EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA
Cȋnța v. Rumunia
3891/19
Izba
Zaburzenia psychiczne jako podstawa do ograniczenia kontaktu z dzieckiem
Art. 8 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób”
Art. 14 EKPCz w zw. z art. 8 EKPCz
„Korzystanie z praw i wolności wymienionych w niniejszej konwencji powinno być zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów, jak płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z jakichkolwiek innych przyczyn”
- Naruszenie art. 8 EKPCz [jednomyślnie]
- Brak naruszenia art. 14 EKPCz w zw. z art. 8 EKPCz [jednomyślnie]
- Naruszenie art. 8 EKPCz [jednomyślnie]
- Brak naruszenia art. 14 EKPCz w zw. z art. 8 EKPCz [jednomyślnie]
W 2007 r. Skarżący poślubił X, rok po tym jak poznali się w szpitalu psychiatrycznym. W 2014 r. przyszła na świat córka Skarżącego- Y. 14.06.2018 r. X zabrała córkę z domu, a 26.06.2018 r. Skarżący złożył wniosek o rozwód. W czasie składania wniosku X, w odróżnieniu od Skarżącego, nie była zarejestrowana jako osoba z zaburzeniami psychicznymi.
W toku postępowania X argumentowała, że Skarżący, cierpiący na schizofrenię maniakalną, zachowywał się w sposób agresywny w stosunku do dziecka i do niej. Potwierdzały to zeznania jej matki i siostry. 04.09.2018 r. sąd przesłuchał Y, która zeznała, że lubi mieszkać z mamą i babcią, „bo nikt tam na nią nie krzyczy”. Na tej podstawie sąd ustalił kontakty Skarżącego z Y według zasad: dwa spotkania w ciągu tygodnia, w obecności matki, w miejscach publicznych.
Skarżący nieskutecznie odwoływał się od tego wyroku.
- W sprawach o ustalenie kontaktów z dzieckiem, jego interes musi być jak najlepiej zabezpieczony. (§ 40)
- Jeżeli ograniczenie praw wynikających z EKPCz dotyczy osób należących do szczególnie wrażliwych grup społecznych, państwo ma minimalny zakres luzu decyzyjnego, a co za tym idzie, każdorazowe naruszenie praw takich osób musi być uzasadnione potrzebą zagwarantowania najważniejszych wartości. (§ 41)
- W niniejszej sprawie ograniczenie praw Skarżącego było zgodne z prawem i realizowało uzasadniony cel. Sądy krajowe nie uzasadniły jednak zastosowania tak daleko idącego środka w perspektywie „niezbędności w demokratycznym państwie prawa”. (§ 46)
- Wymogiem sprawiedliwości postępowania sądowego jest skorzystanie z pomocy biegłego psychologa w czasie przesłuchiwania małoletnich. (§ 53)
10000 EUR
Kodeks Cywilny Republiki Rumunii
– Art. 262
Prawo widzenia z dzieckiem może zostać ograniczone z ważnych powodów, jeżeli przemawia za tym interes dziecka i jest to zgodne z prawem.
[child who does not live with one of the parents has the right to personal relations with the absent parent. The exercise of that right may only be limited in accordance with the law, for strong reasons and with consideration given to the child’s best interests]
Kodeks Postępowania Cywilnego Republiki Rumunii
– Art. 920
Sąd rodzinny ma prawo ustalić, na czas postępowania, kontakty stron z dziećmi.
[domestic courts also award contact rights by means of an interim injunction during the divorce proceedings]
Ustawa dotycząca zdrowia psychicznego z dnia 11.07.2002 r. (Mental Health Act)
– Art. 41
Każda osoba cierpiąca na zaburzenia psychiczne ma prawo do wykonywania praw i swobód przewidzianych przez Powszechną Deklarację Praw Człowieka i inne umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Republikę Rumunii.
[persons with mental disorders have the freedom to exercise their civil, political, economic, social and cultural rights guaranteed by the Universal Declaration of Human Rights and by other international conventions and treaties ratified by Romania]
– Art. 42
Każda osoba cierpiąca na zaburzenia psychiczne ma prawo do… poszanowania jej życia prywatnego i rodzinnego.
[any person with mental disorders has the right to… private life]
Zaburzenia psychiczne; kontakty; ustalenie kontaktów; dziecko; dzieci; rozwód; art. 8 EKPCz; Cȋnța v. Rumunia
http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-201533
Michał Macidłowski