Izba

Areszt tymczasowy dziennikarza w związku z publikacją artykułów

Art. 5 ust. 1 i 3 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Nikt nie może być pozbawiony wolności, z wyjątkiem następujących przypadków i w trybie ustalonym przez prawo:
a) zgodnie z prawem pozbawienia wolności w wyniku skazania przez właściwy sąd;
b) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w przypadku niepodporządkowania się wydanemu zgodnie z prawem orzeczeniu sądu lub w celu zapewnienia wykonania określonego w ustawie obowiązku;
c) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w celu postawienia przed właściwym organem, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu zagrożonego karą lub jeśli jest to konieczne w celu zapobieżenia popełnienia takiego czynu lub uniemożliwienia ucieczki po jego dokonaniu;
d) pozbawienia nieletniego wolności na podstawie zgodnego z prawem orzeczenia w celu ustanowienia nadzoru wychowawczego lub zgodnego z prawem pozbawienia
nieletniego wolności w celu postawienia go przed właściwym organem;
e) zgodnego z prawem pozbawienia wolności osoby w celu zapobieżenia szerzeniu przez nią choroby zakaźnej, osoby umysłowo chorej, alkoholika, narkomana lub włóczęgi;
f) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania osoby w celu zapobieżenia jej nielegalnemu wkroczeniu na terytorium państwa lub osoby, przeciwko której toczy się postępowanie o wydalenie lub ekstradycję.
3. Każdy zatrzymany lub aresztowany zgodnie z postanowieniami ustępu 1 lit. c) niniejszego artykułu powinien zostać niezwłocznie postawiony przed sędzią lub innym urzędnikiem uprawnionym przez ustawę do wykonywania władzy sądowej i ma prawo być sądzony w rozsądnym terminie albo zwolniony na czas postępowania. Zwolnienie może zostać uzależnione od udzielenia gwarancji zapewniających stawienie się na rozprawę.”

Art. 10 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.
2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej.”

Skarżący jest dziennikarzem i pracował dla Zaman, gazety codziennej, której działalność została wstrzymana po publikacji Rozporządzenia 668 z 27 lipca 2016 r. będącego elementem stanu wyjątkowego wprowadzonego po próbie puczu z 15 lipca 2016 r. Gazeta była znana z krytycznych opinii na temat władzy politycznej w kraju.

30 lipca 2016 r. skarżący został przesłuchany przez sędziego pokoju, który zarządził dla niego areszt tymczasowy w związku z podejrzeniem przynależności do grupy terrorystycznej określanej przez tureckie władze jako FETÖ/PDY (ruch Fethullaha Gulena). 10 kwietnia 2017 r. wniesiono akt oskarżenia, w którym jako dowód na działalność zagrażającą porządkowi konstytucyjnemu wskazano artykuły publikowane przez skarżącego od końca 2013 do początku 2016 roku.

11 maja 2018 r. skarżący został zwolniony z aresztu, zaś 6 lipca tego roku skazany na 8,5 roku więzienia. Z ostatnich danych dostarczonych przez stronę, postępowanie w tej sprawie toczy się przed Sądem Kasacyjnym. Już po wniesieniu skargi do Trybunału, skarżący zwrócił się do tureckiego Trybunału Konstytucyjnego, który 3 maja 2019 r. stwierdził naruszenie prawa do wolności i bezpieczeństwa osobistego, a także swobody wypowiedzi i wolności prasy. TK przyznał skarżącemu 3 760 EUR odszkodowania.

• Trybunał, biorąc pod uwagę w szczególności czas trwania tymczasowego aresztowania wobec skarżącego, uważa, że ​​kwota zasądzona przez Trybunał Konstytucyjny jest niewystarczająca w świetle okoliczności sprawy, a w konsekwencji skarżący może nadal twierdzić, że jest „ofiarą”, w rozumieniu Artykuł 34 Konwencji. (§ 53-54)

• Trybunał Konstytucyjny uznał, że skarżący został umieszczony i przetrzymywany w areszcie tymczasowym z naruszeniem art. 19 ust. 3 Konstytucji. Wniosek ten zasadniczo sprowadza się do uznania, że ​​pozbawienie wolności skarżącego naruszyło art. 5 ust. 1 Konwencji. W okolicznościach niniejszej sprawy, Trybunał zgadza się z wnioskami wyciągniętymi przez Trybunał Konstytucyjny. (§ 71)

• Słowa „przewidziane przez prawo” w rozumieniu Art. 10 ust. 2 Konwencji implikują w pierwszej kolejności, że środek ma podstawę w prawie krajowym, ale odnoszą się one również do jakości danego prawa: z jednej strony osoba, której dotyczy musi być w stanie przewidzieć konsekwencje tego środka dla niej, z drugiej musi on być zgodny z zasadą określoności prawa. (§ 111)

• W niniejszej sprawie Trybunał podkreśla, że ​ pozbawienie wolności Skarżącego stanowiło ingerencję w prawa osoby, której dotyczyła sprawa na podstawie Artykułu 10 Konwencji. Skoro areszt skarżącego nie był wystarczająco uzasadniony i w związku z tym doszło do naruszenia prawa do wolności i bezpieczeństwa na podstawie Artykułu 5 ust. 1 Konwencji, a zastosowany środek nie był prawidłowy, ponieważ nie mieścił się w żadnej z zawartych w wyczerpującym katalogu podstaw pozbawienia wolności, na podstawie Artykułu 5, to ingerencja w prawa i wolności wnioskodawcy na podstawie art. 10 ust. 1 Konwencji nie może być uzasadniona przez ust. 2 tego Artykułu, bo nie była „przewidziana przez prawo”. (§ 112)

