Izba

Deportacja obywatela Polski przebywającego na terenie Rosji przez 30 lat (od urodzenia)

Art. 8 EKPCz

„1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób”

Skarżący urodził się w Leningradzie w 1980 r., jako syn sowieckiej matki i polskiego ojca. Rodzice wybrali mu obywatelstwo polskie (radzieckiego ani rosyjskiego nigdy nie miał). W Rosji przebywał na podstawie pięcioletnich pozwoleń na pobyt przez większość życia (tam chodził do szkoły podstawowej, średniej i wyższej). W Polsce przebywał w latach 1985–1988 oraz sześć miesięcy na przełomie 1994 i 1995 r., a także na bliżej nieokreślony czas w 2004 r. Skarżący twierdził, że z ojcem utracił kontakt w 1995 r., nie mówi po polsku i z Polską nie łączą go żadne więzi.

W 2004 r. Skarżący został skazany na 6 lat pozbawienia wolności za wywołanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Został zwolniony warunkowo na kilka miesięcy przed końcem wyroku, jednak naruszył warunki zwolnienia, albowiem nie znalazł pracy i nie przedstawił usprawiedliwienia dla braku zatrudnienia.

W toku postępowania wykonawczego zwrócono się do Ministra Sprawiedliwości o wydanie decyzji zobowiązującej do powrotu do kraju pochodzenia. Decyzja taka została wydana z powołaniem się na zagrożenie dla porządku publicznego, jakie miałby sprawiać aplikant w związku z popełnionym przestępstwem. Zarówno sąd dzielnicowy, jak i sąd miejski podtrzymały decyzję w mocy, mimo że skarżący podnosił, że nie ma związków z Polską, ta decyzja naruszyłaby jego związki rodzinne z matką, będąca jego jedyną rodziną.

29 czerwca 2011 r. Skarżący został deportowany do Polski. Zakaz pobytu w Rosji obejmował czas do 21 grudnia 2018 r.

• Pojęcie „życia rodzinnego” w rozumieniu art. 8 ust. 1 EKPCz nie obejmuje więzi dorosłych dzieci i ich rodziców, chyba że zachodzi między nimi szczególna relacja zależności (§ 45).

• Co do zasady państwa-strony Konwencji są odpowiedzialne za porządek publiczny i w tym celu mogą deportować osoby skazane za przestępstwa, jednakże – ze względu na możliwość ingerencji w prawo chronione przez art. 8 EKPCz (niezależnie od tego, czy chodzi o życie prywatne, czy życie rodzinne) – władze muszą wykazać legalność, konieczność i proporcjonalność takiej deportacji. Władze powinny także uwzględnić, czy przestępstwo zostało popełnione w okresie małoletności, czy w dorosłym życiu (§ 46, 49, 54, 61).

• W ocenie proporcjonalności deportacji związanej z popełnionym przestępstwem państwa dysponują szerokim marginesem oceny, jednakże należy brać pod uwagę m.in. następujące kryteria (tzw. kryteria Üner—Maslov): naturę i ciężar przestępstwa, upływ czasu od popełnienia przestępstwa, długość pobytu w danym państwie, sytuację rodzinną (w szczególności długość małżeństwa oraz posiadanie dzieci oraz ich interes), poziom trudności (dla deportowanego i jego dzieci) w państwie, do którego będzie deportowany, poziom zintegrowania z obydwoma państwami (§ 47).

• Jeżeli skarżący spędził legalnie większą część życia (w szczególności dzieciństwo) w państwie deportującym, tylko bardzo poważne powody mogą uzasadniać deportację (§ 49).

• Pojęcie „życie prywatne” (w rozumieniu art. 8 ust. 1 EKPCz) obejmuje prawo do utrzymywania i rozwijania relacji z innymi ludźmi oraz światem zewnętrznym. Deportacja oddziałuje na życie prywatne, jako że zrywa związki między skarżącym a jego otoczeniem społecznym w państwie deportującym (§ 54).

• Kryterium legalności w rozumieniu art. 8 ust. 2 EKPCz oznacza, że decyzja organu krajowego musi mieć podstawę prawną. Prawo krajowe powinno być nadto dostępne dla skarżącego, a jednostka musi mieć możliwość uprzedniego przewidzenia konsekwencji wynikających z tego prawa. Przepisy krajowe powinny być także zgodne z zasadą rządów prawa (§ 56).

• W realiach sprawy za koniecznością i proporcjonalnością deportacji przemawia trzykrotny (łącznie trzyletni) pobyt w Polsce (przemawiający za istnieniem związków z Polską), brak woli wystąpienia o rosyjskie obywatelstwo, waga przestępstwa popełnionego w życiu dorosłym, naruszenie warunków przedterminowego zwolnienia z zakładu karnego, odpowiednie wyważenie sprzecznych interesów przez sądy krajowe (§ 60–63).

Deportacja; życie rodzinne; życie prywatne; przestępstwo; obywatelstwo; art. 8 EKPCz

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-199174