Wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 1 i art. 10 lit. b) dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz.U. 2005, L 255, s. 22), zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/55/UE z dnia 20 listopada 2013 r. (Dz.U. 2013, L 354, s. 132) (zwanej dalej „dyrektywą 2005/36”), art. 45 i 49 TFUE oraz art. 15 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”), złożony przez Lietuvos vyriausiasis administracinis teismas (najwyższy sąd administracyjny Litwy).

Czy dyrektywę 2005/36, a w szczególności jej art. 1 i art. 10 lit. b), należy interpretować w ten sposób, że znajduje ona zastosowanie do sytuacji, w której osoba wnioskująca o uznanie kwalifikacji zawodowych w przyjmującym państwie członkowskim nie uzyskała dokumentu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w innym państwie członkowskim, a jeśli tak, to czy przepisy rozdziału I tytułu III tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że organ właściwy w sprawach uznawania kwalifikacji zawodowych jest zobowiązany do dokonania oceny treści wszystkich przedłożonych przez zainteresowanego dokumentów mogących wykazać jego kwalifikacje, które zostały uzyskane w kilku państwach członkowskich, oraz zgodności wykształcenia, które one potwierdzają, z warunkami wymaganymi do uzyskania kwalifikacji zawodowych w przyjmującym państwie członkowskim, a w razie potrzeby do zastosowania środków wyrównawczych?

Dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych, zmienioną dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/55/UE z dnia 20 listopada 2013 r., w szczególności jej art. 1 i art. 10 lit. b), należy interpretować w ten sposób, że nie znajduje ona zastosowania do sytuacji, w której osoba występująca o uznanie swoich kwalifikacji zawodowych nie uzyskała dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, który w państwie członkowskim pochodzenia uprawniałby ją do wykonywania zawodu regulowanego.

Czy art. 45 i 49 TFUE oraz art. 15 karty należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji, w której zainteresowany nie posiada dokumentu potwierdzającego posiadanie przez niego kwalifikacji zawodowych farmaceuty w rozumieniu pkt 5.6.2 załącznika V do dyrektywy 2005/36, zaś nabywał umiejętności zawodowe związane z tym zawodem zarówno w państwie członkowskim pochodzenia, jak i w przyjmującym państwie członkowskim, właściwe organy tego ostatniego są zobowiązane, w chwili otrzymania wniosku o uznanie kwalifikacji zawodowych, do dokonania oceny tych umiejętności i porównania ich z umiejętnościami wymaganymi w przyjmującym państwie członkowskim do celów dostępu do zawodu farmaceuty?

Artykuły 45 i 49 TFUE należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji, w której zainteresowany nie posiada dokumentu potwierdzającego posiadanie przez niego kwalifikacji zawodowych farmaceuty w rozumieniu pkt 5.6.2 załącznika V do dyrektywy 2005/36, zmienionej dyrektywą 2013/55, zaś nabywał umiejętności zawodowe związane z tym zawodem zarówno w państwie członkowskim pochodzenia, jak i w przyjmującym państwie członkowskim, właściwe organy tego ostatniego są zobowiązane, w chwili otrzymania wniosku o uznanie kwalifikacji zawodowych, do dokonania oceny tych umiejętności i porównania ich z umiejętnościami wymaganymi w przyjmującym państwie członkowskim do celów dostępu do zawodu farmaceuty. Jeżeli umiejętności te odpowiadają umiejętnościom wymaganym przez przepisy krajowe przyjmującego państwa członkowskiego, państwo to jest zobowiązane je uznać. Jeśli analiza porównawcza wykazuje jedynie częściową zbieżność pomiędzy tymi umiejętnościami, przyjmujące państwo członkowskie ma prawo żądać, aby zainteresowany wykazał, że zdobył brakującą wiedzę i kwalifikacje. Do właściwych organów krajowych należy w danym wypadku ocena, czy wiedza zdobyta w przyjmującym państwie członkowskim, w szczególności w ramach doświadczenia praktycznego, może mieć znaczenie dla celów wykazania posiadania brakującej wiedzy. Jeżeli wspomniana analiza porównawcza wykazuje istotne różnice pomiędzy wykształceniem uzyskanym przez wnioskodawcę a wykształceniem wymaganym w przyjmującym państwie członkowskim, właściwe organy mogą ustanowić środki wyrównawcze w celu uzupełnienia tych różnic.

BB, obywatelka Litwy, ukończyła studia w zakresie farmacji w Zjednoczonym Królestwie. Z powodów osobistych wróciła jednak na Litwę przed ukończeniem stażu zawodowego, niezbędnego do otrzymania uprawnień zawodowych farmaceuty.