Konstytucja Republiki Tureckiej (w tłum. Biblioteki Sejmowej)
-Art. 19
„Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. (…)
Osoby, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa mogą być aresztowane na podstawie decyzji sądu wyłącznie w celu zapobieżenia ucieczce, uniemożliwienia zniszczenia lub fałszowania dowodów oraz z innych podobnych przyczyn, które czynią zatrzymanie koniecznym i są określone przez prawo. Pozbawienie wolności bez decyzji sądu może nastąpić tylko w przypadku ujęcia osoby w momencie popełniania przestępstwa, lub jeżeli opóźnienie mogłoby zagrozić zapewnieniu prawidłowego toku postępowania.
Osoby zatrzymane i pozbawione wolności muszą być niezwłocznie poinformowane w formie pisemnej lub – jeżeli jest to niemożliwe – w formie ustnej, o przyczynach zatrzymania oraz o stawianych zarzutach. W przypadku przestępstw popełnianych grupowo informacja ta winna być przekazana najpóźniej przed postawieniem zatrzymanego przed sędzią.
Osoba zatrzymana lub pozbawiona wolności musi zostać postawiona przed sędzią nie później niż w ciągu czterdziestu ośmiu godzin, a w przypadku przestępstw popełnianych grupowo w ciągu czterech dni, nie wliczając okresu wymaganego dla przetransportowania zatrzymanego do sądu najbliższego miejscu zatrzymania. Po upływie tego okresu nikt nie może być pozbawiony wolności bez postanowienia sędziego. Okresy te mogą ulec wydłużeniu w przypadku wystąpienia stanu nadzwyczajnego, stanu wyjątkowego lub w czasie wojny. (…)
Osoby zatrzymane mają prawo domagać się przeprowadzenia procesu sądowego w rozsądnym terminie oraz zwolnienia na okres śledztwa i postępowania sądowego. Zwolnienie może być uzależnione od przedłożenia gwarancji zapewniających stawienie się zatrzymanego na rozprawę sądową oraz do wykonania wyroku sądowego.
Osoby pozbawione wolności, bez względu na przyczynę, mają prawo zwrócić się do odpowiednich organów sądowych o rozpatrzenie sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki oraz o zwolnienie, jeżeli zastosowane wobec nich środki są niezgodne z prawem.
Szkody poniesione przez osoby poddane traktowaniu naruszającemu powyższe postanowienia są rekompensowane przez państwo zgodnie z ogólnymi zasadami prawa odszkodowawczego.”

Kodeks postępowania karnego
Tymczasowe aresztowanie reguluje art. 100 i nast. k.p.k. Art. 100 § 1 stanowi, że osoba może być tymczasowo aresztowana, jeżeli istnieją dowody silnie wskazujące na podejrzenie popełnienia przez nią przestępstwa oraz gdy zatrzymanie jest usprawiedliwione jedną z przesłanek określonych w tym artykule
Art. 100 § 2 k.p.k. brzmi następująco:
„W przypadkach wskazanych poniżej można uznać, że istnieją podstawy aresztowania:
a) jeżeli istnieją konkretne fakty, które dają podejrzenie [ryzyko] ucieczki […];
(b) jeżeli zachowanie podejrzanego lub oskarżonego budzi podejrzenie
(1) ryzyka, że ​​dowody mogą zostać zniszczone, ukryte lub naruszone;
(2) próby wywarcia nacisku na świadków, ofiary lub inne osoby…”
W przypadku niektórych przestępstw wymienionych w art. 100 § 3 k.p.k. istnieje ustawowe domniemanie istnienia podstaw do aresztowania. Art. 100 § 3 k.p.k. brzmi następująco:
„3. Jeżeli istnieją fakty dające podstawy do silnego podejrzenia, że ​​popełniono wymienione poniżej przestępstwa, można domniemywać, że istnieją podstawy do zatrzymania:
(a) za następujące przestępstwa przewidziane w Kodeksie karnym (nr 5237 z dnia 26 września 2004 r.):
…
(11) przestępstwa przeciwko porządkowi konstytucyjnemu i funkcjonowaniu ustroju konstytucyjnego (art. 309, 310, 311, 313, 314 i 315);”
[Pre-trial detention is governed by Articles 100 et seq. of the CCP. Article 100 § 1 provides that a person may be placed in pre-trial detention where there is factual evidence giving rise to strong suspicion that the person has committed an offence and where the detention is justified on one of the grounds laid down in the Article in question.
Article 100 § 2 of the CCP reads as follows:
“In the cases specified below, grounds for detention may be deemed to exist:
(a) if there are specific facts giving rise a suspicion of [a risk of] absconding …;
(b) if the conduct of the suspect or accused gives rise to a suspicion
(1) of a risk that evidence might be destroyed, concealed or tampered with;
(2) of an attempt to put pressure on witnesses, victims or other individuals …”
For certain offences listed in Article 100 § 3 of the CCP, there is a statutory presumption of the existence of grounds for detention. Article 100 § 3 of the CCP reads as follows:
“3. If there are facts giving rise to a strong suspicion that offences listed below have been committed, it can be presumed that there are grounds for detention:
(a) for the following crimes provided for in the Criminal Code (no. 5237 of 26 September 2004):
…
(11) crimes against the constitutional order and against the functioning of the constitutional system (Articles 309, 310, 311, 313, 314 and 315)]

Detencja; dziennikarstwo; zamach stanu; terroryzm; Trybunał Konstytucyjny

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-210489