Izba

Udział prokuratora w postępowaniu cywilnym

Art. 6 EKPCz

„1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postępowanie przed sądem jest jawne, jednak prasa i publiczność mogą być wyłączone z całości lub części rozprawy sądowej ze względów obyczajowych, z uwagi na porządek publiczny lub bezpieczeństwo państwowe w społeczeństwie demokratycznym, gdy wymaga tego dobro małoletnich lub gdy służy to ochronie życia prywatnego stron albo też w okolicznościach szczególnych, w granicach uznanych przez sąd za bezwzględnie konieczne, kiedy jawność mogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru sprawiedliwości.

2. Każdego oskarżonego o popełnienie czynu zagrożonego karą uważa się za niewinnego do czasu udowodnienia mu winy zgodnie z ustawą.

3. Każdy oskarżony o popełnienie czynu zagrożonego karą ma co najmniej prawo do:

a) niezwłocznego otrzymania szczegółowej informacji w języku dla niego zrozumiałym o istocie i przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia;

b) posiadania odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony;

c) bronienia się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma wystarczających środków na pokrycie kosztów obrony – do bezpłatnego korzystania z pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędu, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości;

d) przesłuchania lub spowodowania przesłuchania świadków oskarżenia oraz żądania obecności i przesłuchania świadków obrony na takich samych warunkach jak świadków oskarżenia;

e) korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie rozumie lub nie mówi językiem używanym w sądzie.”

Od dnia 13 listopada 2015 r. Skarżąca była pracownikiem przedsiębiorstwa państwowego Mosecostroy (dalej jako: przedsiębiorstwo) zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy.

W dniu 7 lipca 2016 r. przedsiębiorstwo wypowiedziało Skarżącej umowę o pracę, uzasadniając to tym, że do wykonywania tych samych obowiązków w pełnym wymiarze czasu pracy został zatrudniony inny pracownik.

W nieokreślonym dniu Skarżąca wniosła powództwo po pierwsze, o stwierdzenie, że rozwiązanie jej umowy o pracę było niezgodne z prawem i przywrócenie jej do pracy; po drugie, o przyznanie jej odszkodowania za utracone zarobki i szkodę niemajątkową; i po trzecie, o nakazanie przedsiębiorstwu dostarczenia jej kopii niektórych dokumentów związanych z pracą.

Na rozprawie obecni byli przedstawiciele Skarżącej, przedsiębiorstwa oraz osoby trzeciej, prywatnej spółki M., którzy przedstawili swoje stanowiska przed sądem. Obecny był również prokurator. Na koniec rozprawy prokurator wydał opinię, że roszczenia Skarżącej powinny zostać uwzględnione w części dotyczącej obowiązku spółki do dostarczenia jej kopii dokumentów, a w pozostałej części jej roszczenia powinny zostać oddalone.

Po wydaniu opinii przez prokuratora, strony ustnie przedstawiły swoje argumenty końcowe. Skarżąca wniosła o uwzględnienie jej roszczeń, nie odnosząc się konkretnie do argumentów prokuratora. Pozwane przedsiębiorstwo wniosło o oddalenie roszczeń Skarżącej w całości, a także sprzeciwiło się części wniosków prokuratora, które popierały roszczenia Skarżącej.

W dniu 11 października 2016 roku Sąd Rejonowy uwzględnił roszczenia Skarżącej w części. Nakazał przedsiębiorstwu wydanie Skarżącej kopii dokumentów związanych z pracą i zasądził na jej rzecz zadośćuczynienie za krzywdę w tym zakresie. Uznając, że rozwiązanie umowy o pracę Skarżącej było zgodne z prawem i że został zachowany odpowiedni tryb rozwiązania umowy, oddalił pozostałą część roszczeń.

Skarżąca wniosła apelację. W swoim odwołaniu nie podniosła żadnych argumentów dotyczących udziału prokuratora w postępowaniu.

