TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Silcompa SpA
C-95/19

WYROK TSUE
z dnia 24-02-2021 r.
EU:C:2021:128
przedmiot:

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczący wykładni art. 12 ust. 3 dyrektywy Rady 76/308/EWG z dnia 15 marca 1976 r. w sprawie wzajemnej pomocy przy windykacji roszczeń dotyczących niektórych opłat, ceł, podatków i innych obciążeń zmienionej dyrektywą Rady 2001/44/WE z dnia 15 czerwca 2001 r. (dalej: „dyrektywa 76/308”) w związku z art. 20 dyrektywy Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania, zmienionej dyrektywą Rady 92/108/EWG z dnia 14 grudnia 1992 r. (dalej: „dyrektywa 92/12”), złożony przez Corte suprema di cassazione (najwyższy sąd kasacyjny, Włochy)

rostrzygnięcie:

Czy art. 12 ust. 3 dyrektywy 76/308 w związku z art. 20 dyrektywy 92/12 należy interpretować w ten sposób, że w ramach skargi na środki egzekucyjne podjęte w państwie członkowskim, w którym siedzibę ma organ współpracujący, właściwy organ tego państwa członkowskiego może odmówić uwzględnienia wniosku o odzyskanie podatku akcyzowego, złożonego przez właściwe organy innego państwa członkowskiego w odniesieniu do wyrobów wyprowadzonych niezgodnie z prawem z procedury zawieszenia podatku w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 92/12 i opartego na tych samych transakcjach wywozu, które są już przedmiotem postępowania dotyczącego odzyskania podatku akcyzowego w państwie członkowskim, w którym siedzibę ma organ współpracujący?

Artykuł 12 ust. 3 dyrektywy Rady 76/308/EWG z dnia 15 marca 1976 r. w sprawie wzajemnej pomocy przy dochodzeniu roszczeń odnoszących się do niektórych opłat, ceł, podatków i innych środków, zmienionej dyrektywą Rady 2001/44/WE z dnia 15 czerwca 2001 r., w związku z art. 20 dyrektywy 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania, zmienionej dyrektywą Rady 92/108/EWG z dnia 14 grudnia 1992 r. należy interpretować w ten sposób, że w ramach skargi na środki egzekucyjne podjęte w państwie członkowskim, w którym siedzibę ma organ współpracujący, właściwy organ tego państwa członkowskiego może odmówić uwzględnienia wniosku o odzyskanie podatku akcyzowego, złożonego przez właściwe organy innego państwa członkowskiego w odniesieniu do wyrobów wyprowadzonych niezgodnie z prawem z procedury zawieszenia podatku w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 92/12, zmienionej dyrektywą 92/108, gdy ów wniosek jest oparty na okolicznościach dotyczących tych samych transakcji wywozu, które są już przedmiotem postępowania dotyczącego odzyskania podatku akcyzowego w państwie członkowskim, w którym siedzibę ma organ współpracujący.

stan faktyczny:

Włoska spółka Silcompa sprzedawała do Grecji alkohol etylowy. Silcompa naruszyła przepisy podatkowe fałszując administracyjne dokumenty towarzyszące. Doszło mianowicie do wysłania partii alkoholu do Grecji z pominięciem greckiego urzędu celnego, a mimo tego pieczęcie urzędu celnego znalazły się na właściwych dokumentach. W tej sprawie włoski organ podatkowy wydał decyzje nakazujące zapłatę przez spółkę podatku akcyzowego. Silcompa wniosła skargę. W trakcie toczenia się wskazanego postępowania greckie organy podatkowe zwróciły się do spółki z żądaniem udzielenia wyjaśnień dotyczących ww. partii alkoholu. Po stwierdzeniu naruszenia przez organy greckie, włoski organ celny wydał decyzje określające wysokość zobowiązania podatkowego wobec Włoch oraz Grecji. Postępowanie zakończyło się zawarciem ugody.

