Izba

Prawo do skierowania pytania prejudycjalnego do TSUE

Art. 6 ust. 1 EKPCz
„Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postępowanie przed sądem jest jawne, jednak prasa i publiczność mogą być wyłączone z całości lub części rozprawy sądowej ze względów obyczajowych, z uwagi na porządek publiczny lub bezpieczeństwo państwowe w społeczeństwie demokratycznym, gdy wymaga tego dobro małoletnich lub gdy służy to ochronie życia prywatnego stron albo też w okolicznościach szczególnych, w granicach uznanych przez sąd za bezwzględnie konieczne, kiedy jawność mogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru sprawiedliwości.”

Skarżąca spółka prowadzi działalność rolniczą polegającą na uprawie zbóż i roślin strączkowych, a także produkcji nasion.

W 2011 r, Skarżąca złożyła wniosek o wsparcie rozwoju obszarów wiejskich przez Agencję Płatności Rolnych i Interwencji (Agenția de plăți și intervenție pentru agricultură, dalej: APIA) w Bukareszcie w celu uzyskania dostępu do płatności rolno-środowiskowych przyznawanych przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju (EFRROW) na podstawie art. 36 lit. a) ppkt (iv) w związku z art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (dalej: rozporządzenie (WE) nr 1698/2005). Wnioskujące przedsiębiorstwo kwalifikowało się między innymi do otrzymania pomocy odpowiadającej zobowiązaniu rolno-środowiskowemu, które podjęło zgodnie z pakietem 5.1 dotyczącym rolnictwa ekologicznego. Zgodnie ze zobowiązaniem podpisanym przez Skarżącą w dniu 15.04.2011 r., zobowiązała się ona do prowadzenia działalności rolniczej na obszarze o niekorzystnych warunkach gospodarowania przez okres pięciu lat oraz do przestrzegania zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. W 2012 r. Skarżąca ponownie złożyła wniosek o wsparcie z tytułu płatności rolno-środowiskowych przyznanych na podstawie art. 36 lit. a) ppkt (iv) w związku z art. 39 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. We wniosku złożonym w 2012 r. skarżąca spółka zadeklarowała mniejsze powierzchnie niż zadeklarowane w 2011 r. w odniesieniu do niektórych działek, dla których podpisała zobowiązanie rolnośrodowiskowe w 2011 r.

W dniu 04.12.2012 r. APIA wydała tzw. decyzję płatniczą z wieloletnimi karami wobec skarżącej spółki. Decyzją tą, wydaną na podstawie załącznika nr 2 do zarządzenia nr 161/2012 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (por. Akty Prawne), na Skarżącą nałożono sankcję, która przewidywała zmniejszenie o 50% pomocy uzyskanej zgodnie z programem finansowania.

Pismem z dnia 06.03.2013 r. APIA, odrzuciła odwołanie Skarżącej od decyzji z dnia 04.12.2012 r. Z noty tej wynikało, że zainteresowana strona została ukarana za nieprzestrzeganie zobowiązania rolno-środowiskowego podjętego w 2011 r., zgodnie z którym miała przestrzegać warunków związanych z systemem zarządzania przez okres pięciu lat.

W dniu 30.05.2013 r. Skarżąca spółka wniosła do Sądu Apelacyjnego skargę administracyjną przeciwko Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi i APIA, w celu stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 04.12.2012 r. w części dotyczącej kary odpowiadającej zmniejszeniu pomocy o 50%. Skarżąca spółka podniosła jako zarzut wstępny nieważność tej decyzji, twierdząc, że nie została ona uzasadniona.

Na rozprawie w dniu 09.09.2013 r. Skarżąca zwróciła się do Sądu Apelacyjnego, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, o skierowanie do TSUE pytań prejudycjalnych dotyczących przepisów europejskich, które uznała za istotne dla sprawy.

Wyrokiem z dnia 07.10.2013 roku Sąd Apelacyjny uwzględnił powództwo i uchylił zaskarżoną decyzję z uwagi na brak uzasadnienia. Sąd Apelacyjny nie ustosunkował się do wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Skarżącą spółkę.

W toku postępowania przed sądem II instancji Skarżąca ponownie zwróciła się do sądu z wnioskiem o skierowania pytań prejudycjalnych do TSUE. Sąd oddalił wniosek.

