EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA

Stephens v. Malta
35989/14

WYROK ETPCz z dnia 14-01-2020 r.
skład trybunału:

Izba

przedmiot:

Protokół przesłuchania jako dowód przeciwko współsprawcy

wzorce kontroli:

Art. 6 ust. 1 EKPCz

 

„Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postępowanie przed sądem jest jawne, jednak prasa i publiczność mogą być wyłączone z całości lub części rozprawy sądowej ze względów obyczajowych, z uwagi na porządek publiczny lub bezpieczeństwo państwowe w społeczeństwie demokratycznym, gdy wymaga tego dobro małoletnich lub gdy służy to ochronie życia prywatnego stron albo też w okolicznościach szczególnych, w granicach uznanych przez sąd za bezwzględnie konieczne, kiedy jawność mogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru sprawiedliwości”

rozstrzygnięcie:

  • Brak naruszenia art. 6 ust. 1 EKPCz [jednomyślnie]

stan faktyczny:

G.R.E został zatrzymany podczas kontroli na lotnisku. W jego bagażu znaleziono prawie trzy kilogramy kokainy i 7151 pigułek „ecstasy”. Podczas przesłuchania G.R.E wskazał, że narkotyki zostały mu przekazane przez osobę znaną mu jako Mark Stephens (Skarżący). Zeznania zostały złożone bez obecności adwokata.

 

13.07.2003 r. podczas rozprawy G.R.E potwierdził wszystkie informacje zawarte w protokole przesłuchania.

 

30.11.2004 r. wydano list gończy za Skarżącym. 09.09.2005 r. Skarżący został przekazany władzom Malty.

 

Podczas rozprawy, 20.09.2005 r., G.R.E stwierdził, że wszystkie dowody w sprawie zostały sfabrykowane, a zeznania złożył pod groźbą ze strony funkcjonariuszy Policji.

 

Materiały zebrane do tego etapu postępowania, zdaniem sądu, pozwalały na jednoznaczne zidentyfikowanie Skarżącego. Został on uznany winnym popełnienia przestępstwa handlowania substancjami niedozwolonymi.

 

Sąd drugiej instancji i Sąd Najwyższy podtrzymały wyrok w mocy.

główne tezy:
  • Nie jest rolą Trybunału ocena dopuszczalności dowodu. Badana może być jedynie poprawność całej przeprowadzonej procedury. (§ 64)

 

  • Istotą poprawności procedury w postępowaniu karnym jest uszanowanie prawa do obrony. (§ 65)

 

  • Test sprawdzający „sprawiedliwość” (fairness) postępowania składa się z dwóch elementów:
    Stwierdzenie naruszenia prawa do obrony
    Próba uzasadnienia stwierdzonych naruszeń. (§ 72)

 

  • Możliwym jest, aby świadek zmieniał zeznania w trakcie trwania postępowania. Sąd może jednak uznać, że wcześniejsze zeznania miały większą wartość dowodową. (§ 77)
odszkodowanie:

koszty postępowania:

powiązane sprawy:

Pichugin v. Rosja (38623/03)

Beuze v. Belgia (71409/10)

Perliński v. Polska (59131/11)

Bykov v. Rosja (4378/02)

akty normatywne:

Kodeks Karny Republiki Malty
– Art. 661
Zeznanie podejrzanego nie może być okazane jako dowód innemu podejrzanemu, ani w jakikolwiek inny sposób wpływać na jego zeznania
[A confession shall not be evidence except against the person making the same, and shall not operate to the prejudice of any other evidence]

 

Zarządzenie o substancjach niebezpiecznych
-Sekcja 30A
Nie uchybia postanowieniom art. 661 Kodeksu Karnego Republiki Malty przedstawienie zeznań złożonych przez podejrzanego o branie udziału w czynach zabronionych niniejszym Zarządzeniem. Zeznanie takie musi być potwierdzone przed obliczem sądu, a także złożone dobrowolnie.
[Notwithstanding the provisions of article 661 of the Criminal Code, where a person is involved in any offence against this Ordinance, any statement made by such person and confirmed on oath before a magistrate and any evidence given by such person before any court may be received in evidence against any other person charged with an offence against the said Ordinance, provided it appears that such statement or evidence was made or given voluntarily, and not extorted or obtained by means of threats or intimidation, or of any promise or suggestion of favour]

słowa kluczowe:

Art. 6 EKPCz; narkotyki; przemyt; zeznania; dowód z przesłuchania; wymuszenie zeznań

autor omówienia:

Michał Macidłowski