Wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, dotyczy wykładni dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (dalej: „dyrektywa 2008/115”), złożony przez Tribunal Superior de Justicia de Castilla–La Mancha (wyższy trybunał sprawiedliwości Kastylii–La Manchy, Hiszpania)

Czy dyrektywę 2008/115 należy interpretować w ten sposób, że jeżeli krajowe przepisy przewidują, w przypadku nielegalnego pobytu obywatela państwa trzeciego na terytorium państwa członkowskiego, albo nałożenie grzywny, albo nakazanie wydalenia – przy czym ten ostatni środek można zastosować wyłącznie w sytuacji wystąpienia okoliczności obciążających po stronie owego obywatela państwa trzeciego, które nakładają się na jego nielegalny pobyt – to właściwy krajowy organ może oprzeć się bezpośrednio na przepisach tej dyrektywy w celu wydania decyzji nakazującej powrót i jej wykonania, nawet w braku takich okoliczności obciążających?

Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich należy interpretować w ten sposób, że jeżeli w przypadku nielegalnego pobytu obywatela państwa trzeciego na terytorium państwa członkowskiego krajowe przepisy przewidują albo nałożenie grzywny, albo nakazanie wydalenia – przy czym ten ostatni środek można zastosować wyłącznie w sytuacji wystąpienia po stronie owego obywatela państwa trzeciego okoliczności obciążających, które nakładają się na jego nielegalny pobyt – właściwy krajowy organ nie może oprzeć się bezpośrednio na przepisach tej dyrektywy w celu wydania decyzji nakazującej powrót i jej wykonania, nawet w braku takich okoliczności obciążających.

Comisaría de Talavera de la Reina (komisariat policji w Talavera de la Reina, Hiszpania) zdecydował o wszczęciu postępowania w przedmiocie wydalenia w trybie priorytetowym w odniesieniu do MO, obywatela Kolumbii, ze względu na podnoszone naruszenie art. 53 ust. 1 lit. a) ustawy o cudzoziemcach. Wobec MO mogła zostać orzeczona kara grzywny, albo wydana decyzja o wydaleniu. W przypadku zaistnienia negatywnego czynnika – przykładowo gdyby pozwany nie wykazał, że w sposób legalny dostał się do państwa – może zostać wydana decyzja o wydaleniu. Taka też decyzja o wydaleniu została wydana w dniu 3 lutego 2017 r. W związku z tym MO zaskarżył przedmiotową decyzję do Tribunal Superior de Justicia de Castilla–La Mancha (wyższego trybunału sprawiedliwości Kastylii–La Manchy, Hiszpania).

W przekonaniu sądu pytającego, nie doszło jednak do wystąpienia jakiejkolwiek przesłanki negatywnej. W konsekwencji wątpliwe jest, by w postępowaniu głównym możliwe było bezpośrednie oparcie się na dyrektywie 2008/115 celem nakazania wydalenia MO, w szczególności z uwagi na brak wystąpienia okoliczności obciążających, świadczących o nielegalnym pobycie zainteresowanego na terytorium hiszpańskim. Sąd pytający pozwolił sobie wspomnieć, że w świetle wcześniejszego orzecznictwa Trybunału, wyłączona była możliwość bezpośredniego zastosowania przepisów dyrektywy w odniesieniu do jednostki.

• Przepisy, które w przypadku nielegalnego pobytu obywatela państwa trzeciego na terytorium państwa członkowskiego, przewidują, w zależności od okoliczności, albo nałożenie kary grzywny, albo nakazanie wydalenia, których to środków nie można ze sobą łączyć, mogą nie osiągać pożądanego rezultatu w świetle stosowania wspólnych norm i procedur określonych w dyrektywie 2008/115 i, w danym wypadku, opóźniać powrót, naruszając w ten sposób skuteczność tej dyrektywy. (nb. 30)
• Stosując prawo wewnętrzne, w granicach wyznaczonych przez zasady ogólne prawa, sądy krajowe są zobowiązane, tak dalece, jak jest to możliwe, dokonywać jego wykładni w świetle brzmienia i celu dyrektywy 2008/115, by osiągnąć przewidziany w niej rezultat. (nb. 33)
• Sama dyrektywa nie może tworzyć obowiązków dla jednostki, a tym samym przepis dyrektywy nie może zostać jako taki powołany wobec niej przez państwo członkowskie. (nb. 35)

brak

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz.U. 2008, L 348, s. 98)

https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa 2008/115…

Art. 1

Art. 3

Art. 4

Art. 6

Art. 7

Art. 8

Prawo hiszpańskie

Ustawa organiczna nr 4/2000 o prawach i swobodach cudzoziemców w Hiszpanii oraz o ich integracji społecznej z dnia 11 stycznia 2000 r., zmieniona przez ustawę organiczną nr 2/2009 z dnia 11 grudnia 2009 r. (zwana „ustawą o cudzoziemcach”):

Zgodnie z art. 55 ust. 1 lit. b) ustawy o cudzoziemcach poważne wykroczenie powoduje nałożenie kary grzywny w wysokości od 501 EUR do 10 000 EUR.

Art. 57

1. Jeżeli sprawcami czynów wypełniających znamiona wykroczeń określonych jako bardzo poważne lub wykroczeń poważnych wskazanych w art. 53 ust. 1 lit. a), b), c), d) oraz f) niniejszej ustawy organicznej są cudzoziemcy, możliwe jest zastąpienie, przy poszanowaniu zasady proporcjonalności, kary grzywny wydaleniem z terytorium hiszpańskiego, po przeprowadzeniu odpowiedniego postępowania administracyjnego i na mocy decyzji, której uzasadnienie zawiera ocenę okoliczności faktycznych stanowiących wykroczenie.

(…)

3. W żadnym przypadku nie można stosować łącznie kary grzywny i wydalenia.

(…).

http://curia.europa.eu/C-568/19…