Litewski ośrodek oceny jakości w szkolnictwie wyższym wydał zaświadczenie uznające równoważność dyplomu BB z tytułem magistra przyznawanym na Litwie po ukończeniu pełnego cyklu studiów w zakresie farmacji. Ośrodek oceny wskazał, że zaświadczenie to nie stanowi uznania kwalifikacji zawodowych, ponieważ takie uznanie należy do wyłącznej kompetencji ministerstwa zdrowia.

BB uzyskała zezwolenie na odbycie studiów i zawarła z litewskim uniwersytetem medycznym umowę, na podstawie której odbyła dodatkowe sześć miesięcy praktyki w zakresie farmacji. Uniwersytet ten wydał jej zaświadczenie potwierdzające odbycie praktyki.

BB zwróciła litewskiej rady kontroli środków leczniczych przy ministerstwie zdrowia o wydanie jej licencji farmaceuty. W tym celu powołała się ona na zaświadczenie otrzymane od uniwersytetu. Ministerstwo odmówiło uznania kwalifikacji zawodowych.

BB zaskarżyła zarządzenie rady do komisji odwoławczej, która decyzją utrzymała zarządzenie rady. Komisja ta uzasadniła swoją decyzję faktem, że dyrektywa 2005/36, a tym samym transponująca ją ustawa krajowa, ma zastosowanie wyłącznie do osób, które uzyskały kwalifikacje zawodowe w państwie członkowskim innym niż przyjmujące państwo członkowskie i posiadają dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji.

Sprawa trafiła do sądu pytającego. Sąd zastanawia się, czy biorąc pod uwagę, że BB nie może powoływać się na system automatycznego uznawania przewidziany w art. 21 dyrektywy 2005/36, podczas gdy zasadniczo spełnia przesłanki kwalifikacji zawodowych przewidziane w art. 44 tej dyrektywy, należy ustalić, czy art. 10 lit. b) wspomnianej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że znajduje on zastosowanie, w przypadku gdy zainteresowana osoba nie uzyskała dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji farmaceuty, podczas gdy w praktyce spełniła warunki wymagane do uzyskania tych kwalifikacji zawodowych nie w jednym, lecz w kilku państwach członkowskich, z których jedno jest przyjmującym państwem członkowskim.

Wątpliwości te poskutkowały pytaniem do Trybunału.

• Z art. 1 i 4 dyrektywy 2005/36 wynika, że podstawowym celem wzajemnego uznawania jest umożliwienie posiadaczowi kwalifikacji zawodowych uprawniających do wykonywania zawodu regulowanego w państwie członkowskim pochodzenia podjęcia w przyjmującym państwie członkowskim tego samego zawodu co zawód, w którym posiada on kwalifikacje w państwie członkowskim pochodzenia, i do wykonywania owego zawodu w państwie przyjmującym na takich samych warunkach jak jego obywatele. (nb. 25)

• Art. 10 dyrektywy 2005/36, który definiuje zakres stosowania ogólnego systemu uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji przewidzianego w rozdziale I tytułu III tej dyrektywy, nie może, zgodnie z lit. b) tego artykułu, narzucać przyjmującemu państwu członkowskiemu, pod rygorem naruszenia celu wspomnianej dyrektywy, zbadania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji posiadanych przez wnioskodawcę nieposiadającego kwalifikacji niezbędnych do wykonywania zawodu farmaceuty w państwie członkowskim pochodzenia. (nb. 28)

• Art. 15 ust. 2 karty, zgodnie z którym każdy obywatel Unii ma swobodę poszukiwania zatrudnienia, wykonywania pracy i korzystania z prawa przedsiębiorczości w każdym państwie członkowskim, wyraża między innymi swobodę przepływu pracowników zagwarantowaną w art. 45 TFUE i swobodę przedsiębiorczości zagwarantowaną w art. 49 TFUE. Zgodnie z art. 52 ust. 2 karty prawa uznane w karcie, które są przedmiotem postanowień traktatów, są wykonywane na warunkach i w granicach w nich określonych. Zatem interpretacja art. 15 ust. 2 karty jest w niniejszej sprawie zbieżna z wykładnią art. 45 i 49 TFUE. (nb. 31-32)

• Podczas rozpatrywania wniosku obywatela Unii o zezwolenie na wykonywanie zawodu, którego podjęcie zależy zgodnie z prawem krajowym od posiadania dyplomu bądź kwalifikacji zawodowych czy też okresów doświadczenia praktycznego, organy państwa członkowskiego są zobowiązane uwzględnić wszystkie dyplomy, świadectwa i inne dokumenty, a także stosowne doświadczenie zainteresowanego, poprzez porównanie z jednej strony kwalifikacji potwierdzonych tymi dokumentami i tym doświadczeniem, a z drugiej strony wiedzy i kwalifikacji zawodowych wymaganych w świetle przepisów krajowych. (nb. 34)

