TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Komisja/Słowenia (dyrektywa delegowana MiFID II)
C-631/18

WYROK TSUE
z dnia 13-01-2021 r.
EU:C:2021:2
przedmiot:

Skarga o stwierdzenie, na podstawie art. 258 TFUE, uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego ciążącym na nim na mocy art. 14 dyrektywy delegowanej MiFID II, wniesiona przez Komisję Europejską przeciwko Republice Słowenii

rostrzygnięcie:

Nie przyjmując, przed upływem terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania dyrektywy delegowanej Komisji (UE) 2017/593 z dnia 7 kwietnia 2016 r. uzupełniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do zabezpieczenia instrumentów finansowych i środków pieniężnych należących do klientów, zobowiązań w zakresie zarządzania produktami oraz zasad mających zastosowanie do oferowania lub przyjmowania wynagrodzeń, prowizji bądź innych korzyści pieniężnych lub niepieniężnych, a w konsekwencji nie informując o tych środkach Komisji Europejskiej, Republika Słowenii uchybiła zobowiązaniom, ciążącym na niej na mocy art. 14 tej dyrektywy delegowanej 2017/593.

stan faktyczny:

W dniu 26 września 2017 r. Komisja wystosowała do Republiki Słowenii wezwanie do usunięcia uchybienia z powodu nieudzielenia informacji o przyjęciu właściwych przepisów niezbędnych do wykonania dyrektywy delegowanej MiFID II przed upływem terminu transpozycji, który przypadał na dzień 3 lipca 2017 r.

 

Republika Słowenii poinformowała Komisję o przedłużających się pracach nad przepisami transponującymi, zapowiadając, że ich przyjęcie nastąpi w kwietniu 2018 r. W odpowiedzi Komisja skierowała w dniu 26 stycznia 2018 r. do zainteresowanego państwa uzasadnioną opinię, wzywając do przyjęcia odpowiednich przepisów w terminie dwóch miesięcy od doręczenia opinii.

 

Po odrzuceniu wniosku o przedłużenie terminu na udzielenie odpowiedzi na uzasadnioną opinię, Republika Słowenii odpowiedziała na tę opinię wskazując, że projekt ustawy zawierający przepisy transponujące dyrektywę delegowaną MiFID II (załączony do odpowiedzi) znajdował się na końcowym etapie prac, które miały zostać zakończone w kwietniu 2018 r.

 

W dniu 1 sierpnia 2018 r. Republika Słowenii zwróciła się do Komisji z prośbą o wyrozumiałość w odniesieniu do przyjęcia przepisów. Państwo tłumaczyło się przedterminowymi wyborami i ukonstytuowaniem się nowego zgromadzenia narodowego. Republika Słowenii zaznaczyła, że do końca września 2018 r. zostaną zakończone wszystkie procedury związane z przyjęciem nowej ustawy o rynkach instrumentów finansowych, która zapewni transpozycję odnośnej dyrektywy delegowanej.

 

Uznając, że Republika Słowenii nie powiadomiła o krajowych przepisach transponujących dyrektywę delegowaną MiFID II, Komisja wniosła skargę rozpatrywaną w niniejszej sprawie.

 

W dniu 3 grudnia 2018 r. państwo poinformowało Komisję o przepisach krajowych, które uważało za przepisy dokonujące częściowej transpozycji dyrektywy delegowanej MiFID II. Przepisy te zostały przyjęte w ramach transpozycji dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych, zwaną dalej „dyrektywą MiFID I”. W dniu 6 grudnia 2018 r. Republika Słowenii notyfikowała natomiast Komisji ustawę o rynku instrumentów finansowych, za pomocą której, zdaniem tego państwa, dokonana została pełna transpozycja dyrektywy MiFID II do prawa słoweńskiego.

 

Zdaniem Komisji, Republika Słowenii uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 14 dyrektywy delegowanej MiFID II, tj. nie dokonała transpozycji tej dyrektywy przed upływem terminu w dniu 3 lipca 2017 r., ani też terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, czyli do dnia 26 marca 2018 r. Informacja z dnia 3 grudnia 2018 r. o częściowej transpozycji dyrektywy została przekazana z opóźnieniem, w związku z tym nie można badać jej w świetle terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii. Ponadto przepisy, o których państwo poinformowało komisję w dniu 3 grudnia 2018 r., nie zapewniały transpozycji art. 7-10 i 12-14 MiFID II oraz jedynie częściową transpozycję art. 1-6 i 11 tej dyrektywy delegowanej.

 

Zdaniem Komisji, ustawa o rynku instrumentów finansowych, o której Republika Słowenii poinformowała Komisję w dniu 6 grudnia 2018 r., nadal nie zapewnia pełnej transpozycji dyrektywy delegowanej. Wskazuje na to przepis nowej ustawy, który stanowi, że urząd rynku papierów wartościowych jest zobowiązany do przyjęcia bardziej szczegółowych przepisów dotyczących świadczenia usług inwestycyjnych i wykonywania działalności inwestycyjnej, w niektórych przypadkach po uprzednim uzyskaniu opinii ministerstwa finansów. Bez przyjęcia owych przepisów nie można mówić o pełnej transpozycji dyrektywy delegowanej MiFID II.

