Izba

Odmowa przyznania zasiłku dla rodzin z jednym żyjącym rodzicem w przypadku gdy drugi rodzic jest nieznany

Art. 8 EKPCz
„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności osób.”

Art. 14 EKPCz
„Korzystanie z praw i wolności wymienionych w niniejszej Konwencji powinno być zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów jak płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z jakichkolwiek innych przyczyn.”

W sprawie pierwszej Skarżącej (pani Yocheva):

Skarżąca jest samotną matką dwójki małoletnich dzieci. 30.09.2013 r. złożyła wniosek o przyznanie zasiłku dla rodzin z jednym żyjącym rodzicem na podstawie art. 7(9) ustawy o zasiłkach rodzinnych dla dzieci („FACA”) W dwóch instancjach otrzymała decyzję odmowną ze względu na brak złożenia dokumentów świadczących o śmierci ojca dzieci. W postępowaniu sądowo-administracyjnym Skarżąca wskazała, że nie mogła przedstawić dokumentów dotyczących śmierci ojca dzieci oraz ich spadkobrania po nim, ponieważ ojciec jest nieznany.

14.03.2014 r. Sąd Administracyjny w Sofii uwzględnił żądanie powódki wskazując, że matka i jej dwoje dzieci, których ojciec jest nieznany stanowią rodzinę w rozumieniu powyższego przepisu. Dzieci mają tylko jednego żyjącego rodzica, biorąc pod uwagę, że drugi jest nieznany. Inna interpretacja byłaby niezgodna z zasadą najlepszego interesu dziecka oraz stanowiłaby dyskryminację – w wyniku nieobecności drugiego rodzica z racji bycia nieznanym dzieci są w identycznej sytuacji jak te, których jedno z rodziców zmarło.

22.10.2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny zmienił orzeczenie sądu I instancji wskazując, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego celem przepisu jest zrekompensowanie straty rodzica. W przypadku gdy dzieckiem opiekuje się rodzic, który nie jest w związku małżeńskim, dziecko ma prawo wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa. W wyniku takiego działania, dziecko staje się częścią innej rodziny, ze wszystkimi tego osobistymi i ekonomicznymi konsekwencjami.

W sprawie drugiej Skarżącej (pani Ganeva):

Skarżąca jest samotną matką małoletniego dziecka. Złożyła skargę do Komisji ds. Ochrony przed Dyskryminacją („Komisja”) dotyczącą dyskryminacji jej rodziny. z powodu niemożności uzyskania zasiłku przewidzianego w art. 7(9) FACA, ponieważ ojciec jej dzieci był nieznany, nie zaś zmarł. 13.06.2014 r. Komisja stwierdziła, że przepis ten przewiduje mniej korzystne traktowanie rodzin dzieci z jednym rodzicem w porównaniu z rodzinami, w których jedno z rodziców zmarło. Zdaniem Komisji była to bezpośrednia dyskryminacja ze względu na „status osobisty”, „pochodzenie” i „status rodzinny”. Sąd Administracyjny 22.12.2014 r. zmienił tę decyzję, od czego nie odwołała się ani skarżąca, ani Komisja.

• Prawdą jest, że art. 8 nie obejmuje prawa do zasiłków rodzinnych ani nie nakłada na Państwa jakichkolwiek pozytywnych zobowiązań do zapewnienia takich uprawnień. Natomiast poprzez przyznanie zasiłków na dzieci, Państwa mogą „okazywać szacunek dla życia rodzinnego” w rozumieniu art. 8 Konwencji, wobec czego muszą to robić w sposób zgodny z art. 14 Konwencji. (§ 72)

• Należy ocenić wagę naruszenia biorąc pod uwagę zarówno subiektywne odczucia wnioskodawcy, jak i to, co jest obiektywnie zagrożone w konkretnej sprawie. Innymi słowy, brak „znaczącego uszczerbku” może opierać się na takich kryteriach, jak kryteria finansowe lub znaczenie sprawy dla skarżącego, przy czym subiektywne postrzeganie musi być uzasadnione obiektywnymi względami. (§ 79)

