TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Eco TLC
C-556/19

WYROK TSUE
z dnia 21-10-2020 r.
EU:C:2020:844
przedmiot:

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczący wykładni art. 107 TFUE, złożony przez Conseil d’État (Rada Stanu, Francja)

rostrzygnięcie:

Czy art. 107 ust. 1 TFUE należy interpretować w ten sposób, że dyspozycja normy, zgodnie z którą organizacja ekologiczna będąca podmiotem prawa prywatnego o celu niezarobkowym, upoważniona przez organy publiczne, otrzymuje od podmiotów wprowadzających do obrotu pewną kategorię produktów, na podstawie zawartej z nimi w tym celu umowy, wkłady finansowe w zamian za świadczenie usługi polegającej na zapewnianiu w ich imieniu przetwarzania odpadów pochodzących z tych produktów oraz przekazuje podmiotom odpowiedzialnym za sortowanie tych odpadów i ich odzysk subwencje, których wysokość jest ustalona w upoważnieniu w świetle celów środowiskowych i społecznych, stanowi interwencję państwa lub przy użyciu zasobów państwowych w rozumieniu tego postanowienia?

Artykuł 107 ust. 1 TFUE należy interpretować w ten sposób, że dyspozycja normy, zgodnie z którą organizacja ekologiczna będąca podmiotem prawa prywatnego o celu niezarobkowym, upoważniona przez organy publiczne, otrzymuje od podmiotów wprowadzających do obrotu pewną kategorię produktów, na podstawie zawartej z nimi w tym celu umowy, wkłady finansowe w zamian za świadczenie usługi polegającej na zapewnianiu w imieniu tych podmiotów przetwarzania odpadów pochodzących z tych produktów oraz przekazuje podmiotom odpowiedzialnym za sortowanie tych odpadów i ich odzysk subwencje, których wysokość jest ustalona w upoważnieniu w świetle celów środowiskowych i społecznych, nie stanowi interwencji państwa lub przy użyciu zasobów państwowych w rozumieniu tego postanowienia, pod warunkiem że wsparcie to nie pozostaje stale pod kontrolą publiczną, czego zweryfikowanie należy do sądu pytającego.

stan faktyczny:

Francuska organizacja ekologiczna Eco TLC, upoważniona przez organy publiczne do wykonywania ustawowego obowiązku przetwarzania produktów TLC, wniosła skargę do Rady Stanu na rozporządzenie, które rewaloryzowało współczynnik państwowego wsparcia na rzecz zapewnienia ciągłości odzysku materiałów, a co za tym idzie zwiększało koszty ponoszone przez spółkę. Zdaniem ECO TLC, rozporządzenie wprowadza pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.

 

Wątpliwości w wykładni tego przepisu poskutkowały skierowaniem pytania do Trybunału.

główne tezy:
  • Aby można było zakwalifikować dane korzyści jako „pomoc” w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, konieczne jest z jednej strony, aby zostały one przyznane bezpośrednio lub pośrednio z zasobów państwowych, a z drugiej strony, aby można je było przypisać państwu. (nb. 19)
  • Zakaz ustanowiony w art. 107 ust. 1 TFUE obejmuje zarówno pomoc przyznaną bezpośrednio przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych, jak i pomoc przyznaną przez instytucje publiczne lub prywatne utworzone albo wyznaczone przez to państwo w celu zarządzania nimi. Poczynione w przepisie rozróżnienie na pomoc „przyznawaną przez państwa” a pomocą przyznawaną „przy użyciu zasobów państwowych” oznacza, że nie wszystkie korzyści przyznane przez państwo stanowią pomoc. (nb. 25-26)
  • Środki niewiążące się z przekazaniem zasobów państwowych mogą wchodzić w zakres pojęcia „pomocy” w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Przepis obejmuje wszelkie środki pieniężne, które organy publiczne mogą faktycznie przeznaczyć na wsparcie przedsiębiorstw, niezależnie od tego, czy środki te wchodzą na stałe w skład majątku państwowego. Fakt, że stale znajdują się pod kontrolą publiczną, a zatem w dyspozycji właściwych organów krajowych, wystarczy, aby mogły zostać uznane za „zasoby państwowe”. (nb. 35-36)
  • W celu stwierdzenia, czy środki znajdują się pod kontrolą publiczną, należy sprawdzić, czy fundusze przepływają przez budżet państwa lub przed budżet innego podmiotu publicznego albo przechodzą w posiadanie organów publicznych, czy przeznaczone są wyłącznie na wykonywanie zadań wyznaczonych spółce, kto określa i zmienia stawki wsparcia finansowego, jak określane są przesłanki kwalifikujące do wsparcia finansowego, a także jak ukształtowany jest nadzór państwowy. Należy to do kognicji sądu pytającego. (nb. 38, 41, 43, 45, 47-48)
opinia rzecznika generalnego:

Giovanniego Pitruzzelli

http://curia.europa.eu/orzg_C-556/19…

powiązane sprawy:

