Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 7 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (dalej: „rozporządzenie nr 1215/2012”),  złożony przez Bundesgerichtshof (Federalny Trybunał Sprawiedliwości, Niemcy)

Czy art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że ma on zastosowanie do powództwa o zaniechanie określonych zachowań podejmowanych w ramach stosunku umownego łączącego powoda z pozwanym, które oparte jest na twierdzeniu powoda, w myśl którego pozwany dopuścił się nadużycia pozycji dominującej z naruszeniem prawa konkurencji?

Artykuł 7 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że ma on zastosowanie do powództwa o zaniechanie określonych zachowań podejmowanych w ramach stosunku umownego łączącego powoda z pozwanym, które oparte jest na twierdzeniu powoda, w myśl którego pozwany dopuścił się nadużycia pozycji dominującej z naruszeniem prawa konkurencji.

Spółka Wikingerhof zawarła ze spółką Booking.com umowę w ramach której Booking był uprawniony do wielokrotnej zmiany warunków. Wikingerhof zakwestionowała dokonane w późniejszym okresie przez kontrahenta zmiany, uzasadniając to tym, że Booking korzysta ze swojej pozycji dominującej, czym nie pozwala kontrahentom negocjować niektórych niesłusznych postanowień, wskutek czego Wikingerhof zgodził się na podpisanie spornej umowy, w której zawarte są postanowienia, zdaniem Wikingerhof, nieuczciwe.

Wikingerhof wytoczył powództwo zmierzające do zakazania przez sąd spółce Booking.com umieszczania na platformie rezerwacji miejsc noclegowych, obok ceny wskazanej przez Wikingerhofu, bez zgody tej ostatniej, dopisku „najkorzystniejsza cena” lub „cena obniżona”; pozbawiania Wikingerhof dostępu do danych kontaktowych przekazywanych przez klientów tej spółki na wspomnianej platformie, a także uzależniania pozycji zajmowanej przez hotel prowadzony przez Wikingerhof na liście wyników wyszukiwania publikowanej na tej platformie od przyznania Booking.com prowizji przekraczającej 15%.

• Zakres pojęcia „czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego” w rozumieniu art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 obejmuje każde żądanie zmierzające do obciążenia odpowiedzialnością pozwanego, które nie dotyczy „umowy lub roszczeń wynikających z umowy” w rozumieniu art. 7 pkt 1 lit. a) tego rozporządzenia, więc nie opiera się na obowiązku prawnym dobrowolnie zaciągniętym przez jedną osobę względem drugiej. (nb. 23)
• Dwie podstawy jurysdykcji szczególnej ustanowione w art. 7 pkt. 1 oraz pkt. 2 rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w sposób autonomiczny, poprzez odwołanie się do systematyki i celów rozporządzenia nr 1215/2012, tak aby zapewnić jego jednolite stosowanie we wszystkich państwach członkowskich. Wymóg ten, który obowiązuje w szczególności dla celów ustalenia odnośnych zakresów stosowania tych dwóch przepisów, oznacza, że pojęcia „umowy lub roszczeń wynikających z umowy” oraz „czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego” nie mogą być rozumiane jako odesłanie do kwalifikacji stosunku prawnego będącego przedmiotem sporu przed sądem krajowym znajdującej oparcie we właściwym prawie krajowym. (nb. 25)
• Rozporządzenie nr 1215/2012, opiera się na zasadzie jurysdykcji ogólnej sądów państwa członkowskiego miejsca zamieszkania pozwanego, podczas gdy jurysdykcja szczególna, przewidziana w szczególności w art. 7 owego rozporządzenia, stanowi wyjątek od tej zasady ogólnej, podlegający – jako taki – wykładni ścisłej w kontekście stosowania rzeczonego rozporządzenia – te dwie konstrukcje wzajemnie się wykluczają. System ten charakteryzuje możliwość powołania się przez powoda na jedną z norm jurysdykcji szczególnej przewidzianych w tym rozporządzeniu. (nb. 26-27)
• Jeżeli powód powołuje się na art. 7 pkt. 1 albo art. 7 pkt. 2 rozporządzenie nr 1215/2012, konieczne jest, aby sąd rozpoznający sprawę zbadał, czy roszczenia powoda mają, niezależnie od ich kwalifikacji w prawie krajowym, charakter umowny, czy też przeciwnie, charakter deliktowy lub quasi-deliktowy w rozumieniu analizowanego rozporządzenia. Sąd, przed którym wytoczono powództwo, musi ustalić, czy żądanie podniesione przez umawiające się strony – w stosunku do stanowiącego jego podstawę zobowiązania ex contractu, względnie ex delicto, należy do kategorii spraw dotyczących umowy w rozumieniu art. 7 pkt 1 rozporządzenia nr 1215/2012, czy też do kategorii spraw dotyczących czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego w rozumieniu art. 7 pkt 2 tego rozporządzenia. (nb. 30-31)
• Powództwo jest objęte zakresem spraw dotyczących umowy w rozumieniu art. 7 pkt 1 lit. a) rozporządzenia nr 1215/2012, w przypadku gdy w celu wykazania zgodnego albo, przeciwnie, niezgodnego z prawem charakteru zachowania zarzucanego przez powoda pozwanemu niezbędna okazuje się wykładnia umowy wiążącej pozwanego z powodem. Jest tak w szczególności w przypadku powództwa, którego podstawą są postanowienia umowy lub przepisy prawa, które mają zastosowanie ze względu na tę umowę. (nb. 32)
• Gdy powód powołuje się w pozwie na zasady odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego, a mianowicie naruszenie obowiązku, względnie zobowiązania nałożonego przez prawo, i gdy nie wydaje się niezbędne zbadanie treści umowy zawartej z pozwanym dla celów oceny zgodnego z prawem lub bezprawnego charakteru zarzucanego pozwanemu zachowania, ponieważ obowiązek ten, względnie zobowiązanie to ciążą na pozwanym niezależnie od owej umowy, podstawa wytoczenia powództwa jest objęta zakresem czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego w rozumieniu art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012. (nb. 33)
• Sąd właściwy na podstawie art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012, a mianowicie, w okolicznościach rozpatrywanych w postępowaniu głównym, ten sąd, w którego obszarze właściwości leży rynek, na który miało wpływ zarzucane zachowanie antykonkurencyjne, jest bowiem najbardziej odpowiedni do wydania orzeczenia w przedmiocie głównej kwestii zasadności tego twierdzenia, w szczególności w zakresie zbierania i oceny istotnych w tym względzie dowodów. (nb. 37)

Henrika Saugmandsgaarda Øe

http://curia.europa.eu/orzg_C-59/19…

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2012, L 351, s. 1)

https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie nr 1215/2012…

Motywy 15, 16, 34

Art. 4

Art. 7

Art. 25

http://curia.europa.eu/C-59/19…