Na rozprawie apelacyjnej Skarżąca i jej pełnomocnik podtrzymali swoje żądania, natomiast pełnomocnik spółki sprzeciwił się apelacji Skarżącej. Prokurator poparł wyrok Sądu Okręgowego. Nie ma dowodów na to, że strony przedstawiły jakiekolwiek uwagi w odpowiedzi na opinię prokuratora.

W dniu 2 lutego 2017 roku Sąd drugiej instancji utrzymał w mocy skarżony wyrok.

• Sam tylko udział prokuratora w postępowaniu cywilnym nie stanowi jeszcze naruszenia zasady równości broni. Rzekomy wpływ obecności prokuratora na ocenę sądu stanowi przedmiot dowodu. (§ 43)

Kodeks Postępowania Cywilnego

-Art. 45

„1. Prokurator jest uprawniony do złożenia w sądzie wniosku o ochronę praw, wolności i zgodnych z prawem interesów obywateli lub nieokreślonej grupy osób, lub interesów Federacji Rosyjskiej i jej jednostek komunalnych.

2. Prokurator, który złożył wniosek, korzysta ze wszystkich praw procesowych i ponosi wszystkie obowiązki procesowe powoda, z wyjątkiem prawa do zawarcia ugody polubownej i obowiązku uiszczenia kosztów sądowych .

3. W sprawach o eksmisję, o przywrócenie do pracy, o odszkodowanie za utratę życia lub zdrowia oraz w innych sprawach przewidzianych w niniejszym Kodeksie i w innych ustawach federalnych prokurator wstępuje do postępowania i wydaje opinię w celu wykonania swoich uprawnień. Nieobecność prokuratora, który został powiadomiony o czasie i miejscu rozprawy, nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy”.

[„1. A prosecutor shall be entitled to lodge an application with the court for the protection of rights, freedoms and lawful interests of citizens or an undefined group of persons, or the interests of the Russian Federation, subjects [constituent entities] of the Russian Federation and municipal entities …

2. A prosecutor who has lodged an application shall enjoy all the procedural rights and bear all the procedural obligations of the plaintiff, except for the right to conclude a friendly-settlement agreement and the obligation to pay the court fees …

3. A prosecutor shall join the proceedings and give an opinion in cases concerning eviction, reinstatement in employment, [or] compensation for harm caused to life or health, and in other cases provided for by the present Code and other federal laws, for the purpose of exercising his [or her] powers. The absence of a prosecutor [who has been] notified of the time and place of the hearing shall not constitute an impediment to the hearing of [such a] case.”]

– Art. 131 § 3

„W pozwie złożonym przez prokuratora w celu ochrony interesów Federacji Rosyjskiej  i jej jednostek komunalnych lub w celu ochrony praw, wolności i zgodnych z prawem interesów nieokreślonej grupy osób należy wskazać, jakie dokładnie interesy tych osób, i które prawo zostało naruszone, a także powołać się na ustawę lub inny instrument prawny, przewidujący takie środki ochrony tych interesów. W przypadku wniosku prokuratora o ochronę prawnie chronionych interesów obywatela, pozew powinien zawierać uzasadnienie niemożności samodzielnego wniesienia powództwa przez obywatela albo wskazanie, że obywatel zwrócił się do prokuratora z wnioskiem o ochronę prawnie chronionych interesów.”

[„In the statement of claim lodged by a prosecutor for the protection of the interests of the Russian Federation, subjects of the Russian Federation and municipal entities or for the protection of the rights, freedoms and lawful interests of an undefined group of persons, it should be indicated what exactly their interests are, [and] which right has been violated, and there should also be a reference to the law or other legal instrument providing for [such] means of protection of these interests. In the case of a prosecutor’s application for the protection of the lawful interests of a citizen, the statement of claim shall contain either the grounds for the impossibility for the citizen to bring an action on his [or her] own or an indication that the citizen has applied to the prosecutor”]

Art. 6 EKPCz; zasada równości broni; równość broni; udział prokuratora w postępowaniu cywilnym; prokurator

https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-215357