  • Wyrok z dnia 16 maja 2002 r., Francja/Komisja, C-482/99, EU:C:2002:294
  • Wyrok z dnia 9 listopada 2017 r., Komisja/TV2/Danmark, C-656/15 P, EU:C:2017:836
  • Wyrok z dnia 6 marca 2018 r., Komisja/FIH Holding, C-579/16 P, EU:C:2018:159
  • Wyrok z dnia 28 marca 2019 r., Niemcy/Komisja, C-405/16 P, EU:C:2019:268
  • Wyrok z dnia 15 maja 2019 r., Achema i in., C-706/17, EU:C:2019:407
  • Wyrok z dnia 2 kwietnia 2020 r., Ruska Federacija, C-897/19 PPU, EU:C:2020:262

akty prawne:

Prawo francuskie

Kodeks ochrony środowiska naturalnego:

Art. L. 541-10-3

Od dnia 1 stycznia 2007 r. wszystkie osoby fizyczne lub prawne, które wprowadzają do obrotu krajowego, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nowe odzieżowe wyroby włókiennicze, obuwie lub wyroby włókiennicze użytku domowego przeznaczone dla gospodarstw domowych, są zobowiązane finansować lub zapewnić recykling i przetwarzanie odpadów pochodzących z tych wyrobów.

(…)

Osoby, o których mowa (…), spełniają ten obowiązek:

– albo finansując poprzez wkład finansowy na rzecz podmiotu upoważnionego na mocy rozporządzenia wydanego wspólnie przez ministrów właściwych w sprawach ekologii i przemysłu, który zawiera umowy z sortowniami odpadów i jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami odpowiedzialnymi za gospodarowanie odpadami oraz przekazuje im wsparcie finansowe na potrzeby prowadzenia działalności z zakresu recyklingu i przetwarzania odpadów określonych w dwóch pierwszych akapitach, którą to działalność zapewniają;

– albo wdrażając, na podstawie specyfikacji istotnych warunków umowy, indywidualny system recyklingu i przetwarzania odpadów określonych w dwóch pierwszych akapitach, zatwierdzony w drodze rozporządzenia wydanego wspólnie przez ministrów właściwych w dziedzinie ekologii i przemysłu.

Tryb stosowania niniejszego artykułu, w szczególności sposób obliczania wysokości wkładu finansowego, zasady wspierania integracji osób napotykających na trudności w uzyskaniu zatrudnienia, jak również sankcje w przypadku nieprzestrzegania obowiązku wskazanego w akapicie pierwszym są określone w drodze dekretu Conseil d’État.

 

Rozporządzenie z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie postępowania o udzielenie upoważnienia podmiotom prowadzącym działalność w zakresie przetwarzania odpadów pochodzących z odzieżowych wyrobów włókienniczych, wyrobów włókienniczych użytku domowego i obuwia oraz w sprawie ustalenia specyfikacji zadań dla tych podmiotów zgodnie z art. R. 543–214 kodeksu ochrony środowiska naturalnego, zawierającego upoważnienie dla takiego podmiotu zgodnie z art. L. 541–10–3 i od R. 543–214 do R. 543–224 kodeksu ochrony środowiska naturalnego

Załącznik III do rozporządzenia z dnia 3 kwietnia 2014 r., zatytułowany „Stawki wypłacanego w roku N wsparcia finansowego na rzecz sortowni, z którymi zostały zawarte umowy na rok N+l” określa sposób obliczania poszczególnych rodzajów wsparcia finansowego, jakie może być wypłacane na rzecz sortowni, z którymi zostały zawarte umowy, a mianowicie wsparcia na rzecz zapewnienia ciągłości, wsparcia w sortowaniu materiałów oraz wsparcia na rzecz rozwoju. Załącznik ten przewiduje w szczególności, że kwota wsparcia na rzecz zapewnienia ciągłości jest równa łącznej kwocie pomocy na rzecz zapewnienia ciągłości odzysku materiałów, odzysku energii i unieszkodliwiania oraz że pomoc na rzecz zapewnienia ciągłości w zakresie odzysku materiałów jest obliczana poprzez zastosowanie do „liczby posortowanych ton poddanych odzyskowi materiałowemu (ponowne wykorzystanie + recykling + inne sposoby odzysku materiałów)” współczynnika, którego wartość ustalono na 65 EUR za tonę.

 

Rozporządzenie z dnia 19 września 2017 r. zmieniające rozporządzenie z dnia 3 kwietnia 2014 r.

Art. 1.

Współczynnik do obliczania wsparcia na rzecz zapewnienia ciągłości odzysku materiałów zostaje podwyższony do 82,5 EUR za tonę w odniesieniu do wsparcia wypłacanego od dnia 1 stycznia 2018 r.

słowa kluczowe:

Pytanie prejudycjalne; pomoc państwa; art. 107 ust. 1 TFUE; pojęcie „zasobów państwowych”; wsparcie finansowe wypłacane przez organizację ekologiczną na rzecz sortowni, z którymi zawarte zostały umowy

autor omówienia:

Jakub Dziadur