 

Ponadto zdaniem Komisji transpozycja dyrektywy delegowanej MiFID II jest niezbędna dla pełnego wdrożenia praw inwestorów gwarantowanych przez tę dyrektywę. Brak pełnej transpozycji miałby w opinii Komisji negatywne konsekwencje dla tych inwestorów, którzy nie byliby wówczas objęci systemem ochrony ustanowionym przez dyrektywę MiFID II, bardziej kompletnym niż system wynikający z dyrektywy MiFID I, a ponadto wpływałby na ogół obywateli.

 

Republika Słowenii podniosła, że w chwili upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, czyli w dniu 26 marca 2018 r., dyrektywa MiFID I była w pełni transponowana do prawa słoweńskiego i stosowana, podobnie jak część dyrektywy delegowanej MiFID II. Ponadto państwo to uważa, że przyjmując w dniu 20 listopada 2018 r. pełny pakiet legislacyjny dotyczący rynków finansowych i instrumentów finansowych Republika Słowenii w całości wywiązała się z obowiązku transpozycji i powiadomienia, przewidzianego w art. 14 dyrektywy delegowanej MiFID II.

 

Zdaniem Republiki Słowenii, brak transpozycji dyrektywy delegowanej MiFID II w wyznaczonym terminie nie miał, wbrew twierdzeniom Komisji, negatywnych konsekwencji dla inwestorów, obywateli i uczestników rynku finansowego.

główne tezy:
  • Występowanie uchybienia należy oceniać w świetle sytuacji państwa członkowskiego, w jakiej znajduje się ono na koniec terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, wobec czego późniejsze zmiany nie mogą być brane pod uwagę przez Trybunał. (nb. 24)
  • O ile dyrektywa delegowana MiFID II wyraźnie przewiduje obowiązek zapewnienia przez państwa członkowskie, że przepisy niezbędne do jej wykonania zawierają odniesienie do tej dyrektywy lub odniesienie takie powinno towarzyszyć ich urzędowej publikacji, o tyle państwa członkowskie muszą w każdym razie przyjąć pozytywny akt dokonujący transpozycji wskazanej dyrektywy. (nb. 25)
  • Przepisy krajowe, które zdaniem Republiki Słowenii zapewniają częściową transpozycję dyrektywy delegowanej MiFID II, zostały notyfikowane jako środki transponujące tę dyrektywę po upływie terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii.(nb.27)
  • Z dokumentów przedłożonych przez Republikę Słowenii w ramach postępowania wynika, że przepisy, które częściowo transponowały dyrektywę delegowaną MiFID II przed upływem terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, nie zawierają, wbrew dyspozycji art. 14 tej dyrektywy delegowanej, żadnego odesłania do owej dyrektywy. (nb. 28)
  • Należy zatem dojść do wniosku, że w chwili upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, to znaczy na dzień 26 marca 2018 r., Republika Słowenii nie przyjęła przepisów niezbędnych do zapewnienia transpozycji dyrektywy delegowanej MiFID II, ani, w związku z tym, nie poinformowała o nich Komisji. (nb. 30)
opinia rzecznika generalnego:

brak

powiązane sprawy:

  • Wyrok z dnia 27 listopada 1997 r., Komisja/Niemcy, C‑137/96, EU:C:1997:566
  • Wyrok z dnia 8 lipca 2019 r., Komisja/Belgia, C‑543/17, EU:C:2019:573
  • Wyrok z dnia 16 lipca 2020 r., Komisja/Rumunia, C‑549/18, EU:C:2020:563
  • Wyrok z dnia 16 lipca 2020 r., Komisja/Irlandia, C‑550/18, EU:C:2020:564

akty prawne:

Dyrektywa delegowana Komisji (UE) 2017/593 z dnia 7 kwietnia 2016 r. uzupełniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do zabezpieczenia instrumentów finansowych i środków pieniężnych należących do klientów, zobowiązań w zakresie zarządzania produktami oraz zasad mających zastosowanie do oferowania lub przyjmowania wynagrodzeń, prowizji bądź innych korzyści pieniężnych lub niepieniężnych (Dz.U. 2017, L 87, s. 500; tzw. „dyrektywa delegowana MiFID II”)

https://eur-lex.europa.eu/MiFID II…

Art. 14 Wejście w życie i stosowanie

1. Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 3 lipca 2017 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 3 stycznia 2018 r.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji tekst podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

słowa kluczowe:

Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego; artykuł 258 TFUE; rynek instrumentów finansowych; Dyrektywa delegowana (UE) 2017/593; dyrektywa delegowana MiFID II; brak transpozycji i/lub powiadomienia o przepisach transponujących

autor omówienia:

Jakub Dziadur