Izba

Nieprecyzyjność przepisów o przedawnieniu karalności wykroczenia administracyjnego

Art. 1 Protokołu nr 1 do EKPCz

„Każda osoba fizyczna i prawna ma prawo do poszanowania swego mienia. Nikt nie może być pozbawiony swojej własności, chyba że w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych przez ustawę oraz zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego.
Powyższe postanowienia nie będą jednak w żaden sposób naruszać prawa państwa do stosowania takich ustaw, jakie uzna za konieczne do uregulowania sposobu korzystania z własności zgodnie z interesem powszechnym lub w celu zabezpieczenia uiszczania podatków bądź innych należności lub kar pieniężnych.”

Skarżący był pracownikiem spółki ZPMK. Spółka zakupiła w Rosji w 2005 r. wyposażenie techniczne, które sprowadziła do Armenii w październiku 2006 r. 30 października 2006 r. Skarżący wypełnił w imieniu spółki deklarację celną. 30 lipca 2008 r. Służba Celna – po przeprowadzeniu czynności sprawdzających – stwierdziła pewne nieprawidłowości w klasyfikacji celnej i wycenie dóbr sprowadzonych z Rosji. 17 października 2008 r. wszczęto w sprawie Skarżącego postępowanie administracyjne. 27 października 2008 r. Skarżący w drodze decyzji administracyjnej został uznany za winnego wykroczenia administracyjnego; nałożono też na niego grzywnę w wysokości zaniżonej wartości sprowadzonych dóbr, tj. ok. 580 mln dramów armeńskich (ok. 4,7 mln zł). W skardze do sądu administracyjnego Skarżący twierdził, że dwumiesięczny termin przedawnienia a tempore scientiae upłynął w dniu 30 września 2008 r., natomiast karę nałożono na niego 27 października 2008 r. Sąd orzekający przyjął jednak, że początkiem terminu był 17 października 2008 r., kiedy wszczęto postępowanie administracyjne. Skargę kasacyjną oddalono, a od 2009 r. toczyła się egzekucja, w ramach której zajęto 50% wynagrodzenia Skarżącego oraz sprzedano trzy należące do niego nieruchomości (za 5–25% ich wartości).

• Kara za wykroczenie administracyjne niewątpliwie jest formą wkroczenia w prawo własności. (§ 35–36) Oznacza to, że kara powinna być zgodna z prawem, tj. mieć podstawę prawną, cechującą się precyzyjnością, dostępnością i przewidywalnością. (§ 37) Pewien poziom nieostrości przepisów prawa jest nieunikniony, ale wówczas jest rolą organów administracji i sądów argumentacja i wyjaśnienie wątpliwości interpretacyjnych. (§ 38–39)

• W realiach sprawy, strona rządowa nie przedstawiła żadnych orzeczeń uzasadniających liczenie terminu przedawnienia od wszczęcia postępowania administracyjnego; istnieją natomiast orzeczenia (najwyższej instancji sądowej), które stwierdzają, że należy uwzględniać indywidualne okoliczności sprawy. (§ 41)

• Sam przepis wydaje się być jasny, natomiast jego zastosowanie w realiach konkretnej sprawy miało charakter nieprzewidywalny, a to ze względu na brak uzasadnienia przez sąd krajowy wybrania początku biegu terminu przedawnienia mniej korzystnego dla strony. (§ 42) Pozbawienie Skarżącego jego własności miało zatem charakter nieprzewidywalny, co zaważyło na naruszeniu art. 1 Protokołu nr 1. (§ 43)

• Jeżeli doszło do licytacji mieszkań należących do Skarżącego, wysokość odszkodowania zasądzonego przez Trybunał opiewa na wartość lokali według wyceny rynkowej, a nie według sumy uzyskanej ze sprzedaży licytacyjnej. (§ 49)

Zgodnie z art. 203 Kodeksu celnego (Republiki Armenii) brak zadeklarowania wwożonych przedmiotów lub zadeklarowanie ich po wartości zaniżonej podlega karze za wykroczenie administracyjne w wysokości wartości tych przedmiotów. (§ 25) Zgodnie z art. 207 Kodeksu celnego podstawą wszczęcia postępowania w sprawie złamania obowiązków celnych, jest także ich ujawnienie przez funkcjonariuszy celnych podczas wypełniania obowiązków służbowych. (§ 26) Zgodnie z art. 37 i 247 Kodeksu wykroczeń administracyjnych, nie można wszcząć postępowania (a wszczęte trzeba umorzyć) po upływie dwóch miesięcy od wykrycia wykroczenia (a także trzech lat od jego popełnienia). (§ 23–24)

Ochrona własności; kara; wykroczenie; przedawnienie; przewidywalność

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-205225