Izba

Procedura rejestracji i rozwiązania organizacji pozarządowych

Art. 11 EKPCz

„1. Każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się oraz do swobodnego stowarzyszania się, włącznie z prawem tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów.

2. Wykonywanie tych praw nie może podlegać innym ograniczeniom niż te, które określa ustawa i które są konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa państwowego lub publicznego, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwu, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób. Niniejszy przepis nie stanowi przeszkody w nakładaniu zgodnych z prawem ograniczeń w korzystaniu z tych praw przez członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowej”

Skarżącymi są organizacja pozarządowa i jej założyciele. W okresie od marca 2006 r. do sierpnia 2007 r. Skarżący pięciokrotnie wnioskowali do sądu o zarejestrowanie organizacji. Każdy z tych wniosków został odrzucony ze względu na istnienie braków formalnych. Skarżąca organizacja została zarejestrowana 01 lutego 2008 r.

W kwietniu 2008 r. Minister Sprawiedliwości Azerbejdżanu, na podstawie art. 59 Kodeksu Cywilnego (por. Akty Prawne) wniósł o rozwiązanie Skarżącej organizacji ze względu na uchybienie obowiązku poinformowania o zmianie zarządu i siedziby.

W trakcie postępowania przed sądem I instancji, Sąd odrzucił dowody wnioskowane przez Skarżących. Postępowanie odwoławcze zakończyło się oddaleniem skargi.

• Opóźnienia w procedurze rejestracji organizacji stanowią naruszenie art. 11 EKPCz, ponieważ bez statusu osoby prawnej zrzeszenia i inne podmioty nie mogą chociażby być beneficjentem darowizn lub zatrudniać pracowników. (§ 49)

• Opóźnienia w procedurze rejestracji muszą być należycie umotywowane. (§ 58)

• Sam fakt użycia pojęć nieostrych w ustawie nie oznacza arbitralnej dowolności w ich interpretacji. Przepisy krajowe zezwalały na posiadanie innych nieruchomości przez organizacje pozarządowe. Wskazanie biura obsługi w miejscu innym niż siedziba organizacji nie może świadczyć o zmianie siedziby organizacji. (§ 85)

• Brak odniesienia się przez sąd krajowy do argumentów Skarżących na etapie postępowania sądowego sam w sobie stanowi naruszenie Konwencji. (§ 94-95)

• Brak sankcji innej niż rozwiązanie osoby prawnej w wyniku naruszenia prawa stanowi naruszenie zasady proporcjonalności. (§ 99)

Kodeks Cywilny Azerbejdżanu

– Art. 59 § 2

„Osoba prawna może zostać rozwiązana:

59.2.2.  Jeżeli sąd uzna, że rejestracja osoby prawnej jest nieważna z powodu naruszeń prawa popełnionych podczas jej tworzenia.

59.2.3.  Na mocy orzeczenia sądu, jeżeli osoba prawna prowadzi działalność bez wymaganego zezwolenia (licencji) lub działalność, która jest zakazana przez prawo, lub jeżeli w inny sposób dopuszcza się powtarzających się lub poważnych naruszeń prawa, lub jeżeli stowarzyszenie publiczne lub fundacja systematycznie prowadzi działalność sprzeczną z celami określonymi w jej statucie, jak również w innych przypadkach przewidzianych w Kodeksie [cywilnym]”

[„A legal entity may be dissolved:

…

59.2.2.  If a court considers the registration of the legal entity to be invalid owing to breaches of the law committed during its establishment.

59.2.3.  By a court order, if the legal entity engages in activities without the required permit (licence) or in activities that are prohibited by law, or if it otherwise commits repeated or grave breaches of the law, or if a public association or foundation systematically engages in activities that are contrary to the aims set out in its charter, as well as in other cases provided by the [Civil] Code”]

NGO; osoba prawna; rozwiązanie; rejestracja; przewlekłość postępowania; art. 11 EKPCz

https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-213527