TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Iccrea Banca
C-414/18

WYROK WIELKIEJ IZBY TSUE
z dnia 03-12-2019 r.
EU:C:2019:1036
przedmiot:

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 TFUE) dotyczący wykładni art. 5 ust. 1 lit. a) i f) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/63 z dnia 21 października 2014 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE w odniesieniu do składek ex ante wnoszonych na rzecz mechanizmów finansowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (dalej: „rozporządzenie delegowane 2015/63”), złożony przez Tribunale amministrativo regionale per il Lazio (regionalny sąd administracyjny dla Lacjum, Włochy)

rostrzygnięcie:

Czy art. 103 ust. 2 dyrektywy 2014/59 i art. 5 ust. 1 lit. a) i f) rozporządzenia delegowanego 2015/63 należy interpretować w ten sposób, że zobowiązania wynikające z transakcji między bankiem drugiego poziomu a członkami zespołu, jaki tworzy on z bankami spółdzielczymi, na rzecz których świadczy różne usługi, są wyłączone z obliczania składek na rzecz krajowego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, o których mowa w tym art. 103 ust. 2?

Artykuł 103 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającej ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniającej dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/UE oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012, a także art. 5 ust. 1 lit. a) i f) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/63 z dnia 21 października 2014 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE w odniesieniu do składek ex ante wnoszonych na rzecz mechanizmów finansowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji należy interpretować w ten sposób, że zobowiązania wynikające z transakcji między bankiem drugiego poziomu a członkami zespołu, jaki tworzy on z bankami spółdzielczymi, na rzecz których świadczy różne usługi bez sprawowania nad nimi kontroli, które to zobowiązania nie obejmują kredytów przyznanych na zasadach niekonkurencyjnych i w sposób nienastawiony na zysk w celu wspierania celów polityki publicznej rządu centralnego lub samorządu regionalnego danego państwa członkowskiego, nie są wyłączone z obliczania składek na rzecz krajowego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, o których mowa we wskazanym art. 103 ust. 2.

stan faktyczny:

Iccrea Banca jest bankiem stojącym na czele sieci instytucji kredytowych, którego zadaniem jest wspieranie prowadzenia działalności między innymi banków spółdzielczych we Włoszech. Oferuje on w szczególności szereg usług obejmujących strukturalny dostęp do finansowania skolateralizowanego w EBC oraz na rynku. Utworzył on grupę, do której przystąpiło około 190 spółdzielczych banków kredytowych, wyłącznie w celu wzięcia udziału w ukierunkowanych dłuższych operacjach refinansujących ustanowionych przez EBC.

W decyzjach wydanych w latach 2015–2017 Bank Włoch zażądał od Iccrea Banca zapłaty składek zwyczajnych, nadzwyczajnych i dodatkowych na rzecz włoskiego krajowego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Ponadto w nocie z dnia 3 maja 2016 r. Bank Włoch zażądał od Iccrea Banca zapłaty składki ex ante na rzecz Jednolitego Funduszu Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (dalej: „SRF”) za rok 2016, wprowadzonej decyzją Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (dalej: „SRB”) z dnia 15 kwietnia 2016 r.

W nocie z dnia 27 maja 2016 r. Bank Włoch dokonał korekty wysokości tej ostatniej składki na podstawie decyzji SRB z dnia 20 maja 2016.  Iccrea Banca wniósł na te decyzje i noty Banku Włoch skargę do sądu odsyłającego.

Na poparcie swej skargi Iccrea Banca podnosi, że Bank Włoch oparł się na błędnej interpretacji art. 5 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/63, co spowodowało, że Bank Włoch, przy przekazywaniu danych SRB, nie poinformował o szczególnym charakterze zintegrowanego systemu, w którym działał Iccrea Banca, i tym samym doprowadził do błędu w obliczeniu składki ex ante na rzecz SRF za rok 2016.

Sąd odsyłający oddalił zarzut braku właściwości podniesiony przez Bank Włoch. Sąd ten wywiódł swoją właściwość w tym względzie z faktu, że Bank Włoch nie działa jako zwykły pośrednik pomiędzy SRB a instytucjami kredytowymi.

W tych okolicznościach Tribunale amministrativo per il Lazio (regionalny sąd administracyjny dla Lacjum, Włochy) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym.