• Jak wynika z art. 53 ust. 1 TFUE, celem dyrektyw przyjętych na tej podstawie jest ułatwienie wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych potwierdzających posiadane kwalifikacje dokumentów poprzez ustalenie reguł i wspólnych kryteriów automatycznego w miarę możliwości uznawania wspomnianych dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje. Nie mają one natomiast na celu utrudniania uznawania takich dyplomów, świadectw i innych potwierdzających posiadanie kwalifikacji dokumentów w sytuacjach nieobjętych ich zakresem. (nb. 36)

• W sytuacji rozpatrywanej w postępowaniu głównym, która nie jest objęta zakresem stosowania dyrektywy 2005/36, przyjmujące państwo członkowskie powinno przestrzegać swoich obowiązków w dziedzinie uznawania kwalifikacji zawodowych, które mają zastosowanie do sytuacji objętych zarówno art. 45 TFUE, jak i art. 49 TFUE. (nb. 38)

• Jeśli porównawcze badanie dyplomów prowadzi do stwierdzenia, że wiedza i kwalifikacje potwierdzone zagranicznym dyplomem odpowiadają wiedzy i kwalifikacjom wymaganym w świetle krajowych przepisów, państwo członkowskie jest zobowiązane przyznać, że dyplom ten spełnia wskazane w nim wymogi. Jeżeli natomiast takie porównawcze badanie wykaże jedynie częściową zbieżność pomiędzy wiedzą i kwalifikacjami, przyjmujące państwo członkowskie jest uprawnione do tego, aby żądać od zainteresowanego wykazania, że zdobył brakującą wiedzę i kwalifikacje. (nb. 39)

• Jeżeli porównawcze badanie wykazuje istotne różnice pomiędzy wykształceniem uzyskanym przez wnioskodawcę a wykształceniem wymaganym w przyjmującym państwie członkowskim, właściwe organy mogą ustanowić środki wyrównawcze w celu uzupełnienia tych różnic. (nb. 41)

Brak

Dyrektywa 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz.U. 2005, L 255, s. 22), zmieniona dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/55/UE z dnia 20 listopada 2013 r. (Dz.U. 2013, L 354, s. 132)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2005/36…

Artykuł 1

Niniejsza dyrektywa ustanawia zasady, na podstawie których każde państwo członkowskie, które uzależnia dostęp do zawodu regulowanego lub jego wykonywanie na swoim terytorium od posiadania szczególnych kwalifikacji zawodowych (zwane dalej »przyjmującym państwem członkowskim«) uznaje, dla celów dostępu do tego zawodu i jego wykonywania, kwalifikacje zawodowe uzyskane w innym lub innych państwach członkowskich (zwanych dalej »rodzimym państwem członkowskim« [»państwem członkowskim pochodzenia«]), które umożliwiają posiadaczowi wymienionych kwalifikacji wykonywanie w tych państwach tego samego zawodu

Artykuł 10

Przepisy niniejszego rozdziału mają zastosowanie do wszystkich zawodów, które nie są objęte przepisami rozdziałów II i III niniejszego tytułu, oraz w następujących przypadkach, w których wnioskodawca, z przyczyn szczególnych i wyjątkowych, nie spełnia warunków określonych w przepisach zawartych w tych rozdziałach:

[…]

49. b) w przypadku lekarzy posiadających podstawowy poziom wykształcenia medycznego, lekarzy specjalistów, pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną, lekarzy dentystów, wyspecjalizowanych lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, położnych, farmaceutów i architektów – jeżeli migrant nie spełnia wymogów dotyczących odbycia faktycznej i zgodnej z prawem praktyki zawodowej, o których mowa w art. 23, 27, 33, 37, 39, 43 i 49.

Artykuł 23

1. Bez uszczerbku dla szczególnych praw nabytych w odniesieniu do określonych zawodów, w przypadkach, w których dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji uprawniający do podjęcia działalności zawodowej lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego lub lekarza specjalisty, pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty lub wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej lub farmaceuty, uzyskany przez obywatela państwa członkowskiego nie spełnia wszystkich wymogów w zakresie wykształcenia, o których mowa w art. 24, 25, 31, 34, 35, 38, 40 oraz 44, każde państwo członkowskie uznaje ten dokument za wystarczający dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji wydany przez te państwa członkowskie, o ile dokument ten poświadcza ukończenie kształcenia, które rozpoczęło się przed datami odniesienia określonymi w załączniku V, pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2 i 5.6.2, oraz załączone jest do niego zaświadczenie, stwierdzające, że posiadacz danego dokumentu faktycznie i zgodnie z prawem wykonywał przedmiotowe rodzaje działalności nieprzerwanie przez co najmniej trzy lata w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.

https://curia.europa.eu/C-166/20…