obciążenie, którego posiadacz zamierza się pozbyć, ale winny być traktowane jako rzeczywiste produkty.
  • Pojęcia „odpadów” nie należy rozumieć w ten sposób, że nie obejmuje ono substancji i przedmiotów mających wartość handlową, które mogą zostać ponownie wykorzystane gospodarczo.
opinia rzecznika generalnego:
powiązane sprawy:

  • Wyrok z dnia 12 grudnia 2013 r., Shell Nederland, C‑241/12 i C‑242/12, EU:C:2013:821
  • Wyrok z dnia 18 grudnia 2007 r., Komisja/Włochy, C‑263/05, EU:C:2007:808
  • Wyrok z dnia 3 października 2013 r., Brady, C‑113/12, EU:C:2013:627

akty prawne:

Rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz.U. 2006, L 190, s. 1)

(https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie1013/2006…)

Art. 1 ust. 1

Niniejsze rozporządzenie określa procedury i systemy kontroli w zakresie przemieszczania odpadów, w zależności od pochodzenia, przeznaczenia i trasy przemieszczania odpadów, rodzaju przesyłanych odpadów oraz przewidzianego trybu postępowania z odpadami w miejscu przeznaczenia.

Art. 2 pkt 1

Do celów niniejszego rozporządzenia „odpady” są zdefiniowane zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów.

Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. 2008, L 312, s. 3)

(https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa2008/98…)

Art. 3 ust. 1 (poprzednio: art. 1 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów)

Do celów niniejszej dyrektywy „odpady” oznaczają każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się został zobowiązany.

słowa kluczowe:

środowisko naturalne; odpady; przemieszczanie odpadów; Holandia; Tronex; pytanie prejudycjalne

autor omówienia:

Aleksander Leszczyński