EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA

Kemal Bayram v. Turcja
33808/11

WYROK ETPCz z dnia 31-08-2021 r.
skład trybunału:

Izba

przedmiot:

Wpis do katastru nieruchomości własności prywatnej jako nieruchomości Skarbu Państwa

wzorce kontroli:

Art. 1 Protokołu nr 1 do EKPCz
„Każda osoba fizyczna i prawna ma prawo do poszanowania swego mienia. Nikt nie może być pozbawiony swojej własności, chyba że w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych przez ustawę oraz zgodnie z podstawowymi zasadami prawa międzynarodowego. Powyższe postanowienia nie będą jednak w żaden sposób naruszać prawa Państwa do wydawania takich ustaw, jakie uzna za konieczne dla uregulowania sposobu korzystania z własności zgodnie z interesem powszechnym lub w celu zapewnienia uiszczania podatków bądź innych należności lub kar pieniężnych.”

rozstrzygnięcie:

  • Naruszenie art. 1 Protokołu nr 1 do EKPCz [jednomyślnie]

stan faktyczny:

Skarżący w 1977 roku nabył dwie działki we wsi Engiz-Samsun, zaś następnie wybudował na nich dom. W 1985 roku rozpoczęto ewidencję lokalnych gruntów w katastrze nieruchomości, rok później działki skarżącego uznano za własność państwową. Skarżący mieszkał wówczas w Niemczech. Nie dowiedział się o tej decyzji.

 

W maju 2009 roku skarżący wniósł odwołanie, w którym domagał się wykreślenia wpisu dokonanego na rzecz Skarbu Państwa oraz ponownego ujawnienia jego gruntu w księdze wieczystej. Stwierdził on, że nigdy nie został poinformowany o pracach katastralnych i że dowiedział się o zmianie kwalifikacji jego własności dopiero w 2004 roku. Sądy wszystkich instancji oddaliły jego żądania wskazując, że roszczenia w postępowaniach cywilnych związane ze sporządzaniem katastru przedawniają się po upływie dekady.

główne tezy:
  • Trybunał nie jest powołany do rozstrzygania in abstracto, czy dziesięcioletni termin przedawnienia przewidziany w art. 12 ustawy nr 3402 jest zgodny z Konwencją czy nie, lecz jedynie do ustalenia, czy w szczególnych okolicznościach niniejszej sprawy zastosowanie tego terminu naruszyło prawo skarżącego do spokojnego korzystania z jego własności. (§ 56)

 

  • W przeciwieństwie do twierdzenia rządu, prace katastralne w niniejszej sprawie zostały przeprowadzone nie na mocy ustawy dotyczącej katastru gruntów wiejskich, która wymagała poinformowania zainteresowanych o kwalifikacji, co jednak nie miało miejsca. Administracja nie przestrzegała zatem przepisów prawa krajowego. (§ 62)

 

  • Rząd nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie uzasadnionego wniosku, że skarżący został poinformowany o badaniu katastralnym i jego treści lub że nie mógł być nieświadomy jego istnienia. Ponadto, Trybunał powtarza, że nie wydaje się, aby władze podjęły jakiekolwiek kroki w celu zidentyfikowania i poinformowania skarżącego. (§ 69)
odszkodowanie:

5000 EUR

koszty postępowania:

powiązane sprawy:

Elif Kızıl v. Turcja (4601/06)

akty normatywne:

Ustawa nr 3402 o pracach katastralnych w miastach i na wsiach

Zgodnie z art. 12 wyniki pomiarów katastralnych są podawane do publicznej wiadomości przez 30 dni. Jeśli w tym okresie nie ma żadnych zastrzeżeń, raporty z pomiarów katastralnych stają się ostateczne i są wpisywane do rejestru gruntów w ciągu trzech miesięcy. Artykuł 12 ust. 3 stanowi ponadto, że „po upływie dziesięciu lat od dnia, w którym sprawozdania stały się ostateczne, nie można wnieść odwołania opartego na prawach sprzed pomiarów katastralnych w celu zakwestionowania ustaleń, praw i rozgraniczeń zawartych w [sprawozdaniach]”.

 

[En vertu de son article 12, les conclusions établies à l’issue des travaux de cadastrage sont affichées publiquement pendant trente jours. En l’absence de contestation durant cette période, les procès-verbaux de cadastrage deviennent définitifs et sont retranscrits sur le registre foncier

sous trois mois. L’article 12 dispose en outre en son alinéa 3 qu’« au-delà d’un délai de dix ans à compter de la date à laquelle les procès-verbaux sont devenus définitifs, aucun recours fondé sur des droits antérieurs au cadastrage ne peut être formé pour contester les constatations, droits et délimitations que [lesdits procès-verbaux] contiennent »]

 

Ustawa nr 766 o pracach katastralnych na wsiach

Artykuł 28 stanowił, że w przypadku zgłoszenia sprzeciwu w ustawowym terminie, licząc od daty publikacji ustaleń komisji katastralnej, zostanie powołana tzw. komisja ds. ksiąg wieczystych, a jej decyzja zostanie podana do wiadomości zainteresowanych stron. Przewidywał on, że przedmiotowa decyzja może zostać zaskarżona do sądu wieczystoksięgowego, pod warunkiem, że odwołanie zostanie wniesione w terminie trzydziestu dni od daty powiadomienia o decyzji komisji ds. ksiąg wieczystych.

[L’article 28 précisait qu’en cas d’opposition au cours du délai légal commençant à courir à compter de la date de publication des conclusions de la commission cadastrale, une commission dite « du registre foncier » était constituée, et sa décision notifiée aux parties concernées. Il disposait que la décision en question pouvait être contestée devant le tribunal du registre

foncier, sous réserve que le recours fût introduit dans un délai de trente jours à compter de la date de notification de la décision de la commission du registre foncier.]

słowa kluczowe:

własność; nieruchomość; informacja; ścieżka odwoławcza

autor omówienia:

Aleksandra Kochman