Izba

Pochówek w świetle prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego

Art. 3 EKPCz
„Nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.”

Art. 8 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób.”

Art. 9 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje wolność zmiany wyznania lub przekonań oraz wolność uzewnętrzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swego wyznania lub przekonań przez uprawianie kultu, nauczanie, praktykowanie i czynności rytualne.
2. Wolność uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może podlegać jedynie takim ograniczeniom, które są przewidziane przez ustawę i konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku publicznego, zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób.”

Art. 13 EKPCz
„Każdy, czyje prawa i wolności zawarte w niniejszej konwencji zostały naruszone, ma prawo do skutecznego środka odwoławczego do właściwego organu państwowego także wówczas, gdy naruszenia dokonały osoby wykonujące swoje funkcje urzędowe.”

Mąż Skarżącej był jednym z napastników biorących udział w wydarzeniu z dnia 13.10.2005 r. W miejscowości Nalczyk grupa uzbrojonych mężczyzn zaatakowała posterunki Policji (por. http://edition.cnn.com/2005/WORLD/europe/10/13/russia.shooting/index.html, dostęp: 23.04.2021 r.).

Ciało męża Skarżącej zostało rozpoznane przez jego matkę podczas sekcji zwłok dnia 13.10.2005 r. Tożsamość męża Skarżącej została dodatkowo potwierdzona w teście DNA (przeprowadzonym 10.11.2005 r.). W bliżej nieokreślonym terminie Skarżącej doręczono akt zgonu męża, gdzie za datę śmierci przyjęto dzień 13.10.2005 r., a sam dokument wystawiono 10.11.2005 r.

W okresie od 13.10.2005 r. do 10.11.2005 r. Skarżąca i inni członkowie jej rodziny wielokrotnie zwracali się do różnych instytucji o wydanie zwłok celem odbycia pochówku zgodnego z praktykowanym obrządkiem religijnym. Prośby te albo spotykały się z odmową, albo nie zostawały rozpatrzone.

Postanowieniem prokuratora z dnia 13.04.2006 r. postępowanie przygotowawcze przeciwko mężowi Skarżącej zostało umorzone z uwagi na śmierć podejrzanego, o czym Skarżąca została poinformowana następnego dnia. Dnia 22.06.2006 r. zwłoki męża Skarżącej i 94 innych napastników zostały skremowane, co było wykonaniem decyzji z dnia 15.05.2006 r. Skarżąca nie została poinformowana o planowanej kremacji i o miejscu pochówku męża.

Postępowanie odwoławcze nie przyniosło skutków oczekiwanych przez Skarżącą- postanowienie o umorzeniu śledztwa i samo skremowanie zostały uznane za zgodne z obowiązującym prawem.

• Strona rządowa uznała zarzuty podnoszone przez Skarżącą, mając na uwadze orzeczenie zapadłe w innej sprawie o tożsamym stanie faktycznym, związanej z wydarzeniami w miejscowości Nalczyk. (§ 38)

• Sama procedura pochówku terrorystów może zostać uznana za zgodną z prawem i niezbędną w demokratycznym państwie prawa. Jednocześnie przepisy nie uwzględniały testu proporcjonalności pomiędzy wartościami jakimi jest porządek publiczny i poszanowanie do życia prywatnego i rodzinnego. (§ 41-43)

• Rodzinom zmarłych nie zapewniono jakiejkolwiek możliwości zakwestionowania decyzji o skremowaniu zwłok. (§ 50-53)

Ustawa o pochówku z dnia 12 stycznia 1996 r. (The Internment and Burial Act)
– Art. 3
Wskazany przepis definiuje pochówek jako rytuał grzebania ciała lub szczątek zmarłego, w sposób zgodny ze zwyczajem, a także spełniający wymogi sanitarne. Dopuszczalne jest skremowanie zwłok, pochówek w grobie lub na morzu.
[„The present Federal Law defines interment as the ritual actions of burying a body (or its remains) of a person after his or her death in accordance with customs and traditions which are not contrary to sanitary or other requirements. The interment may be carried out by way of placing the body (or its remains) in the earth (burial in a grave or in a vault), in fire (cremation with subsequent burial of the urn with ashes), in water (burial at sea)”]
-Art. 7 ust. 1
„Każdemu gwarantuje się prawo do zostania pochowanym zgodnie z jego wolą, stosownie do obowiązujących przepisów.”
[„On the territory of the Russian Federation every human being shall be guaranteed that after his or her death interment will be carried out regard being had to his or her wishes, with the provision for free of a plot of land for burial of a body (remains) or ashes in accordance with the present Federal Act.”]
– Art. 14 (1)
„Pochówek podejrzanych o popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym dokonywany jest przez odpowiednie służby państwowe. Miejsce pochówku nie podlega ujawnieniu.”
[„interment of persons against whom a criminal investigation in connection with their terrorist activities has been closed because of their death following interception of the said terrorist act shall take place in accordance with the procedure established by the Government of the Russian Federation. Their bodies shall not be handed over for burial and the place of their burial shall not be revealed”]

Nalczyk; pochówek; kremacja; terroryzm; postanowienie prokuratora; środek odwoławczy

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-209318