Izba

Niemożność uzyskania odszkodowania za rzekomo bezprawne umieszczenie w celi izolacyjnej podczas odbywania kary pozbawienia wolności

Art. 5 ust. 5 EKPCz

„Każdy, kto został pokrzywdzony przez niezgodne z treścią tego artykułu zatrzymanie lub aresztowanie, ma prawo do odszkodowania.”

W kwietniu 2008 roku Skarżący rozpoczął odbywanie kary trzech lat pozbawienia wolności. Okres do 25 lutego 2009 r. spędził w internacie więziennym typu otwartego i w tamtym czasie pracował jako kierowca w instytucji zewnętrznej. Jednakże, po 25 lutego 2009 r. nie mógł już pracować poza więzieniem z powodu częstych przypadków niestawiania się w miejscu pracy. Dodatkowo, Skarżący miał grozić naczelnikowi tegoż obiektu i wielokrotnie nakłaniać innych osadzonych do pisania różnorakich skarg.

W sierpniu 2009 r. dyrektor więzienia, w którym przebywał Skarżący zarządził umieszczenie mężczyzny w izolatce na okres czternastu dni. Powód wskazany w nakazie był taki, że była to kara za aroganckie zachowanie oraz groźby, jakie Skarżący kierował wobec innych osadzonych i personelu więziennego. W postanowieniu stwierdzono ponadto, że celem odizolowania Skarżącego było zapewnienie zarówno jemu, jak i innym osadzonym większego bezpieczeństwa. Dyrektor wydał również instrukcje, aby przenieść Skarżącego do izolatki w innym niż dotychczasowy zakładzie karnym – tak też się stało. Od 13 sierpnia do 30 sierpnia 2009 r. Mężczyzna odbywał karę w odosobnieniu.

Podczas tego okresu, działając za pośrednictwem swojego adwokata, mężczyzna zaskarżył postanowienie o umieszczeniu go w izolacji. Sąd rejonowy w Sofii uznał skargę za dopuszczalną i uchylił karę jako niezgodną z prawem, a następnie stwierdził, że postanowienie o umieszczeniu Skarżącego w celi izolacyjnej zostało wydane z naruszeniem zarówno przepisów materialnych, jak i proceduralnych. W szczególności postanowienie nie zawierało tytułu i nie wskazywało, przed jakim organem można je zakwestionować i w jakim terminie. Ponadto sąd uznał, że postanowienie określało co prawda sankcje nałożone na Skarżącego, ale nie wskazano jakiego rodzaju przestępstwo popełnił i czy uzasadniało ono wymierzenie takiej kary.

Następnie Skarżący wszczął postępowanie, domagając się odszkodowania. W szczególności twierdził, że w wyniku izolacji doświadczył trwałego i głębokiego niepokoju, poważnych zaburzeń psychicznych oraz fizycznego bólu, ponieważ sytuacja pogorszyła objawy związane z długotrwałym bólem krzyża. Jego powództwo zostało oddalone przez dwie instancje. Uznały one, że Skarżący miał obowiązek wykazać, że cierpiał przez rzeczywiście długi okres i na tyle intensywnie, aby istniało uzasadnienie dla przyznania mu odszkodowania z tytułu szkody niematerialnej. Nie było w opinii sądów żadnego dowodu, który wskazywałby, że trwały stres i cierpienie, zarówno w trakcie, jak i po izolacji, rzeczywiście miały miejsce. Ostateczna decyzja w sprawie roszczenia Skarżącego została podjęta przez Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 13 czerwca 2011 r., który w całości podtrzymał ustalenia sądu niższej instancji.

• Generalnie (…) środki dyscyplinarne, nałożone formalnie lub nieformalnie, które mają wpływ na warunki osadzenia w więzieniu, nie mogą być uważane za pozbawienie wolności. Takie środki należy traktować w normalnych okolicznościach jako modyfikacje warunków zgodnego z prawem pozbawienia wolności (…) (§ 38)

• W przedmiotowej sprawie, a dokładniej w odniesieniu do rodzaju aresztowania, Trybunał zauważa, że ​​zaskarżone postanowienie (…) nie miało na celu zmiany podstaw prawnych pozbawienia Skarżącego wolności. Zamiast tego był to środek dyscyplinarny nałożony na niego w ramach więzienia, do którego został przeniesiony w celu kontynuowania odbywania trzyletniej kary, która została zgodnie z prawem orzeczona. Nakaz został wydany w następstwie wzrostu napięć i bójki w więzieniu, w której brał udział Skarżący, a jednym z celów nakazu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim osadzonym. (§ 48)