 

Grecki urząd celny wydał w odniesieniu do tych samych transakcji wywozu w ramach Unii dwie decyzje w sprawie zapłaty podatku akcyzowego. Wobec tego stwierdzić należy, że zarówno organy Republiki Włoskiej, jak i Republiki Greckiej uważają się za właściwe do dochodzenia podatku akcyzowego. Grecki organ podatkowy zwrócił się do włoskiego organu podatkowego z wnioskiem o udzielenie pomocy w zakresie windykacji wierzytelności. Włoski organ podatkowy zawiadomił Silcompę o decyzjach, które spółka następnie zaskarżyła. Sprawa ostatecznie trafiła do sądu kasacyjnego we Włoszech.

główne tezy:
  • Harmonizacja pozwala co do zasady uniknąć podwójnego opodatkowania w stosunkach między państwami członkowskimi. (nb. 44)
  • Art. 20 dyrektywy 92/12 ma w szczególności na celu określenie państwa członkowskiego, które jako jedyne jest uprawnione do poboru podatku akcyzowego od danych wyrobów, w przypadku gdy w trakcie obrotu dopuszczono się naruszenia lub nieprawidłowości. (nb. 45)
  • Zdarzeniem podatkowym w rozumieniu dyrektywy 92/12 jest, zgodnie z jej art. 5 ust. 1, produkcja na terytorium Unii wyrobów objętych podatkiem akcyzowym lub ich przywóz na to terytorium. (nb. 46)
  • W przypadku gdy w trakcie przemieszczania się dopuszczono się nieprawidłowości lub naruszenia prowadzącego do wymagalności podatku akcyzowego, art. 20 ust. 1 dyrektywy 92/12 przyznaje uprawnienie do poboru podatku akcyzowego zasadniczo państwu członkowskiemu miejsca, w którym popełniono nieprawidłowość lub naruszenie. Jeżeli nie można ustalić miejsca, w którym dopuszczono się naruszenia lub nieprawidłowości, art. 20 ust. 2 i 3 tej dyrektywy przewiduje domniemania dotyczące ustalenia tego miejsca odpowiednio na rzecz państwa członkowskiego, w którym naruszenie lub nieprawidłowość miały miejsce, lub – w przypadku gdy wyroby objęte podatkiem akcyzowym nie dotarły do miejsca przeznaczenia i nie jest możliwe ustalenie miejsca naruszenia lub nieprawidłowości – na rzecz „wysyłającego państwa członkowskiego”. (nb. 53-54)
  • Art. 20 ust. 4 dyrektywy 92/12 przewiduje tzw. mechanizm „korygujący” pozwalający na określenie państwa członkowskiego, w którym naruszenie lub nieprawidłowość faktycznie nastąpiły, przed upływem trzech lat od daty sporządzenia administracyjnych dokumentów towarzyszących, zgodnie z art. 18 ust. 1 i art. 19 ust. 1 tej dyrektywy. W takim przypadku, gdy tylko zostanie dostarczony dowód poboru, podatek akcyzowy pierwotnie pobrany przez inne państwo członkowskie na podstawie art. 20 ust. 2 i 3 tej dyrektywy podlega zwrotowi. Mechanizm ten dotyczy sytuacji, w której jest jasne, że naruszenie lub nieprawidłowość zostały w rzeczywistości popełnione w innym państwie członkowskim, niż to, które zostało ustalone pierwotnie. (nb. 55-56)
  • W sytuacji powodującej niezgodne z prawem opuszczenie systemu zawieszenia podatku w jednym państwie członkowskim, powodując zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. a) dyrektywy 92/12 dopuszczenie do konsumpcji wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, a także, w późniejszym czasie, faktyczne dopuszczenie do konsumpcji w innym państwie członkowskim, nie można przyjąć, że to drugie państwo może również pobrać podatek akcyzowy w odniesieniu do tych samych transakcji wywozu. (nb. 64)
  • Zgodnie z ogólną systematyką dyrektywy 92/12 dopuszczenie do konsumpcji wyrobów objętych podatkiem akcyzowym może mieć miejsce tylko jeden raz. Wynika z tego, że o ile w praktyce w trakcie przepływu tego samego wyrobu objętego podatkiem akcyzowym może wystąpić kilka następujących po sobie naruszeń lub nieprawidłowości w różnych państwach członkowskich, o tyle do celów art. 20 tej dyrektywy należy brać pod uwagę tylko pierwsze naruszenie – lub nieprawidłowość – czyli to, które skutkowało wyprowadzeniem wyrobów będących w trakcie przepływu z procedury zawieszenia podatku akcyzowego. (nb. 65)
  • Organy współpracującego państwa członkowskiego nie mogą podważyć oceny organów wnioskującego państwa członkowskiego dotyczącej miejsca, w którym popełniono nieprawidłowość lub naruszenie, ponieważ taka ocena stanowi część przedmiotu roszczenia, o którego windykację zwraca się wnioskujące państwo członkowskie, a zatem wchodzi w zakres jego wyłącznej kompetencji. (nb. 74)
  • Dyrektywa 76/308, jak również dotyczące jej orzecznictwo, nie dotyczy sytuacji w której podnoszone są dwa równoległe roszczenia oparte zasadniczo na tych samych czynnościach wywozu: jedna stwierdzona przez organ państwa członkowskiego, w którym siedzibę ma organ współpracujący, a druga stwierdzona przez organ państwa członkowskiego, w którym siedzibę ma organ wnioskujący, i korzystająca w pierwszym państwie członkowskim z traktowania krajowego. Zasady podziału kompetencji w takiej sytuacji są bowiem przewidziane w dyrektywie 92/12. (nb. 75)
  • Wyjątkowo organy państwa członkowskiego, w którym siedzibę ma organ współpracujący, są uprawnione do sprawdzenia, czy wykonanie tytułu wykonawczego mogłoby naruszać w szczególności porządek publiczny tego państwa członkowskiego i ewentualnie odmówić udzielenia pomocy w całości lub w części lub uzależnić ją od spełnienia określonych warunków. (nb. 76)
  • W celu uniknięcia podwójnego opodatkowania konieczne jest umożliwienie właściwemu organowi tego samego państwa członkowskiego odmowy wykonania tego tytułu wykonawczego. (nb. 79)
opinia rzecznika generalnego:
powiązane sprawy:

