EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA

Schweizerische Radio- und Fernsehgesellschaft i publisuisse SA v. Szwajcaria
41723/14

WYROK ETPCz z dnia 22-12-2020 r.
skład trybunału:

Izba

przedmiot:

Odmowa emisji spotu niekorzystnego dla emitującej telewizji publicznej

wzorce kontroli:

Art. 10 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.
2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej.”

rozstrzygnięcie:

  • Brak naruszenia art. 10 EKPCz [jednomyślnie]

stan faktyczny:

Pierwsza Skarżąca, Schweizerische Radio- und Fernsehgesellschaft (SSR) to spółka będąca nadawcą publicznym na podstawie koncesji przyznanej przez Konfederację Szwajcarską. Druga Skarżąca była spółką pośredniczącą w sprzedaży reklam kontrolowaną przez SSR, obecnie jej następcą prawnym jest Admeira SA.

 

We wrześniu 2011 roku stowarzyszenie Verein gegen Tierfabriken (VgT) działające na rzecz praw zwierząt oraz konsumentów, zarezerwowało przestrzeń reklamową celem przedstawiania swojego spotu w telewizji. Spot przedstawiał hasło „O czym milczą pozostałe media” oraz dane stowarzyszenia i w tej formie był emitowany grudniu 2011 roku.

 

W międzyczasie VgT poprosiło o emisję zmienionej wersji spotu, zawierającej hasło „O czym milczy szwajcarska telewizja”. Skarżące odmówiły jego emisji powołując się na własne interesy handlowe i wizerunkowe, o których wspominał regulamin drugiej Skarżącej.

 

W lutym 2012 roku VgT zwróciło się do organu nadzorującego media i telewizję wskazując, że odmowa transmisji nowej wersji spotu stanowiła formę cenzury. Organ oddalił skargę.

 

Trybunał federalny przyznał rację VgT wskazując, że o tyle, o ile SSR ma pełną autonomię w redakcji swoich programów, to jest ona ograniczona w zakresie wyboru reklam, jako że te finansują jej działalność publiczną. SSR ma mniejszą autonomię w tym zakresie niż przedsiębiorstwa prywatne. Odmowa emisji spotu stanowiła ograniczenie wolności informacji VgT, nawet jeśli regulamin drugiej Skarżącej przewidział wyłączenie dotyczące emisji reklam godzących w jej interesy handlowe lub wizerunek.

główne tezy:
  • Jak zauważył Federalny Trybunał Konstytucyjny związek istniejący w tym przypadku między stronami nie jest relacją horyzontalną porównywalną z sytuacją między stronami w sprawie Remuszko. (§ 75)

 

  • Państwa dysponują marginesem swobody, w szczególności w dziedzinie, jaką jest reklama. (§ 77)

 

  • W świetle jej szczególnej pozycji w krajobrazie medialnym Szwajcarii (jako nadawcy publicznego), pierwsza Skarżąca musi być gotowa na krytyczne opinie, a granica dopuszczalnej krytyki w tym zakresie są porównywalne z tymi, które dotyczą polityków. (§ 89)
odszkodowanie:

koszty postępowania:

powiązane sprawy:

Remuszko v. Polska (1562/10)

Stoll v. Szwajcaria (69698/01)

VgT Verein gegen Tierfabriken v. Szwajcaria (24699/94)

akty normatywne:

Ustawa federalna o radiu i telewizji z 24 marca 2006 roku
– Art. 23
„SSR realizuje zadania użyteczności publicznej. Jej działalność nie ma charakteru zarobkowego.”
[„La SSR fournit un service d’utilité publique. Son activité n’a pas de but lucrative„]
– Art. 93
„2 Radio i telewizja przyczyniają się do szkolenia i rozwoju kulturalnego, do swobodnego kształtowania opinii i do rozrywki. Uwzględniają specyfikę kraju i potrzeby kantonów. Przedstawiają wydarzenia rzetelnie i rzetelnie odzwierciedlają różnorodność opinii.
3 Niezależność radia i telewizji oraz autonomia w wyborze treści programów jest zagwarantowana”
[„2 La radio et la télévision contribuent à la formation et au développement culturel, à la libre formation de l’opinion et au divertissement. Elles prennent en consideration les particularités du pays et les besoins des cantons. Elles présentent les événements de manière fidèle et reflètent équitablement la diversité des opinions.
3 L’indépendance de la radio et de la télévision ainsi que l’autonomie dans la
conception des programmes sont garanties.”]

 

Orzeczenie Trybunału Federalnego ATF 138 I 274 z 3 lipca 2012 roku
Trybunał stwierdził w sprawie dotyczącej reklam na dworcu głównym w Zurychu, że wykorzystanie przestrzeni publicznej dla celów reklamowych służy finansowaniu zadań publicznych. Przedsiębiorstwa realizujące zadania publiczne powinny obiektywnie oceniać konkurencyjne interesy i odpowiednio uwzględniać uzasadnioną potrzebę zwracania się do opinii publicznej, a ich decyzje nie mogą zależeć od tego, czy przedstawiane treści wydają im się mniej lub bardziej ważne lub poprawne.
[Dans son arrêt de principe ATF 138 I 274 du 3 juillet 2012, le Tribunal fédéral statua sur le retrait par les Chemins de fer fédéraux (« CFF ») d’affiches publicitaires qui se trouvaient dans la gare principale de Zurich, c’est-à-dire dans le domaine public. Il estima que la réglementation du droit à l’usage extraordinaire du domaine public (au sens étroit) et de son étendue constituait une tâche de l’État (Staatsaufgabe) qui commandait aux CFF de respecter les droits fondamentaux au sens de l’article 35 alinéa 2 de la Constitution (grundrechtsgebunden, paragraphe 24 ci-dessus). Comme dans la présente affaire, la publicité en question servait à
financer une tâche relevant du service public, à savoir le transport ferroviaire. Le Tribunal fédéral précisa que les CFF non seulement étaient tenus de respecter le principe de l’égalité, mais aussi devaient tenir compte de la portée idéelle particulière des droits fondamentaux dans le cadre de la mise en balance des intérêts en présence. Il considéra qu’ils devaient apprécier les intérêts concurrents selon des critères objectifs et prendre en compte de manière appropriée le besoin légitime de s’adresser au public. Il ajouta que leur décision ne saurait dépendre de ce que les messages en question leur paraissaient plus ou moins importants ou justes.]

słowa kluczowe:

Krytyka; odmowa usługi; reklama; nadawca publiczny

autor omówienia:

Aleksandra Kochman