główne tezy:
  • Niezbędne – jak stanowi art. 94 lit. a) regulaminu postępowania przed TSUE – by postanowienie odsyłające zawierało zwięzłe omówienie istotnych okoliczności faktycznych sprawy. (28)
  • Jeśli postawione pytania dotyczą wykładni prawa Unii, Trybunał jest co do zasady zobowiązany do wydania orzeczenia. (32)
  • 263 TFUE przyznaje TSUE wyłączną właściwość do kontrolowania zgodności z prawem aktów wydanych przez organy lub jednostki organizacyjne Unii. (37)
  • Jeśli chodzi o obliczenie składek ex ante na rzecz SRF, SRB sama wykonuje ostateczne uprawnienia decyzyjne, zaś krajowe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ograniczają się do udzielenia SRB wsparcia operacyjnego. Choć SRB może zasięgnąć opinii tych organów,  nie mogą w żaden sposób wiązać SRB. (47)
  • Jedynie sąd Unii ma kompetencję do oceny, w ramach kontroli zgodności z prawem decyzji SRB określającej wysokość indywidualnej składki ex ante na rzecz SRF należnej od danej instytucji, czy akt przyjęty przez krajowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w ramach przygotowań do wydania takiej decyzji nie zawiera wad mogących mieć wpływ na tę decyzję SRB, a wszelka kontrola tego aktu przez sąd krajowy jest wykluczona. (48)
  • Jeżeli rozstrzygnięcie sporu zawisłego przed sądem krajowym zależy od ważności decyzji SRB, sąd ten może co do zasady zwrócić się do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym ważności tej decyzji. (61)
  • Nie można uznać, że stosunki między instytucjami, które łączą bank drugiego poziomu z jego partnerami i polegają na świadczeniu różnych usług przez ten bank drugiego poziomu, pozwalają same przez się na wykazanie istnienia grupy, w ramach której mogą istnieć „zobowiązania wewnątrzgrupowe” w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. a) rozporządzenia delegowanego 2015/63. (88)
  • Choć sąd odsyłający przyjmuje, że art. 5 ust. 1 lit. a) i f) tego rozporządzenia delegowanego należy interpretować w ten sposób, że może on być stosowany w sytuacjach podobnych do tych, których on dotyczy, nawet jeżeli nie spełniają one wszystkich przesłanek wymienionych w tych przepisach, to należy stwierdzić, że taka interpretacja jest niezgodna z treścią tych przepisów. (92)
opinia rzecznika generalnego:

Manuela Camposa Sáncheza Bordony

http://curia.europa.eu/orzg_C-414/18…

powiązane sprawy:

  • Wyrok z dnia 25 lipca 2018 r., Georgsmarienhütte i in., C‑135/16, EU:C:2018:582
  • Wyrok z dnia 6 listopada 2018 r., Scuola Elementare Maria Montessori/Komisja, Komisja/Scuola Elementare Maria Montessori i Komisja/Ferracci, od C‑622/16 P do C‑624/16 P, EU:C:2018:873
  • Wyrok z dnia 5 listopada 2019 r., EBC i in./Trasta Komercbanka i in., C‑663/17 P, C‑665/17 P i C‑669/17 P, EU:C:2019:923
  • Wyrok z dnia 13 marca 2018 r., European Union Copper Task Force/Komisja, C‑384/16 P, EU:C:2018:176
  • Wyrok z dnia 14 grudnia 2000 r., Masterfoods i HB, C‑344/98, EU:C:2000:689
  • Wyrok z dnia 20 listopada 2008 r., Heuschen & Schrouff Oriëntal Foods Trading, C‑375/07, EU:C:2008:645
  • Wyrok z dnia 6 listopada 2012 r., Otis i in., C‑199/11, EU:C:2012:684
  • Wyrok z dnia 19 grudnia 2018 r., Berlusconi i Fininvest, C‑219/17, EU:C:2018:1023
  • Wyrok z dnia 4 grudnia 2018 r., Minister for Justice and Equality i Commissioner of An Garda Síochána, C‑378/17, EU:C:2018:979
  • Wyrok z dnia 17 stycznia 2019 r., KPMG Baltics, C‑639/17, EU:C:2019:31
  • Wyrok z dnia 19 kwietnia 2018 r., Consorzio Italian Management i Catania Multiservizi, C‑152/17, EU:C:2018:264

akty prawne:

Siódma dyrektywa Rady 83/349/EWG z dnia 13 czerwca 1983 r. wydana na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g) Traktatu w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych (Dz.U. 1983, L 193, s. 1)

(https://eur-lex.europa.eu/siódma dyrektywa 83/349…)

Art. 1

Art. 2

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. (Dz.U. 2013, L 176, s. 1)

(https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie575/2013…)

Art.4

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. (Dz.U. 2014, L 173, s. 190)

(https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa2014/59…)

Art. 2

Art. 102

Art. 103

Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. (Dz.U. 2014, L 225, s. 1)

(https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie806/2014…)

Art. 54

Art. 70

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/63 z dnia 21 października 2014 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE w odniesieniu do składek ex ante wnoszonych na rzecz mechanizmów finansowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (Dz.Urz.UE 2015, L 11/44)

(https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie delegowane…)

Art. 3 pkt 28

Art. 5 ust. 1 lit. a) i f)

słowa kluczowe:

składki ex ante;  pytanie prejudycjalne; dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE; restrukturyzacja; uporządkowana likwidacja; EBC; instytucje kredytowe; bank; transakcja

autor omówienia:

Marianna-Elizabet Iaroslavska