Izba

Zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania wobec osoby niepoczytalnej

Art. 3 EKPCz
„Nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu”

Art. 5 ust. 3 EKPCz
„Każdy zatrzymany lub aresztowany zgodnie z postanowieniami ustępu 1 lit. c) niniejszego artykułu powinien zostać niezwłocznie postawiony przed sędzią lub innym urzędnikiem uprawnionym przez ustawę do wykonywania władzy sądowej i ma prawo być sądzony w rozsądnym terminie albo zwolniony na czas postępowania. Zwolnienie może zostać uzależnione od udzielenia gwarancji zapewniających stawienie się na rozprawę”

Art. 8 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób”

Skarżący jest osobą cierpiącą na schizofrenię.

06.05.2012 r. Skarżący wziął udział w demonstracjach na Placu Błotnym w Moskwie. 09.06. 2012 r. Skarżący został zatrzymany w związku z uzasadnionym podejrzeniem popełnienia przestępstwa podczas zamieszek z dnia 06.05.2012 r. Tego samego dnia miejscowy sąd rejonowy postanowił o zastosowaniu środka tymczasowego aresztowania. Zdaniem składu orzekającego stan zdrowia Skarżącego nie wykluczał możliwości zastosowania wyżej wymienionego środka.

24.07.2012 r. biegli sądowi wydali opinię stwierdzającą niepoczytalność Skarżącego. Pomimo tego tymczasowe aresztowanie zostało przedłużone ze względu na uzasadnioną obawę ucieczki Skarżącego. Zażalenie Skarżącego zostało odrzucone.

10.07.2013 r. Skarżący podczas rozprawy wskazał, że jego prawo do kontaktowania się z najbliższymi zostało bezprawnie ograniczone, ponieważ przez ostatnie 8 miesięcy nie mógł być odwiedzony przez jego siostrę. Sąd nie podjął żadnej ingerencji w tej sprawie, a ponadto przedłużył okres stosowania środka tymczasowego aresztowania.

05.09.2013 r. zmarła matka Skarżącego. Nie uzyskał on zgody na udanie się na pogrzeb matki, pomimo ingerencji Rzecznika Praw Obywatelskich.

• Art. 3 EKPCz nie stoi na przeszkodzie zastosowania środka zapobiegawczego tymczasowego aresztowania wobec osób niepoczytalnych, ale podkreślić należy potrzebę zapewnienia niezbędnej pomocy medycznej podczas trwania tego środka. (§ 38)

• Art. 5 ust. 3 nakłada na państwa szczególny obowiązek możliwie jak najszybszego przeprowadzenia postępowania jeżeli wobec oskarżonego zastosowano środek tymczasowego aresztowania. Możliwe jest stosowanie tego środka przez dłuższy okres czasu, jeżeli państwo wykaże, że istnieje dostatecznie uzasadniona potrzeba jego stosowania.
  (§ 48- 50)

• Sam fakt zagrożenia wysoką karą nie jest podstawą do zastosowania tak dolegliwego środka jak tymczasowe aresztowanie. (§ 49)

• Ograniczanie możliwości wizyt najbliższych, a także wprowadzenie innych obostrzeń (np. możliwość rozmowy jedynie przez szybę) nie może być traktowane jako niezbędne w demokratycznym państwie prawa. (§ 64)

• Brak podstawy prawnej, a zatem luka prawodawcza, nie może być powodem ograniczenia praw obywatelskich. Brak przepisów zezwalających tymczasowo aresztowanemu na uczestnictwo w pogrzebie członka rodziny sam w sobie stanowi naruszenie art. 8 EKPCz. (§ 68)

ETPCz powołuje się na przepisy wskazane w orzeczeniu Resin v. Rosja (9348/14).

Tymczasowe aresztowanie; prawa więźniów; przepustka; art. 8 EKPCz; prawo do poszanowania prywatności i życia rodzinnego; niepoczytalność

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-201754