• Wydaje się, że cierpienie wynikające ze śmierci rodzica nie jest głównym uzasadnieniem istnienia przedmiotowej instytucji prawnej. Trybunał zauważa, że ​​odpowiednie ustawodawstwo krajowe, a mianowicie artykuł 7 FACA zostało dostosowane w kierunku stałego wsparcia dzieci dorastających w ogólnie niekorzystnej sytuacji rodzinnej. Biorąc pod uwagę podstawowe cechy przedmiotowego programu, czyli zapewnienie stałego miesięcznego wsparcia rodzinom z dziećmi, które z różnych powodów znajdują się w trudnej sytuacji oraz rolę różnych grup matek (np. wdów) w pełnieniu funkcji jako jedyny opiekun swoich dzieci, Trybunał jest zdania, że ​​te grupy znajdują się w „odpowiednio podobnej sytuacji”. (§ 108)

• Trybunał zauważa również, że inne grupy matek mogą żądać zasiłku, będąc w stanie przedstawić wymagane prawem dokumenty, ponieważ ich dzieci ustanowiły prawne powiązania z obojgiem rodziców. W konsekwencji istniała różnica w traktowaniu rodziny skarżącej i innych grup rodzin. (§109)

• Trybunał nie uważa, że ​​skarżąca powinna być zobowiązana do podjęcia kroków – takich jak np. wytoczenie powództwa o ustalenie ojcostwa, jeśli ojciec był jej znany – jako warunek wstępny równego traktowania jej rodziny w stosunku do rodziny z dziećmi, których rodzicielstwo było prawnie rozpoznane i którego jeden z rodziców nie żyje. Zaakceptowanie tego byłoby równoznaczne z zezwoleniem na uprzednią ingerencję w jej życie prywatne i rodzinne w celu uzyskania równego traktowania. Istnienie takiego wymogu trudno uznać za obiektywnie uzasadnione. (§ 117)

• Trybunał zauważa, że ​​co do zasady nie można mówić o dzieciach, których ojciec jest nieznany, że są w lepszej sytuacji niż dzieci z jednym zmarłym rodzicem, bez wzięcia pod uwagę całej gamy otaczających i istotnych innych okoliczności, które oczywiście znacznie różnią się w zależności od przypadku. (§ 118)

Konstytucja Republiki Bułgarii
-Artykuł 6
Artykuł 6 ust. 2 stanowi, że wszyscy obywatele są równi wobec prawa, przy czym termin „obywatele” odnosi się do wszystkich osób, do których ma zastosowanie Konstytucja. Nie mogą istnieć żadne przywileje ani ograniczenia praw ze względu na rasę, pochodzenie narodowe lub społeczne, tożsamość etniczną, płeć, religię, wykształcenie, poglądy, przynależność polityczną, status osobisty lub społeczny lub stan majątkowy.
[„Article 6 § 2 provides that all citizens are equal before the law, where the term <<citizen>> refers to all individuals to whom the Constitution applies. There are to be no privileges or restriction of rights on the grounds of race, national or social origin, ethnic self-identity, sex, religion, education, opinion, political affiliation, personal or social status or property status”]

Ustawa o zasiłkach rodzinnych dla dzieci („FACA”)
– Artykuł 7
Art. 7(1) FACA, który został dodany do FACA i wszedł w życie 1 stycznia 2013 r., stanowi, że miesięczny zasiłek rodzinny na dziecko, które nie ukończyło szkoły średniej, ale nie ukończyło 20 lat, przysługuje rodzinie o niskich dochodach, których dzieci spełniają wszystkie poniższe warunki: a) nie znajdują się pod opieką w pełnym wymiarze godzin w instytucji państwowej; (b) regularnie uczęszczają do szkoły, chyba że jest to niemożliwe ze względów zdrowotnych; oraz c) stale mieszkają na terytorium Bułgarii. Zgodnie z art. 7(9) FACA, w przypadku gdy rodzina składa się z dzieci, które mają tylko jednego żyjącego rodzica, dochód rodziny nie jest brany pod uwagę jako warunek otrzymania miesięcznego zasiłku.

