Izba

Czy został naruszony art. 3 EKPCz w sytuacji gdy więzień skazany na dożywocie, podczas odbywania kary był traktowany w sposób niehumanitarny, z pominięciem jego potrzeb zarówno psychicznych, jak i fizycznych

Art. 3 EKPCz

„Nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu”

Skarżący, od 14 października 2013 r. odsiaduje karę dożywocia w więzieniu w Pazardżiku w ramach „specjalnego reżimu”. Od 1999 r. przebywał w areszcie tymczasowym za różne przestępstwa. Do 4 listopada 2013 r. przebywał więzieniu w Płowdiwie.

Według Skarżącego, w Zakładzie Karnym w Pazardżiku nie miał on swobodnego dostępu do toalety i bieżącej wody, ponadto nie miał możliwości podjęcia pracy i wzięcia udziału w zajęciach mających na celu jego resocjalizację oraz nie miał możliwości uprawiania jakichkolwiek sportów, poza godziną codziennych ćwiczeń na świeżym powietrzu na bardzo małej przestrzeni.

Jednakże, zgodnie z informacjami przekazanymi przez Główną Dyrekcję ds. Wykonywania Kar, Skarżący nie był zaangażowany w pracę w zakładzie karnym, ponieważ nie była dostępna żadna praca dla osadzonych przetrzymywanych w części więzienia o zaostrzonym rygorze – czyli w tej, w której odbywał karę. Skarżący wziął jednak udział w zintegrowanym szkoleniu z podstawowych umiejętności dla skazanych dożywotnio, brał również udział w turnieju piłki nożnej organizowanym dla więźniów z dożywociem.

W pierwszej połowie 2016 r. Skarżący wniósł powództwo o odszkodowanie w związku z różnymi okresami zatrzymania rozpoczynającymi się już w 1999 r.

W sierpniu 2017 r. poprosił o przeniesienie do innego więzienia w celu kontynuowania nauki. Ponieważ nie złożył wniosku w wyznaczonym terminie, został on odrzucony. Nie odwołał się od tej decyzji.

W swojej argumentacji dotyczącej podniesionego zarzutu w kwestii złych warunków w celi, Skarżący podkreślił, że używał butelki do picia oraz wiadra jako toalety ze względu na brak urządzeń sanitarnych i bieżącej wody. Ponadto zwrócił uwagę, że miał prawo do udziału w czynnościach o charakterze społecznym, edukacyjnym, kulturalnym, twórczym czy zawodowym służącym jego rehabilitacji, a także w zajęciach sportowych trwających dłużej niż czas przeznaczany codziennie na przebywanie na świeżym powietrzu.

Skarżący podnosił, że był izolowany przez prawie dwadzieścia cztery godziny na dobę, z wyjątkiem czasu spędzanego na świeżym powietrzu. Twierdził również, że w więzieniu nie było żadnej pracy i nie mógł kontynuować nauki, ponieważ więzienie zapewniało jedynie zajęcia do trzeciej lub czwartej klasy szkoły podstawowej, a on skończył już klasę piątą. Sąd Administracyjny w Pazardżiku oddalił jego powództwo. Skarżący zaskarżył tę decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uchylił wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez sąd niższej instancji.

25 maja 2018 roku Sąd Administracyjny w Pazardżiku rozpoznał sprawę i uwzględnił powództwo w części oraz przyznał Skarżącemu odszkodowanie w wysokości około 500 EUR. Sąd orzekł, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału domniemywa się, że fakt umieszczenia osadzonego w nieodpowiednich warunkach istotnie wyrządził mu szkodę o charakterze niemajątkowym. Przyznano, że brak bieżącej wody i swobodnego dostępu do toalety nie powinny mieć miejsca i to, jak traktowano Skarżącego miało dla niego charakter poniżający.

W odniesieniu do części skargi dotyczącej braku celowych działań, Sąd Administracyjny w Pazardżiku podniósł, że Skarżący poprosił o podjęcie pracy i kontynuowanie nauki, podczas gdy według innego świadka (inspektora więziennego) w Zakładzie Karnym w Pazardżiku nie było żadnej pracy dostępnej dla skazanych na dożywocie, a Skarżący nie wystąpił nawet z taką prośbą. Sąd nie zajął się zarzutem Skarżącego dotyczącym jego niemal całkowitej izolacji.

