Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 TFUE), dotyczący wykładni art. 16 lit. c) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniającej dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającej dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (dalej: „dyrektywa 2011/83”), złożony przez Amtsgericht Potsdam (sąd rejonowy w Poczdamie, Niemcy)

Czy art. 16 lit. c) dyrektywy 2011/83 należy interpretować w ten sposób, że na przewidziany w tym przepisie wyjątek od prawa odstąpienia od umowy można powołać się przeciwko konsumentowi, który poza lokalem przedsiębiorstwa zawarł umowę dotyczącą sprzedaży towaru, który powinien być wyprodukowany według specyfikacji konsumenta, nawet jeżeli przedsiębiorca nie rozpoczął jeszcze produkcji tego towaru?

Artykuł 16 lit. c) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniającej dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającej dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, należy interpretować w ten sposób, że na przewidziany w tym przepisie wyjątek od prawa odstąpienia od umowy można powołać się przeciwko konsumentowi, który poza lokalem przedsiębiorstwa zawarł umowę dotyczącą sprzedaży towaru, który powinien być wyprodukowany według specyfikacji konsumenta, niezależnie od tego, czy przedsiębiorca rozpoczął produkcję tego towaru.

Podczas targów handlowych ML i Möbel Kraft zawarli umowę sprzedaży dotyczącą kuchni do zabudowy. ML powołał się następnie na konsumenckie prawo odstąpienia od umowy i na tej podstawie odmówił odbioru kuchni, w związku z czym Möbel Kraft wystąpił do sądu pytającego – Amtsgericht Potsdam (sądu rejonowego w Poczdamie, Niemcy) z powództwem o odszkodowanie za niewykonanie umowy przez ML.

Zgodnie z ustaleniami sądu, elementy kuchni będącej przedmiotem umowy, której produkcji, w chwili gdy ML zdecydował się na odstąpienie od umowy, Möbel Kraft jeszcze nie rozpoczął, zostałyby wykonane na cyfrowych liniach produkcyjnych przez inne przedsiębiorstwo na podstawie schematu rozmieszczenia otworów, a następnie zabudowane na miejscu, u ML, nie przez pracowników tego innego przedsiębiorstwa, lecz przez pracowników Möbel Kraft. Zdaniem sądu pytającego prefabrykowane elementy kuchni można by rozmontować bez poniesienia strat przez przedsiębiorcę, ponieważ na miejscu miała być dopasowana jedynie tylna ścianka wnęki, blat roboczy, maskownice oraz łączniki i jedynie tych elementów nie dałoby się już wykorzystać gdzie indziej.

Mając na uwadze przepisy niemieckiego kodeksu cywilnego, orzecznictwo Bundesgerichtshof (Federalny Trybunał Sprawiedliwości, Niemcy) sprzed wejścia w życie dyrektywy 2011/83 oraz orzecznictwo Oberlandesgericht Stuttgart (wyższego sądu krajowego w Stuttgarcie, Niemcy), sąd zawiesił postępowanie i zwrócił się do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym.

• Jeżeli przepisy prawa Unii nie zawierają odesłania do prawa państw członkowskich dla celów ustalenia ich znaczenia i zakresu, należy im nadać w całej Unii autonomiczną i jednolitą wykładnię, którą należy ustalić z uwzględnieniem nie tylko brzmienia tych przepisów, lecz także ich kontekstu oraz celu danego uregulowania. (nb. 21)
• W treści art. 16 lit. c) dyrektywy 2011/83 nie istnieje żaden element wskazujący, że przewidziany w tym przepisie wyjątek od prawa odstąpienia od umowy jest uzależniony od wystąpienia jakiegokolwiek zdarzenia późniejszego od zawarcia poza lokalem przedsiębiorstwa umowy dotyczącej „dostarczania towarów wyprodukowanych według specyfikacji konsumenta lub wyraźnie zindywidualizowanych”. Przeciwnie, z treści tej wyraźnie wynika, że wyjątek ten jest nierozłącznie związany z samym przedmiotem tej umowy, którym jest wyprodukowanie towaru według specyfikacji konsumenta w rozumieniu art. 2 pkt 4 tej dyrektywy, a zatem możliwość powołania się na ten wyjątek przeciwko temu konsumentowi przysługuje natychmiast, nie będąc uwarunkowana wystąpieniem takiego zdarzenia oraz niezależnie od kwestii, czy rzeczona umowa została wykonana lub czy jest w trakcie wykonywania przez przedsiębiorcę. (nb. 24)
• Art. 6 ust. 1 dyrektywy 2011/83 ma na celu zapewnienie przekazania konsumentowi, przed zawarciem umowy, zarówno informacji o warunkach umowy i konsekwencjach jej zawarcia, które powinny mu umożliwić podjęcie decyzji, czy zamierza związać się umową z przedsiębiorcą, jak i informacji koniecznych do należytego wykonania tej umowy, a w szczególności w odniesieniu do wykonywania praw konsumenta, między innymi prawa odstąpienia od umowy. Sytuacja, w której istnienie prawa konsumenta do odstąpienia od umowy byłoby uzależnione od zdarzenia przyszłego, którego wystąpienie wchodzi w zakres decyzji przedsiębiorcy, byłaby nie do pogodzenia z tym obowiązkiem w zakresie informacji przed zawarciem umowy. (nb. 26 i 27)

brak

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. 2011, L 304, s. 64)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2011/83…

Art. 2

Art. 6 ust. 1

Art. 9 ust. 1

Art. 16

Prawo niemieckie:

Zgodnie z § 312g ust. 2 pkt 1 Bürgerliches Gesetzbuch (kodeksu cywilnego), w drodze którego transponowano do prawa niemieckiego art. 16 dyrektywy 2011/83, prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje w wypadku umów dotyczących dostarczenia towarów nieprefabrykowanych i wykonanych zgodnie z indywidualnym wyborem konsumenta lub które są wyraźnie dostosowane do jego potrzeb.

http://curia.europa.eu/C-529/19…