• W przypadku gdy pytanie dotyczące w szczególności wykładni traktatu lub aktów przyjętych przez instytucje Unii Europejskiej jest podniesione w postępowaniu przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa krajowego, sąd ten jest zobowiązany zwrócić się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym. Obowiązek ten nie jest jednak bezwzględny. Z orzecznictwa TSUE w sprawie Cilfit wynika, że do sądów krajowych, których orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa krajowego, podobnie jak do innych sądów krajowych, należy ocena, czy rozstrzygnięcie w przedmiocie prawa unijnego jest niezbędne do wydania przez nie orzeczenia. (§ 48)

• EKPCz jako taka nie gwarantuje prawa do skierowania sprawy przez sąd krajowy do TSUE w celu wydania orzeczenia w trybie prejudycjalnym (§ 51). W ramach ochrony przewidzianej przez art. 6 ust. 1 EKPCz odmowa skierowania pytania wymaga jednak uzasadnienia, czego w niniejszej sprawie sąd krajowy nie uczynił (§ 56).

Kodeks Postępowania Cywilnego

-Art. 425

„Wyrok powinien zawierać :

…

b) motywy, w których należy określić przedmiot roszczenia i zwięźle przedstawić poszczególne żądania stron, przedstawienie stanu faktycznego ustalonego przez sąd na podstawie przeprowadzonych dowodów oraz uzasadnienie faktyczne i prawne rozstrzygnięcia, wskazujące zarówno przyczyny, dla których żądania stron zostały uwzględnione, jak i przyczyny, dla których zostały oddalone.”
[„Le jugement doit comporter :

…

b)  les considérants, où sont précisés l’objet de la demande et exposés succinctement les prétentions respectives des parties, l’exposé de la situation en fait retenue par le juge sur la base des preuves instruites, la motivation en fait et en droit de la décision, en indiquant tant les raisons pour lesquelles les demandes des parties ont été admises que les motifs pour lesquels celles-ci ont été rejetées.”]

Rozporządzenie nadzwyczajne rządu nr 125/2006 w sprawie zatwierdzenia systemów płatności bezpośrednich i uzupełniających krajowych płatności bezpośrednich

-Art. 7
„1.  Aby kwalifikować się do przyznania płatności w ramach systemów jednolitej płatności obszarowej, wnioskodawcy muszą być wpisani do rejestru rolników zarządzanego przez Agencję Płatności Rolnych i Interwencji, złożyć wniosek o płatności w odpowiednim czasie i spełnić następujące warunki ogólne:

(a) grunty rolne o powierzchni co najmniej 1 ha, a powierzchnia działki rolnej co najmniej 0,3 ha (…) ;

(b) zadeklarować wszystkie działki rolne ;

…

(e) przestrzeganie zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, regulowanej ustawodawstwem krajowym, na całym obszarze rolnym gospodarstwa”
[„1.  Afin de bénéficier de l’octroi de paiements au titre des régimes de paiement unique à la surface, les candidats doivent être inscrits au registre des agriculteurs, administré par l’Agence des paiements et des interventions agricoles, demander des paiements en temps opportun et remplir les conditions générales suivantes :

a)  exploiter une terre agricole d’une superficie d’au moins 1 ha, et la surface de la parcelle agricole d’au moins 0,3 ha (…) ;

b)  déclarer toutes les parcelles agricoles ;

…

e)  respecter de bonnes conditions agricoles et environnementales, réglementées par la législation nationale, sur l’ensemble de la superficie agricole de l’exploitation”]

Załącznik nr 2 do Zarządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 161/2012, wykaz kar za niezadeklarowanie wszystkich obszarów (Sanctions pour la non-déclaration de toutes les superficies)

„W przypadku, gdy w danym roku rolnik nie zadeklaruje wszystkich powierzchni użytków rolnych, a różnica między zadeklarowaną we wniosku o przyznanie płatności powierzchnią całkowitą użytków rolnych z jednej strony, a powierzchnią zadeklarowaną powiększoną o łączną powierzchnię niezadeklarowanych działek rolnych z drugiej strony, jest większa niż 3% powierzchni zadeklarowanej, ogólna kwota płatności należnych rolnikowi za rok, w którym stwierdzono nieprawidłowość, ulega zmniejszeniu o nie więcej niż 3%”

[„Si, pour une année donnée, un agriculteur ne déclare pas toutes les superficies agricoles et que la différence entre la superficie agricole totale déclarée dans la demande de paiement, d’une part, et la superficie déclarée plus la superficie totale des parcelles agricoles non déclarées, d’autre part, est supérieure à 3 % de la superficie déclarée, le montant global des paiements dus à un agriculteur pour l’année où l’irrégularité a été constatée subit une réduction pouvant aller jusqu’à 3 %”]

Pytanie prejudycjalne; TSUE; rzetelny proces; art. 6 EKPCz

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-211028