NSA podtrzymał ten wyrok. W międzyczasie, naczelnik więzienia rozważył potrzebę zmiany reżimu więziennego Skarżącego z najbardziej rygorystycznego „specjalnego reżimu” na lżejszy „surowy reżim”, ale odrzucono tę decyzję, czego Skarżący nie zakwestionował.

Według najnowszych informacji dostępnych w aktach, w dniu 11 stycznia 2019 r. Skarżący został umieszczony z innym więźniem skazanym na dożywocie we wspólnej celi do czasu zakończenia prac remontowych w ich zwykłych celach. Nowa cela ma nieco mniej niż 15 metrów kwadratowych i jest wyposażona w toaletę oraz prysznic, które są oddzielone od pozostałej jej części. Ciepła woda jest dostępna dwa razy w tygodniu przez dwie godziny.

• ​Zamiast zajmować się meritum skargi, sąd krajowy w tej sprawie uznał „specjalny reżim” przyznany skazanemu za formalną przeszkodę w domaganiu się częstszych zajęć ruchowych niezbędnych dla jego dobrego samopoczucia. Niemniej jednak, zważywszy na fakt, że ​​przedmiotowa decyzja nie była ostateczna (została wydana w pierwszej instancji i to stosunkowo krótko po przyjęciu nowych przepisów prawnych, a więc w akceptowalnym okresie dostosowań i rozwoju praktyki krajowej), to jedno orzeczenie nie może służyć jako wskazówka, że ​​sądy nie będą stosować orzecznictwa Trybunału do innych kwestii odnoszących się do podobnych spraw. (§ 61)

• W odniesieniu do poprzednich okresów pozbawienia wolności w długotrwałej izolacji z niewystarczającą aktywnością fizyczną, będącymi niezgodnymi z zakazem złego traktowania zgodnie z nowym brzmieniem art. 3 ustawy z 2009 r., skazanym na dożywocie może być przyznane zadośćuczynienie. (§ 62)

• Podobnie jak środek zapobiegawczy, środek kompensacyjny nie ogranicza się do pewnych tylko kategorii skazanych, ale ma ogólne zastosowanie w odniesieniu do nieludzkich warunków w areszcie i może być stosowany przez każdego tam przebywającego w- w tym skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności. (§ 64)

• ​​Kwestia przyznania statusu pokrzywdzonego Skarżącemu w związku ze skargą dotyczącą poprzednich okresów pozbawienia wolności jest ściśle związana z meritum skargi. (§ 70)

• „Specjalny reżim” w bułgarskich więzieniach nie pozwala na udział w celowych działaniach, a krótki okres ćwiczeń na świeżym powietrzu ograniczony do jednej godziny dziennie jest czynnikiem dodatkowo pogarszającym sytuację więźnia. (§ 76)

• Kwota przyznana Skarżącemu w maju 2018 r., a mianowicie 500 euro (za nieodpowiednie warunki pozbawienia wolności na okres niecałych czterech i pół roku) jest kilkakrotnie niższa niż przyznawana przez Trybunał w podobnych sprawach. (§ 77)

Ustawa z 2009 r. O wykonywaniu kar i tymczasowych aresztowaniach
– Art. 276
„1. Każdy skazany więzień lub tymczasowo aresztowany może zażądać:(1) zaprzestania działań lub zaniechań organu [odpowiedzialnego za wykonanie wyroków] lub funkcjonariusza, które stanowią naruszenie zakazu określonego w sekcji 3; (2 ), że należy podjąć kroki w celu zakończenia lub zapobieżenia naruszeniu zakazu określonego w sekcji 3.2. Brak określonego ustawowego obowiązku dokonania określonej czynności nie stanowi przeszkody do uwzględnienia wniosku na podstawie ust. 1, mającego na celu położenie kresu naruszeniu ust. 3.”
[1.  Any convicted prisoner or pre-trial detainee may request:
(1)  that any actions or omissions of an authority [responsible for the execution of sentences] or official that amount to a breach of the prohibition set out in section 3 be discontinued;
(2)  that steps be taken with a view to ending or preventing a breach of the prohibition set out in section 3.
2.  The absence of a specific statutory obligation to carry out a particular action shall not be a bar to allowing an application under subsection 1 intended to end a breach of section 3.]
– Art. 277
„1. Wniosek składa się na piśmie do sądu administracyjnego właściwego ze względu na miejsce wykonania kary lub tymczasowego aresztowania.