[„Section 7(1) of the FACA, which was added to the FACA and came into force on 1 January 2013, stipulates that a monthly family allowance for a child who has not finished secondary education, but is no older than 20, is provided to low-income families whose children meet all of the following conditions: (a) they are not cared for full-time in a State institution; (b) they regularly attend school, unless this is impossible due to health reasons; and (c) they live on the territory of Bulgaria on a permanent basis. Under section 7(9) of the FACA, in cases where the family comprises children with only one living parent, the family’s income is not taken into account as a condition for receiving this monthly allowance”]

Przepisy dodatkowe do FACA
-Paragraf 1

Zgodnie z par. 1 pkt 9 przepisów dodatkowych FACA, który został po raz pierwszy wprowadzony w 2012 r., „dziecko z jednym żyjącym rodzicem” jest osobą niepełnoletnią lub w wieku poniżej 20 lat uczęszczającą do szkoły średniej, której jeden z rodziców (w tym rodzice adopcyjni) zmarł i jest pod opieką drugiego rodzica (w tym rodzica adopcyjnego), pod warunkiem że ten ostatni nie ożenił się ponownie.
[„Under paragraph 1, point 9, of the Additional Provisions of the FACA, which was first introduced in 2012, “a child with only one living parent” is a minor, or under 20 years of age and in secondary education, one of whose parents (including adoptive parents) has died and who is being cared for by the other parent (including an adoptive parent), on condition that the latter has not remarried”]

Rozporządzenie dotyczące FACA
-Artykuł 17
Art. 17 ust. 3 pkt 13 i 14 rozporządzenia dot. FACA przewidywał w przedmiotowym czasie, że miesięczne zasiłki dla rodzin z dziećmi w szkole średniej, które nie ukończyły 20 lat i które miały tylko jednego żyjącego rodzica, były płatne w dniu złożenie wniosku (молба-декларация) w tym celu, do którego należało dołączyć zaświadczenie o statusie spadkobiercy i zaświadczenie o stwierdzeniu statusu rodzinnego.
[„Section 17(3), points 13 and 14, of the Regulations for the implementation of the FACA provided at the material time that monthly allowances for families with children in secondary school who were no older than 20 and who had only one living parent, were payable upon submission of a request (молба-декларация) to that effect, to which had to be attached an heirs certificate and a family-status certificate”]

Kodeks rodzinny
-Artykuł 69
Zgodnie z art. 69 kodeksu rodzinnego powództwo o ustalenie ojcostwa może wytoczyć przeciwko ojcu matka dziecka w ciągu trzech lat od urodzenia, a samo dziecko nie później niż trzy lata po osiągnięciu pełnoletności. Zgodnie z art. 129 kodeksu rodzinnego każdy rodzic może reprezentować swoje małoletnie dziecko. W orzeczeniu interpretacyjnym (nr 5/78 z 21 lutego 1979 r.) Zgromadzenie Plenarne ówczesnego Sądu Najwyższego wyjaśniło, że zgodnie z prawem (przepis ówczesny był tożsamy ​​z obecnie obowiązującym art. 69 Kodeksu rodzinnego) dziecko może wystąpić z wnioskiem o ustalenie ojcostwa jeszcze przed osiągnięciem pełnoletności. Może to zrobić matka dziecka, działająca jako prawny przedstawiciel dziecka i wykonująca prawo dziecka do wniesienia takiego roszczenia.
[„Under Article 69 of the Family Code, an action for establishing paternity can be brought in court against the father by the child’s mother within three years of the birth and by the child himself or herself no later than three years after reaching majority. Under Article 129 of the Family Code, any parent can represent his or her minor child. In an interpretative ruling (no. 5/78 of 21 February 1979), the Plenary of the then Supreme Court clarified that, under the law (the provision in force at the time was identical to Article 69 of the Family Code currently in force), a child could bring a claim for the establishment of paternity even before he or she reached majority. This could be done by the child’s mother, acting as the legal representative of the child and exercising the child’s right to bring such a claim”]

Dyskryminacja; zasiłek; samotna matka; ustalenie ojcostwa; życie rodzinne

http://hudoc.echr.coe.int/fre?i=001-209866