Izba

Zakaz wprowadzony przez władze krajowe w Azerbejdżanie na rozpowszechnianie niektórych tekstów uznawanych za fundamentalne dla wspólnoty religijnej Świadków Jehowy

Art.10 EKPCz

„1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.

2.  Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej”

Od 2002 r. wnioskodawcy składali do Państwowego Komitetu ds. Pracy ze Stowarzyszeniami Religijnymi petycje o zezwolenie na import literatury religijnej do wykorzystania w ich działalności i do dzielenia się z zainteresowanymi. Zezwolenie zostało udzielone przez Komitet w dość sprzeczny sposób (tzn. ten sam tytuł był dozwolony w jednym przypadku, ale odmówiono go w innym przypadku).

13 czerwca 2008 r. Państwowy Komitet ds. Pracy ze Stowarzyszeniami Religijnymi przychylił się do jednego z wniosków społeczności skarżącej, częściowo zezwalając na import trzech z sześciu wnioskowanych tytułów, argumentując, że pozostałych trzech nie można zaimportować, ponieważ zawierają fragmenty wrogie wobec innych religii i przekonań.

11 lipca 2008 r. Społeczność skarżąca wniosła powództwo przeciwko Państwowemu Komitetowi ds. Pracy ze Stowarzyszeniami Religijnymi do Sądu Rejonowego w Sabail, zwracając się o uznanie decyzji za niezgodnej z prawem i uchylenie jej. Opierając się na postanowieniach Konstytucji oraz EKPCz, społeczność skarżąca stwierdziła, że zakazana literatura oparta jest na Piśmie Świętym i miały na celu szerzenie wiedzy duchowej.

13 sierpnia 2008 r. Sąd pierwszej instancji odrzucił roszczenie.

3 grudnia 2008 r. Sąd apelacyjny w Baku odrzucił apelację złożoną przez społeczność skarżącą, popierając w sposób uproszczony uzasadnienie sądu pierwszej instancji.

16 czerwca 2009 r. Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną wspólnoty skarżącej i utrzymał w mocy decyzję Sądu Apelacyjnego w Baku. W odpowiedzi na argument społeczności skarżącej, że zakaz importu poszczególnych tytułów był subiektywny i należy go uznać za niezgodny z prawem, Sąd Najwyższy orzekł, że import danych książek został zakazany z powodu wyrażania poglądów nietolerancji religijnej. Ponadto nietolerancja religijna mogłaby poważnie zaszkodzić interesom i bezpieczeństwu państwa, ponieważ oświadczenia wyrażane przez członków dowolnej wspólnoty religijnej mogą prowadzić do niezadowolenia członków innych wspólnot religijnych oraz powodować konflikty religijne i inne negatywne konsekwencje, a także podważać tolerancję religijną i istniejące normalne relacje między różnymi wspólnotami religijnymi obecnymi w społeczeństwie azerbejdżańskim.

• Społeczność skarżąca oparła się na dwóch odrębnych postanowieniach konwencji w odniesieniu do tych samych faktów: art. 9 i art. 10 EKPCz. Biorąc pod uwagę, że niniejsza sprawa dotyczy zakazu importu książek rzekomo przeznaczonych do dalszej dystrybucji przez społeczność skarżącą, skargi społeczności skarżącej podlegają rozpatrzeniu na podstawie art. 10 EKPCz.

• W niniejszej sprawie kwestie wolności słowa i religii są ściśle powiązane.

• Strony godzą się co do tego, że zakaz importu książek opublikowanych lub zleconych do publikacji stanowi „ingerencję władz publicznych” w prawo do wolności wyrażania opinii (interpretowane w świetle prawa do wolności wyznania w celu uwzględnienia religijnego charakteru książek i zamiaru wykorzystania ich do celów religijnych).

• W niniejszej sprawie może istnieć pytanie, czy ingerencja była „przewidziana przez prawo” w rozumieniu art. 10 EKPCz, w szczególności dlatego, że prawo nie określiło podstaw niedopuszczenia importu wskazanych publikacji religijnych.

• Uwzględniając oświadczenia Rządu, przyjęto założenie, iż kwestionowane środki zmierzały do realizacji uzasadnionego celu ochrony praw innych osób.

• W wyroku z 13 sierpnia 2008 r., ogłaszającym zakaz importu trzech tytułów („Czcij jedynego prawdziwego Boga”, „Czego naprawdę uczy Biblia” i „Jaki jest cel życia?”) zgodnie z prawem sąd pierwszej instancji stwierdził, że zawierają one oświadczenia, które mogłyby negatywnie wpłynąć na wzajemne relacje między wspólnotami religijnymi różnych wyznań.

• Sądy krajowe nie przeprowadziły starannych rozważań będącymi w zgodzie z kryteriami określonymi w swoim orzecznictwie i nie przedstawiły „istotnych i wystarczających” przyczyn zakłóceń.

• Stwierdzono zatem, że doszło do naruszenia Artykułu 10 EKPCz.

Konstytucja Republiki Azerbejdżanu

– Art. 47

„I. Każdy cieszy się wolnością myśli i mowy.
II. Nikt nie będzie zmuszony głosić ani odrzucić swoich myśli i przekonań.
III. Zabrania się agitowania i propagandy, które podżegają do niezgody rasowej, etnicznej, religijnej [lub] społecznej i wrogości.
[I. Everyone enjoys freedom of conscience.
II. Everyone has the right to freely determine his [or her] attitude towards religion, to profess, individually or together with others, any religion, or to profess no religion, [and] to express and disseminate his or her beliefs concerning his or her attitude to religion]

-Art.48

„ I. Każdy cieszy się wolnością sumienia.
II. Każdy ma prawo do swobodnego określania swojego [lub jej] stosunku do religii, do wyznawania, indywidualnie lub wspólnie z innymi, jakiejkolwiek religii, lub do wyznania żadnej religii, oraz do wyrażania i rozpowszechniania swoich przekonań dotyczących swojej postawy do religii”

[I. Everyone enjoys freedom of conscience.
II. Everyone has the right to freely determine his [or her] attitude towards religion, to profess, individually or together with others, any religion, or to profess no religion, [and] to express and disseminate his or her beliefs concerning his or her attitude to religion]

Wolność myśli i słowa; wolność sumienia; religia; świadkowie jehowy;

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-201087