EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA
Lacombe v. Francja
23941/14
Izba
Ocena słuszności wyroku sądu francuskiego w sprawie przymusowego powrotu dziecka do Stanów Zjednoczonych na podstawie Konwencji Haskiej
Artykuł 8 Konwencji Haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka
„Jakakolwiek osoba, instytucja lub inna organizacja utrzymująca, że dziecko zostało uprowadzone lub zatrzymane z naruszeniem prawa do opieki, może zwrócić się bądź do organu centralnego miejsca stałego pobytu dziecka, bądź organu centralnego każdego innego Umawiającego się Państwa o pomoc w zapewnieniu powrotu dziecka”
- Brak naruszenia art. 8 Konwencji Haskiej [jednomyślnie]
- Brak naruszenia art. 8 Konwencji Haskiej [jednomyślnie]
Skarżący, Jean-Philippe Lacombe, jest obywatelem Francji, który urodził się w 1968 r. Mieszka w Nicei.
W kwietniu 1998 r. Pan Lacombe poślubił w Meksyku obywatelkę Meksyku; w związku tym urodziło się dziecko. W lutym 2004 r. Matka zabrała dziecko do Stanów Zjednoczonych na dwa miesiące bez powiadomienia pana Lacombe. Rozwód został ogłoszony w tym samym roku, a władzę rodzicielską przyznano wspólnie obojgu rodzicom, ale opiekę nad dzieckiem powierzono panu Lacombe.
W czerwcu 2005 r. opieka została przekazana matce. Pierwsza międzynarodowa procedura uprowadzenia została wszczęta w latach 2005-2006, po wyjeździe pana Lacombe do Francji z dzieckiem. Wyrokiem z dnia 19 października 2006 r. sąd I Instancji w Marsylii (Tribunal de Grande Instance) rozważył nielegalne uprowadzenie dziecka w rozumieniu art. 3 Konwencji Haskiej. Jednak w związku z toczącym się w Meksyku procesem za próbę zabójstwa skarżącego z udziałem matki, sąd w Marsylii uznał, że istnieje poważne ryzyko, że powrót dziecka do matki narazi je na niebezpieczeństwo. Trybunał zastosował art. 13 lit. b) Konwencji Haskiej i nie zarządził powrotu dziecka do matki.
Po porozumieniu z matką pan Lacombe zgodził się ponownie oddać jej opiekę nad dzieckiem. W kwietniu 2007 r. sędzia sądu rodzinnego w dzielnicy Mexico City pozbawił Skarżącego władzy rodzicielskiej nad jego synem ze względu na ryzyko wyjazdu za granicę. W październiku 2007 r. Matka wraz z dzieckiem wyjechała z Meksyku do Stanów Zjednoczonych. Skarżącemu udało się zlokalizować miejsce pobytu syna w Teksasie.
W lutym 2009 r. sąd w Teksasie, przydzielił dziecko Skarżącemu do czasu kolejnej rozprawy, na której amerykański sędzia miał orzekać o przyznaniu opieki. Skarżący zabrał syna do Meksyku, a następnie do Francji bez stawienia się na rozprawie. Władze USA wydały przeciwko niemu nakaz aresztowania za porwanie. Druga międzynarodowa procedura uprowadzenia została otwarta w latach 2009–2010. W październiku 2009 r. matka zwróciła się do amerykańskiego organu centralnego z wnioskiem o wydanie dziecka na podstawie Konwencji Haskiej. W sierpniu 2010 r. sądy amerykańskie przyznały opiekę nad dzieckiem matce, a jednocześnie sąd w Marsylii nakazał powrót dziecka do matki w Stanach Zjednoczonych. Pan Lacombe oddał dziecko matce, ale odwołał się od wyroku.
Sąd apelacyjny utrzymał w mocy wyrok. Uznał, że miejsce stałego pobytu dziecka znajduje się w Teksasie i że dziecko jest bezpieczne z matką. Sąd Kasacyjny oddalił apelację Skarżącego.
- Sądy krajowe należycie uwzględniły zarzuty Skarżącego, a proces decyzyjny był sprawiedliwy. Skarżący był w stanie w pełni dochodzić swoich praw, przy jednoczesnym poszanowaniu najlepiej pojętego interesu dziecka.
- Decyzja nakazująca powrót dziecka była oparta na odpowiednich i wystarczających podstawach oraz była ona proporcjonalna do zgodnego z prawem zamierzonego celu.
X v. Łotwa (27853/09)
Konwencja Haska dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę
-Art. 8. [Wniosek o pomoc w zapewnieniu powrotu dziecka]
„Jakakolwiek osoba, instytucja lub inna organizacja utrzymująca, że dziecko zostało uprowadzone lub zatrzymane z naruszeniem prawa do opieki, może zwrócić się bądź do organu centralnego miejsca stałego pobytu dziecka, bądź organu centralnego każdego innego Umawiającego się Państwa o pomoc w zapewnieniu powrotu dziecka.
Wniosek powinien zawierać:
a) informacje dotyczące tożsamości wnioskodawcy, dziecka oraz osoby, co do której istnieje domniemanie, że uprowadziła lub zatrzymała dziecko;
b) datę urodzenia dziecka, jeśli jest to możliwe do ustalenia;
c) podstawy, na które powołuje się wnioskodawca, żądając powrotu dziecka;
d) wszelkie dostępne informacje dotyczące miejsca przebywania dziecka oraz tożsamości osoby, co do której istnieje domniemanie, że dziecko z nią przebywa.
Do wniosku można dołączyć lub uzupełnić go o:
e) uwierzytelnione odpisy jakiegokolwiek orzeczenia lub ugody, przydatne dla sprawy;
f) zaświadczenie lub poświadczone oświadczenie pochodzące od organu centralnego lub innej właściwej władzy państwa stałego pobytu dziecka lub osoby kompetentnej, dotyczące przepisów ustawodawstwa tego państwa w tym zakresie;
g) wszelkie inne przydatne dokumenty”
-Art. 13
„Bez względu na postanowienia artykułu poprzedzającego władza sądowa lub administracyjna państwa wezwanego nie jest obowiązana zarządzić wydanie dziecka, jeżeli osoba, instytucja lub organizacja sprzeciwiająca się wydaniu dziecka wykaże, że:
a) osoba, instytucja lub organizacja opiekująca się dzieckiem faktycznie nie wykonywała prawa do opieki w czasie uprowadzenia lub zatrzymania albo zgodziła się lub później wyraziła zgodę na uprowadzenie lub zatrzymanie; lub
b) istnieje poważne ryzyko, że powrót dziecka naraziłby je na szkodę fizyczną lub psychiczną albo w jakikolwiek inny sposób postawiłby je w sytuacji nie do zniesienia.
Władza sądowa lub administracyjna może również odmówić zarządzenia powrotu dziecka, jeżeli stwierdzi, że dziecko sprzeciwia się powrotowi oraz że osiągnęło ono wiek i stopień dojrzałości, przy którym właściwe jest uwzględnienie jego opinii.
Przy ocenie okoliczności określonych w niniejszym artykule władza sądowa lub administracyjna powinna brać pod uwagę informacje dotyczące sytuacji społecznej dziecka, dostarczone przez organ centralny lub inną właściwą władzę państwa miejsca stałego pobytu dziecka”
Uprowadzenie; władza rodzicielska; opieka nad dzieckiem; Konwencja Haska w sprawie cywilnych skutków uprowadzenia dziecka za granicę
Natalia Nowak