Ustawa o tymczasowym aresztowaniu i wykonywaniu kar z 2009 r.
-Art. 101 §7
„Izolacja więźnia w celi karnej jest jedną z kar dyscyplinarnych za naruszenie porządku i dyscypliny w więzieniu.”
[Isolating a prisoner in a punishment cell is one of the disciplinary punishments for breaches of order and discipline in prison.]
-Art. 111
„Nakaz umieszczenia skazanego w takiej celi podlega kontroli sądowej przez sąd administracyjny w ciągu trzech dni od jego wydania.”
[The order for placing a prisoner in such a cell is subject to judicial review by an administrative court within three days of its being issued.]

Regulamin wykonywania Ustawy o tymczasowym aresztowaniu i wykonywaniu kar z 2009 r.
-Art. 52
„Skazani odbywający karę w ramach ogólnego reżimu więziennego mogą być umieszczani zarówno w zakładach zamkniętych jak i otwartych. W przypadku osób odbywających karę w zakładzie karnym typu otwartego, korytarze skrzydła, w którym znajduje się cela są zamykane na noc. Wszyscy więźniowie odbywający karę w ramach ogólnego reżimu więziennego mają prawo do pracy w sektorze usług, a osadzeni w placówkach typu otwartego mogą pracować poza zakładem karnym.”
[Prisoners serving their sentence under the general prison regime are to be placed in establishments of a closed or open type. In the case of those serving their sentence in an open-type prison, the corridors of the wing in which their cell is located are locked at night. All prisoners serving their sentence under the general prison regime have the right to work in the service sector and those placed in an open-type establishment can work on sites outside the prison.]
-Art. 96
„Poza powyższymi ograniczeniami osadzeni osadzeni w izolacyjnych celach karnych nie mają prawa korzystać z telefonu ani przechowywać pieniędzy na własny użytek. Ponadto cele karne muszą być zlokalizowane w skrzydle o zaostrzonym rygorze, ponadto odizolowane od innych pomieszczeń. Osoby umieszczone w takich celach muszą spożywać posiłki w celi i mają prawo do wzięcia prysznica dwa razy w tygodniu. Mogą wychodzić na codzienne spacery, bez możliwości kontaktu ze współwięźniami. W celi karnej mogą zaś przechowywać następujące przedmioty: pościel, koc, bieliznę, t-shirty, spodnie, swetry lub kardigany, czapki, skarpety, buty, kapcie, chusteczki do nosa, ściereczki do twarzy, mydło, pastę i szczoteczkę do zębów, mydło i pędzelek do golenia, papier toaletowy, okulary, obrączkę, koperty i znaczki pocztowe, kartki papieru i długopis oraz materiały do czytania.”
[In addition to the above restrictions, prisoners placed in isolation punishment cells had no right to use a telephone or to keep money for personal use. Furthermore, punishment cells had to be located in the high-security wing of a prison and be isolated from the rest of the premises. The individuals placed in such cells had to take their meals in the cell and had the right to a shower twice a week. They were allowed outside for their daily walk, separated from all other prisoners. They had the right to keep the following items in the punishment cell: bedding, a blanket to be used only at night-time, underwear, tshirts, a pair of trousers, a jumper or a cardigan, a hat, socks, shoes, slippers, a handkerchief, a face cloth, soap, toothpaste and a toothbrush, shaving soap and a brush, toilet paper, spectacles, a wedding ring, postal envelopes and stamps, sheets of paper and a pen, and some reading material.]

Kodeks postępowania administracyjnego z 2006r.
-Art. 204 §1
„Roszczenie dotyczące szkody rzekomo spowodowanej bezprawną decyzją może być wniesione tylko wtedy, gdy decyzja ta została należycie uchylona.”
[Claim relating to damage allegedly caused by an unlawful decision can only be made if that decision has been duly set aside.]
-Art. 204 §2
„Roszczenie odszkodowawcze może zostać wniesione łącznie z wnioskiem o kontrolę sądową decyzji.”
[The claim for damages may be brought jointly with an application for judicial review of the decision.]
-Art. 204 §4
„Jeżeli wniosek dotyczy bezprawnego działania lub zaniechania, o jego bezprawności może na wstępie stwierdzić sąd rozpoznający powództwo o odszkodowanie.”
[If the application relates to an unlawful act or omission, its unlawfulness may be established, as a preliminary point, by the court hearing the claim for damages.]

Aresztowanie; izolacja; art.5 EKPCz

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-204838