2. Wniosek można złożyć również za pośrednictwem naczelnika więzienia lub odpowiedniej służby rejonowej lub okręgowej w celu wykonania kary, który przekazuje go do sądu administracyjnego właściwego ze względu na miejsce wykonania kary lub miejsca wykonania postępowania przygotowawczego. zatrzymania w terminie trzech dni od jego otrzymania wraz z informacją o przyczynach, przez które działanie lub zaniechanie zostało zakwestionowane. Wniosek wpisuje się do specjalnego rejestru sądowego, podając dokładną godzinę jego wpłynięcia a także autora. W sprawach, o których mowa w ust. 1, sąd żąda od organu [odpowiedzialnego za wykonanie wyroków] niezwłocznego udzielenia informacji o przedmiotowych działaniach lub zaniechaniach.”

[1.  The application shall be made in writing to the administrative court competent with respect to the place of execution of the sentence or of enforcement of the pre-trial detention.
2.  The application may also be lodged through the prison governor or the respective regional or district service for the execution of sentences, which shall forward it to the administrative court competent with respect to the place of execution of the sentence or of enforcement of the pre-trial detention within three days of receiving it, along with information concerning the grounds on which the action or omission has been challenged.
3.  The application shall be recorded in a special court register, with a note of the exact time of its receipt and its author.
4.  In cases under subsection 1, the court requires the authority <<responsible for the execution of sentences>> to immediately provide information about the actions or omissions in question.]
– Art. 279
„1.Sąd rozpoznaje wniosek na rozprawie publicznej.
2. Rozprawa odbywa się w obecności naczelnika więzienia lub naczelnika właściwej regionalnej lub rejonowej służby ds. wykonywania wyroków, [wnioskodawcy] i jego przedstawiciela. Niestawiennictwo wojewody lub przedstawiciela wnioskodawcy bez uzasadnionej przyczyny nie stanowi przeszkody dla rozpoznania sprawy. Sprawa jest rozpatrywana pod nieobecność [wnioskodawcy], jeżeli wyrazi on chęć nieobecności lub jego obecność jest niemożliwa ze względów zdrowotnych lub z innych ważnych powodów.”
[1.  The court shall examine the application in a public hearing.
2.  The hearing shall take place in the presence of the prison governor or the head of the respective regional or district service for the execution of sentences, the [applicant], and his or her representative. Failure by the governor or the applicant’s representative to appear without good cause does not prevent the examination of the case. The case is examined in the [applicant’s] absence if he or she expresses a wish not to attend or his or her presence is impossible for health-related or other good reasons.]
– Art. 280
„1. Sąd wydaje orzeczenie w terminie określonym w artykule 278(1).

2. W postanowieniu sąd może:

(1) odrzucić wniosek;

(2) nakazać organowi [odpowiedzialnemu za wykonanie wyroków] lub właściwemu urzędnikowi podjęcia określonych działań w celu zapobieżenia lub bezwarunkowego zaprzestania działań lub zaniechań stanowiących naruszenie § 3 i wyznaczyć na to termin”

[1.  The court shall rule in a decision within the time-limit set out in section 278(1).
2.  In its decision, the court may:
(1)  reject the application;
(2)  order the authority <<responsible for the execution of sentences>> or the respective official to take specific actions to prevent or end unconditionally the actions or omissions constituting a breach of section 3, and fix a time-limit for that.]
– Art. 281
„Orzeczenie może być zaskarżone w ciągu trzech dni od jego doręczenia przed trzyosobowym składem tego samego sądu. Odwołanie podlega rozpoznaniu w sposób określony w rozdziale 13 Kodeksu postępowania administracyjnego [który dotyczy zażaleń] i nie wstrzymuje wykonania decyzji.”
[1.  The decision may be challenged within three days of its delivery before a three-member panel of the same court.
2.  The challenge shall be examined in the manner laid down in Chapter 13 of the Code of Administrative Procedure <<which deals with interlocutory appeals>> and shall not stay enforcement of the decision.]
– Art. 282
„Orzeczenie podlega wykonaniu w sposób określony w rozdziale 17 Kodeksu postępowania administracyjnego.”

[The decision shall be enforced in the manner laid down in Chapter 17 of the Code of Administrative Procedure.]
– Art. 283
„W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale mają zastosowanie przepisy rozdziału 15 części I Kodeksu postępowania administracyjnego.”
[All matters not dealt with in this Chapter shall be governed by the provisions set out in Chapter 15, Part I of the Code of Administrative Procedure.]

Dożywocie; art. 3 EKPCz; warunki w celi; niewłaściwe traktowanie osadzonego; kara dożywotniego pozbawienia wolności

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-203841