Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 TFUE) dotyczący wykładni  art. 168 lit. a) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „dyrektywa 2006/112” lub „dyrektywa VAT”), złożony przez Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division) [Sąd Apelacyjny (Anglia i Walia) (wydział cywilny), Zjednoczone Królestwo]

Czy art. 168 lit. a) dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że podatnik wykonujący zarówno działalność opodatkowaną VAT, jak i działalność zwolnioną z tego podatku, który otrzymane darowizny i dotacje inwestuje w fundusz i który wykorzystuje dochody pochodzące z tego funduszu na pokrycie kosztów ogółu takiej działalności, jest uprawniony do odliczenia, z tytułu kosztów ogólnych, VAT naliczonego i związanego z kosztami takich inwestycji?

Art. 168 lit. a) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że podatnik wykonujący zarówno działalność opodatkowaną podatkiem od wartości dodanej, jak i działalność zwolnioną z tego podatku, który otrzymane darowizny i dotacje inwestuje w fundusz i który wykorzystuje dochody pochodzące z tego funduszu na pokrycie kosztów ogółu takiej działalności, nie jest uprawniony do odliczenia, z tytułu kosztów ogólnych, podatku od wartości dodanej naliczonego i związanego z kosztami takich inwestycji.

Uniwersytet w Cambridge, jako placówka edukacyjna, prowadzi działalność polegającą zarówno na świadczeniu usług edukacyjnych, zwolnionych z podatku VAT, jak i na dokonywaniu transakcji o charakterze zarobkowym, takich jak sprzedaż publikacji czy udzielanie porad, które podlegają opodatkowaniu.

Działalność ta finansowana jest częściowo ze środków przekazywanych na fundusz w postaci dotacji i darowizn, które następnie są inwestowane. Fundusz zarządzany jest przez osobę trzecią.

W marcu 2009 r. Uniwersytet w Cambridge zwrócił się do organu podatkowego o odliczenie VAT z tytułu opłat uiszczonych za zarządzanie funduszem w okresach od 1 kwietnia 1973 r. do 1 maja 1997 r. i od 1 maja 2006 r. do 30 stycznia 2009 r., podnosząc, że dochody generowane przez ten fundusz zostały wykorzystane w celu sfinansowania kosztów całej prowadzonej przez Uniwersytet działalności.

Organ podatkowy oddalił wniosek, argumentując, że owe opłaty były bezpośrednio i wyłącznie związane z omawianą działalnością inwestycyjną, która nie podlegała dyrektywie VAT. Stwierdził ponadto, że opłaty nie stanowią elementu ceny dalszych dostaw towarów lub świadczenia usług objętych VAT, ponieważ dochody generowane przez fundusz finansują jedynie częściowo te dostawy.

Uniwersytet w Cambridge zaskarżył powyższą decyzję do sądu, który przychylił się do jego stanowiska. Organ podatkowy wniósł odwołanie od rzeczonego orzeczenia do sądu drugiej instancji, a następnie do Sądu Apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniami prejudycjalnymi, które TSUE ograniczył do rozstrzygnięcia, czy art. 168 lit. a) dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że podatnik wykonujący zarówno działalność opodatkowaną VAT, jak i działalność zwolnioną z tego podatku, który otrzymane darowizny i dotacje inwestuje w fundusz i który wykorzystuje dochody pochodzące z tego funduszu na pokrycie kosztów ogółu takiej działalności, jest uprawniony do odliczenia, z tytułu kosztów ogólnych, VAT naliczonego i związanego z kosztami takich inwestycji.

• Podatkiem VAT objęta jest wyłącznie działalność o charakterze gospodarczym. Z treści art. 2 dyrektywy 2006/112, który definiuje zakres stosowania VAT, wynika, że opodatkowaniu podlegają jedynie dostawy towarów lub świadczenie usług dokonywane odpłatnie. Odpłatność dostaw zakłada konieczność zawarcia w umowie postanowienia dotyczącego ceny lub ekwiwalentu świadczenia oraz istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostarczonym towarem lub świadczoną usługą a otrzymanym ekwiwalentem. Darowizny i dotacje, przekazywane zasadniczo z subiektywnych powodów w celach charytatywnych i w sposób wyrywkowy, nie stanowią wynagrodzenia za jakąkolwiek działalność gospodarczą, ich uzyskiwanie i otrzymywanie nie jest objęte zakresem stosowania VAT.
• W celu skorzystania z prawa do odliczenia:
  – po pierwsze, dany podmiot musi być „podatnikiem” w rozumieniu dyrektywy 2006/112. Aby zostać uznanym za podatnika, dany podmiot musi prowadzić działalność gospodarczą, to znaczy działalność wykonywaną odpłatnie;
  – po drugie, aby skorzystać z prawa do odliczenia, towary lub usługi, które są wskazywane jako podstawa tego prawa, powinny być wykorzystywane przez podatnika na dalszym etapie obrotu na potrzeby jego własnych opodatkowanych transakcji, a owe towary lub usługi powinny być dostarczone przez innego podatnika znajdującego się na wcześniejszym etapie obrotu. W celu przyznania podatnikowi prawa do odliczenia naliczonego VAT, konieczne jest zatem istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia.
• Prawo do odliczenia zostaje również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku, gdy koszty odnośnych towarów lub usług należą do kosztów ogólnych podatnika i jako takie stanowią elementy składowe ceny dostarczanych przez niego towarów lub świadczonych przez niego usług. Koszty te zachowują bowiem bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika. Istnienie bezpośredniego i ścisłego związku zakłada, że koszt świadczeń powodujących naliczenie podatku jest włączony odpowiednio w cenę poszczególnych transakcji objętych podatkiem należnym lub w cenę towarów lub usług świadczonych przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej.

brak

Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. 2006, L 347, s. 1)

(https://eur-lex.europa.eu/dyrektywa2006/112…)

Art. 168 lit. a)

Jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika.

http://curia.europa.eu/C-316/18…