Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 25 dyrektywy Rady 2005/85/WE z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur nadawania i cofania statusu uchodźcy w państwach członkowskich (dalej: „dyrektywa 2005/85”), złożony przez High Court (Wysoki Trybunał, Irlandia)

Czy art. 25 ust. 2 dyrektywy 2005/85 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom państwa członkowskiego, do którego ma zastosowanie rozporządzenie Dublin III, lecz które nie jest związane dyrektywą 2013/32, zgodnie z którymi to przepisami wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej jest uznawany za niedopuszczalny, jeżeli wnioskodawcy przyznano już status osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej w innym państwie członkowskim?

Artykuł 25 ust. 2 dyrektywy Rady 2005/85/WE z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur nadawania i cofania statusu uchodźcy w państwach członkowskich należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie przepisom państwa członkowskiego, do którego ma zastosowanie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, lecz które nie jest związane dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej, zgodnie z którymi to przepisami wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej jest uznawany za niedopuszczalny, jeżeli wnioskodawcy przyznano już status osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej w innym państwie członkowskim.

Uchodźcy M.S., M.W. i G.S., posiadający już status osób potrzebujących ochrony uzupełniającej we Włoszech, przyjechali do Irlandii i złożyli tam wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w International Protection Office (urzędzie ochrony międzynarodowej). Irlandzki urząd ochrony odrzucił te wnioski, uzasadniając swoją decyzję tym, że wnioskodawcom przyznano już status osób potrzebujących ochrony uzupełniającej w innym państwie członkowskim.

Zasygnalizowania wymaga fakt, że chociaż Irlandia uczestniczy w przyjęciu i stosowaniu rozporządzenia Dublin III, to postanowiła ona nie uczestniczyć w przyjęciu i stosowaniu dyrektywy 2013/32, skutkiem czego wspomniane państwo członkowskie nadal jest związane przepisami dyrektywy 2005/85.

• Podczas gdy sformułowanie „inne państwo członkowskie” zawarte w art. 25 ust. 2 lit. a) dyrektywy 2005/85 oznacza państwo członkowskie, w którym wnioskodawca uzyskał wcześniej status uchodźcy, sformułowanie „dane państwo członkowskie” użyte w art. 25 ust. 2 lit. d) i e) tej dyrektywy odnosi się do państwa członkowskiego, w którym wnioskodawca ma prawo pozostać z innych określonych w tych przepisach względów. (nb. 34)
• „Dane państwo członkowskie”, o którym mowa w art. 25 ust. 2 lit. d) i e) dyrektywy 2005/85, nie może oznaczać państwa członkowskiego, które wcześniej przyznało danemu wnioskodawcy status osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej. (nb. 36)
• Sformułowanie „dane państwo członkowskie” użyte w art. 25 ust. 2 lit. d) i e) dyrektywy 2005/85 odnosi się do państwa członkowskiego, w którym obywatel państwa trzeciego złożył wniosek o udzielenie azylu i na którego terytorium może on pozostać albo ze względu na to, że owo państwo członkowskie przyznało mu już status obejmujący prawa i świadczenia równorzędne ze statusem uchodźcy, albo dlatego, że nadal toczy się postępowanie dotyczące określenia takiego statusu. (nb. 38)
• Podstawy niedopuszczalności określone w art. 25 ust. 2 lit. d) i e) dyrektywy 2005/85 nie pozwalają państwu członkowskiemu na odrzucenie jako niedopuszczalnego wniosku o udzielenie azylu złożonego przez obywatela państwa trzeciego, który uzyskał wcześniej status osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej w innym państwie członkowskim. (nb. 39)
• Art. 25 ust. 2 lit. a) dyrektywy 2005/85 pozwala na odrzucenie wniosku o udzielenie azylu jako niedopuszczalnego wyłącznie w sytuacji, gdy wnioskodawcy przyznano w innym państwie członkowskim status uchodźcy. Państwo członkowskie, w którym obywatel państwa trzeciego korzystający z ochrony uzupełniającej w innym państwie członkowskim złożył wniosek o udzielenie azylu, nie może zatem odrzucić tego wniosku jako niedopuszczalnego na podstawie art. 25 ust. 2 lit. a) dyrektywy 2005/85. Jednakże to pierwsze państwo członkowskie zawsze może wszcząć procedurę wtórnego przejęcia na podstawie art. 16 ust. 1 lit. e) rozporządzenia Dublin II. (nb. 41)
• Państwo członkowskie nie może skutecznie zwrócić się do innego państwa członkowskiego o przejęcie bądź wtórne przejęcie – w ramach określonych w tym rozporządzeniu procedur – obywatela państwa trzeciego, który złożył wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w pierwszym z tych państw członkowskich po przyznaniu mu ochrony uzupełniającej w drugim z nich. W takiej bowiem sytuacji prawodawca Unii uznał, że odrzucenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej powinno się raczej dokonywać na mocy decyzji stwierdzającej niedopuszczalność na podstawie art. 33 ust. 2 lit. a) dyrektywy 2013/32, a nie za pomocą decyzji o przekazaniu i nierozpatrzeniu na podstawie art. 26 rozporządzenia Dublin III. (nb. 44)
• Państwo członkowskie nie jest zobowiązane do rozpatrzenia wniosku o udzielenie azylu, jeżeli wnioskodawca korzystał już z ochrony uzupełniającej w innym państwie członkowskim. Stwierdzenie to znajduje potwierdzenie w motywie 22 dyrektywy 2005/85, zgodnie z którym państwa członkowskie nie powinny być zobowiązane do merytorycznej oceny wniosku o udzielenie azylu w przypadku, gdy pierwsze państwo azylu przyznało wnioskodawcy status uchodźcy lub przyznało inną wystarczającą ochronę, a wnioskodawca będzie podlegał readmisji do tego kraju. (nb. 47)
• Zasada wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi, na której opiera się wspólny europejski system azylowy ma w prawie Unii, fundamentalne znaczenie, gdyż umożliwia utworzenie i utrzymywanie przestrzeni bez granic wewnętrznych. (nb. 48)
• Skoro państwa członkowskie mogą odrzucić wniosek o udzielenie azylu jako niedopuszczalny, jeżeli wnioskodawca korzysta z wystarczającej ochrony w państwie trzecim, to, biorąc pod uwagę kontekst i cele wspólnego europejskiego systemu azylowego, tym bardziej powinny one móc to zrobić w sytuacji, gdy wnioskodawcy udzielono już ochrony uzupełniającej w państwie członkowskim. (nb. 53)

Henrika Saugmandsgaarda Øe

http://curia.europa.eu/orzg_C-616/19…

Dyrektywa Rady 2005/85/WE z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur nadawania i cofania statusu uchodźcy w państwach członkowskich (Dz.U. 2005, L 326, s. 13)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2005/85…

Motyw 1, 6, 22

Art. 1

Art. 2

Art. 25

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej (Dz.U. 2013, L 180, s. 60)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2013/32…

Motyw 58

Art. 33

Art. 53

Rozporządzenie (UE) nr 604/2013 (rozporządzenie Dublin III) zastępujące rozporządzenie Rady (WE) nr 343/2003 (rozporządzenie Dublin II) ustanawia kryteria i mechanizmy ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu

https://eur-lex.europa.eu/rozporządzenie nr 604/2013…

Motyw 2, 41

Art. 18

Art. 48

http://curia.europa.eu/C-616/19…