  • Wyrok z dnia 5 marca 2015 r., Prankl, C‑175/14, EU:C:2015:142
  • Wyrok z dnia 12 grudnia 2002 r., Cipriani, C‑395/00, EU:C:2002:751
  • Wyrok z dnia 13 grudnia 2007 r., BATIG, C‑374/06, EU:C:2007:788
  • Wyrok z dnia 5 kwietnia 2001 r., Van de Water, C‑325/99, EU:C:2001:201
  • Wyrok z dnia 28 stycznia 2016 r., BP Europa, C‑64/15, EU:C:2016:62
  • Wyrok z dnia 2 czerwca 2016 r., Kapnoviomichania Karelia, C‑81/15, EU:C:2016:398
  • Wyrok z dnia 5 marca 2015 r., Prankl, C‑175/14, EU:C:2015:142
  • Wyrok z dnia 18 października 2012 r., X, C‑498/10, EU:C:2012:635
  • Wyrok z dnia 14 stycznia 2010 r., Kyrian, C‑233/08, EU:C:2010:11
  • Wyrok z dnia 26 kwietnia 2018 r., Donnellan, C‑34/17, EU:C:2018:282

akty prawne:

Dyrektywa Rady 76/308/EWG z dnia 15 marca 1976 r. w sprawie wzajemnej pomocy przy windykacji roszczeń dotyczących niektórych opłat, ceł, podatków i innych obciążeń (Dz.U. 1976, L 73, s. 18), zmieniona dyrektywą Rady 2001/44/WE z dnia 15 czerwca 2001 r. (Dz.U. 2001, L 175, s. 17)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 76/308…

Motyw 7

Motyw 10

Art. 2

Art. 6

Art. 7

Art. 8

Art. 12

 

Dyrektywa Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania (Dz.U. 1992, L 76, s. 1), zmieniona dyrektywą Rady 92/108/EWG z dnia 14 grudnia 1992 r. (Dz.U. 1992, L 390, s. 124)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 92/12…

Motyw 4

Art. 3

Art. 4

Art. 5

Art. 6

Art. 15

Art. 18

Art. 19

Art. 20

słowa kluczowe:

Pytanie prejudycjalne; podatek akcyzowy; wzajemna pomoc państw członkowskich; windykacja roszczeń; podwójne opodatkowanie; sfałszowane dokumenty; przemieszczanie wyrobów objętych podatkiem akcyzowym; organ współpracujący; wniosek o udzielenie pomocy; odmowa udzielenia pomocy; Dyrektywa 76/308/EWG; Dyrektywa 92/12/WE; administracyjne dokumenty towarzyszące

autor omówienia:

Marianna-Elizabet Iaroslavska