Wielka Izba

Adopcja w świetle prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego

Art. 8 EKPCz

„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.

2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności osób”

W maju dwa tysiące ósmego roku Skarżąca, będąc w ciąży, zgłosiła się do ośrodka pomocy społecznej ze względu na trudną sytuację rodzinną i materialną. Skarżąca wyraziła zgodę na pobyt w placówce przez trzy miesiące od dnia porodu z tym zastrzeżeniem, że jej pobyt będzie całkowicie dobrowolny i wraz z dzieckiem (Skarżący X) będą mogli w dowolnej chwili opuścić miejsce pobytu.

Siedemnastego października dwa tysiące ósmego roku odbyło się spotkanie Skarżącej, przedstawiciela ośrodka pomocy społecznej i przedstawiciela ośrodka adopcyjnego (parent-child institution). Skarżąca chciała wraz z dzieckiem opuścić ośrodek pomocy społecznej, podczas gdy przedstawiciele tej placówki wskazywali na liczne zaniedbania matki (nie zaspokajała „podstawowych potrzeb dziecka, takich jak: jedzenie, higiena i bezpieczeństwo”), a także zły stan zdrowia noworodka spowodowany przez zachowanie Skarżącej, co potwierdza dokumentacja medyczna. Decyzją Prezesa Zarządu Okręgowego Ośrodka Pomocy Społecznej (fylkesnemnda for barnevern og sosiale saker) Skarżący X został umieszczony w ośrodku adopcyjnym, a Skarżąca została pozbawiona praw rodzicielskich.

Piętnastego października dwa tysiące dwunastego roku Sąd Najwyższy odrzucił odwołanie od tej decyzji wskazując, że umieszczenie Skarżącego X w ośrodku adopcyjnym miało na celu obronę Jego prawa do życia (art. 2 EKPCz), które stanowi większą wartość niż poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 EKPCz).

• Postępowanie dokonane przez Zarząd Okręgowego Ośrodka Pomocy Społecznej stało w zgodzie z obowiązującą Ustawą dotyczącą Opieki Społecznej Dzieci i miało na celu zapewnienie dobrobytu Skarżącego X.

• W procesie decyzyjnym interes dziecka nie został jednak przeciwstawiony interesowi Skarżącej, co doprowadziło do sytuacji uniemożliwiającej nawiązanie relacji właściwych rodzinie.

• Co więcej, decyzja wydana głównie na podstawie ekspertyz psychologicznych z badań Skarżącej nie uwzględniała możliwości poprawy jej zdrowia psychicznego i zmiany nastawienia do dziecka, co nie zostało rozważone przez norweski Sąd Najwyższy, który orzekał na podstawie dokumentów sprzed przeszło dwóch lat.

• Norweski Sąd Najwyższy nie wziął pod uwagę rozwoju psychicznego Skarżącego X, który mógł zaważyć na decyzji.

• Powyższe błędy stanowią podstawę by twierdzić, że prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego Skarżącej nie zostało wystarczająco zabezpieczone w postępowaniu sądowym.

Ustawa dotycząca Opieki Społecznej Dzieci z dnia 17.07.1992r.

–Art. 1 działu 4
„Podczas zastosowania poniższych przepisów interes dziecka powinien stanowić najwyższą wartość.”   

[„When applying the provisions of this chapter, decisive importance shall be attached to finding measures which are in the child’s best interests”]

– Art. 19 działu 4

„W braku odmiennego postanowienia dzieci i rodzice mają prawo kontaktowania się ze sobą”   

[„Unless otherwise provided, children and parents are entitled to have contact with each other”]

– Art. 20 działu 4

„ … Zgoda (na odebranie praw rodzicielskich) może być przyznana, gdy:

a) Stwierdzono prawdopodobieństwo, że rodzice nie będą w stanie otoczyć dziecka należytą opieką”   

[„…Consent may be given if

(a)  it must be regarded as probable that the parents will be permanently unable to provide the child with proper care…”]

prawo do życia; art. 8 EKPCz; postępowanie sądowe; opieka społeczna; dzieci

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-195909

Należy dostrzec, że ETPCz nie odwołuje się wprost do tezy norweskiego Sądu Najwyższego stawiającej prawo do życia ponad prawem do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego.